Những bất thường trong hoạt động kinh doanh của Xuyên Việt Oil đã hé lộ từ nhiều năm trước với các khoản nợ thuế cực lớn. Năm 2022, doanh nghiệp này nợ trên 684 tỉ đồng tiền thuế - đây cũng là thời điểm thị trường xăng dầu trong nước gặp trục trặc về nguồn cung. Vì lý do này, Cục Thuế TP HCM đề nghị cơ quan hải quan tạm dừng thủ tục, không giải quyết nhập khẩu xăng, dầu cho Xuyên Việt Oil.
Về con số nợ thuế hiện tại, trong danh sách doanh nghiệp nợ thuế đợt 2 năm 2023 vừa được Cục Thuế TP HCM công bố, Xuyên Việt Oil đứng đầu danh sách với số nợ thuế lên tới 1.529 tỉ đồng, chiếm gần 19% tổng số nợ. Trong đó, tiền thuế bảo vệ môi trường là trên 1.244 tỉ đồng. Đáng chú ý, tháng 1-2020, Xuyên Việt Oil chỉ nợ ngân sách nhà nước hơn 89,57 tỉ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường nhưng chỉ 3 năm sau, số nợ đã tăng lên hàng ngàn tỉ đồng. Thời điểm đó, ông Lê Duy Minh là lãnh đạo Cục Thuế TP HCM.
Công ty Xuyên Việt Oil lý giải về tình trạng nợ thuế của mình là do thực tế đứt gãy nguồn cung xăng dầu tại TP HCM năm 2022 và sự thay đổi đột ngột chính sách tín dụng của ngân hàng khiến công ty không cân đối kịp nguồn tài chính để nộp các khoản thuế tới hạn theo quy định. Tuy nhiên, trong văn bản gửi Cục Thuế TP HCM, Tổng cục Thuế chỉ ra những bất thường liên quan đến công tác quản lý thuế với Xuyên Việt Oil, dẫn đến tình trạng nợ thuế hàng ngàn tỉ đồng chưa thể thu hồi.
Trong văn bản của Tổng cục Thuế nêu rõ từ năm 2020 đến tháng 7-2022, Xuyên Việt Oil còn khả năng nộp thuế nhưng Cục Thuế TP HCM chưa quyết liệt yêu cầu công ty thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước mà chỉ áp dụng các biện pháp đôn đốc và cưỡng chế sau khi công ty phát sinh số tiền thuế nợ lớn dẫn đến tình trạng như hiện nay.
Ngoài số nợ thuế nêu trên, Xuyên Việt Oil còn nợ hàng ngàn tỉ đồng tại các ngân hàng thương mại và đều bị xếp vào diện nợ xấu. Theo báo cáo tài chính của Xuyên Việt Oil, đến cuối năm 2022, tình hình kinh doanh của doanh nghiệp này đi lùi khi doanh thu về bán hàng và cung cấp dịch vụ đạt 11.911 tỉ đồng, giảm 10.446 tỉ đồng (46,7%) so với năm 2021.
Lợi nhuận sau thuế năm 2022 lỗ 800 tỉ đồng, năm trước đó lỗ 720 tỉ đồng; lỗ lũy kế lên đến 3.533 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu âm 533 tỉ đồng. Tổng tài sản của Xuyên Việt Oil tại thời điểm 31-12-2022 ghi nhận 8.483 tỉ đồng, giảm hơn 30% so với cuối năm 2021; nợ phải trả giảm 30% xuống 9.015 tỉ đồng, trong khi nợ vay ngắn hạn tăng 145%, tương ứng 5.844 tỉ đồng.
Việc điều tra các hành vi phạm tội của những bị can trên, trong đó có cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ - người từng có thời gian dài làm trong lĩnh vực ngân hàng - vẫn đang được cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ.
Ông Đỗ Thắng Hải được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Công Thương từ tháng 1-2014. Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cũng là đơn vị chịu sự chỉ đạo trực tiếp của ông Hải.
Vụ Thị trường trong nước có chức năng, nhiệm vụ kiểm tra, thẩm định các điều kiện cấp phép cho các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu như Công ty Xuyên Việt Oil, rồi trình lãnh đạo Bộ Công Thương cấp phép. Vụ này cũng có nhiệm vụ thẩm tra, thẩm định và trình lãnh đạo bộ chấp thuận, cấp, cấp lại, sửa đổi, bổ sung, gia hạn, tước quyền sử dụng, thu hồi các loại giấy phép, giấy chứng nhận, giấy xác nhận kinh doanh thương mại theo quy định của pháp luật. Trong đó có giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận, giấy xác nhận đủ điều kiện kinh doanh đối với các mặt hàng xăng dầu, khí.