Cuộc đấu giữa Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump dần nóng lên và diễn biến ở các bang chiến trường vốn có khả năng quyết định thắng thua chung cuộc đang được quan sát kỹ.
Đảng Dân chủ hiện có hy vọng mới khi Tổng thống Mỹ Joe Biden rút khỏi đường đua vào Nhà Trắng và Phó Tổng thống Kamala Harris đã chắc suất đại diện đảng ra tranh cử tổng thống. Tuy nhiên con đường đến chiến thắng vào tháng 11 vẫn còn khó khăn.
Theo thống kê trung bình trong các cuộc thăm dò ý kiến toàn quốc do The Hill và Decision Desk HQ (DDHQ) thực hiện từ đầu tháng 2-2023 đến ngày 24-7-2024, cựu Tổng thống Donald Trump dẫn trước bà Harris 2%.
Các cuộc thăm dò về tỉ lệ ủng hộ giữa ông Trump và bà Harris trên diễn ra song song với cuộc thăm dò giữa Tổng thống Joe Biden và ông Trump. Vì thời gian thực hiện các cuộc thăm dò trên bắt đầu từ tháng 2-2023 nên chúng bao gồm các cuộc thăm dò trước và sau khi ông Biden rời khỏi cuộc đua và ủng hộ bà Harris.
Một số cuộc thăm dò được thực hiện sau khi ông Biden rút và chuyển giao ngọn đuốc tranh cử cho bà Harris cho thấy bà Harris tạm thời vượt lên ông Trump, nhưng vẫn chưa rõ liệu sự thay đổi này có phải là xu hướng bền vững trong thời gian tới hay không.
Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: REUTERS
Chiến lược gia đảng Dân chủ David Axelrod cảnh báo rằng ông Trump vẫn là "ứng cử viên được yêu thích đáng kể" hơn bà Harris. Chiến lược gia khác của đảng Dân chủ là ông James Carville cho biết bà Harris có một khởi đầu mạnh mẽ và mọi người đang cảm thấy tốt hơn, nhưng "sự phấn khích đó phải được kiềm chế bằng chủ nghĩa hiện thực, và chủ nghĩa hiện thực là bà ấy có một chiến dịch khó khăn để thực hiện".
Kết quả của cuộc bầu cử tổng thống sắp tới nhiều khả năng sẽ phụ thuộc vào cục diện 6 bang chiến trường dưới đây:
Bang Arizona
Theo các thăm dò của The Hill và DDHQ trước khi ông Biden rút và bà Harris ra tranh cử, cựu Tổng thống Trump dẫn trước Phó Tổng thống Harris với khoảng cách trung bình đáng kể là 7,2% tại Arizona. Khoảng cách này lớn hơn một chút so với khoảng cách giữa ông Trump và ông Biden.
Arizona có mật độ cử tri da màu thấp nhất trong số các bang chiến trường và điều này có thể gây khó khăn cho chiến dịch tranh cử của bà Harris. Theo số liệu của Cục Thống kê Dân số Mỹ, chỉ có 5,7% dân số Arizona là người da màu.
Phó Tổng thống Harris có cha mẹ là người Jamaica và Ấn Độ và sẽ là nữ tổng thống da màu đầu tiên nếu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11.
Arizona đã chứng kiến một trong những chiến thắng sít sao nhất của ông Biden vào năm 2020 khi ông giành chiến thắng với cách biệt chưa đến 0,5% trước ông Trump.
Thượng nghị sĩ của đảng Dân chủ tại bang Arizona Mark Kelly được cho là nằm trong danh sách ứng cử viên phó tổng thống của bà Harris. Nếu được chọn là phó tướng của bà Harris, điều này có thể làm thay đổi thế trận tại tiểu bang này. Nhưng điều này còn quá sớm để khẳng định.
Bang Georgia
Theo các thăm dò của The Hill và DDHQ, bao gồm các cuộc thăm dò trước khi Biden quyết định rút tranh cử, cựu Tổng thống Trump dẫn trước Phó Tổng thống Harris với 4,6 % ở bang Georgia (ông Trump dẫn trước ông Biden 3,7 %).
Cuộc thăm dò duy nhất của Landmark Communications kể từ thông báo gây sốc của ông Biden cho thấy cuộc đua sít sao hơn, ông Trump chỉ dẫn trước bà Harris 1%.
Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris. Ảnh: REUTERS
Georgia có dân số là người da màu lớn nhất trong các bang chiến trường với khoảng 1/3 số dân là người da màu. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhấn mạnh là mặc dù bà Harris có phần tốt hơn trong việc thu hút cử tri da màu so với ông Biden trong một số cuộc khảo sát nhưng khoảng cách cũng không quá lớn.
Ví dụ, trong một cuộc thăm dò của ĐH Quinnipiac công bố hồi đầu tuần, bà Harris giành được sự ủng hộ của 81% cử tri da màu còn ông Biden là 76%.
Bang Michigan
Thăm dò trước khi ông Biden rút cho thấy ông Trump dẫn trước cả ông Biden lẫn bà Harris tại bang Michigan, điều 2,2%. Chưa có cuộc thăm dò ý kiến lớn nào ở Michigan kể từ khi bà Harris tuyên bố tranh cử.
Cuộc tấn công của Israel vào Gaza là một vấn đề đặc biệt nổi bật ở Michigan, nơi có mật độ người Mỹ gốc Ả Rập cao nhất trong số các tiểu bang. Trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ hồi tháng 2, khoảng 13% người bỏ phiếu "chưa cam kết bầu cho ai” - động thái được cho là một cuộc bỏ phiếu phản đối lập trường ủng hộ Israel mạnh mẽ của ông Biden.
Có một sự đồng thuận chung rằng số cử tri này thiện cảm với Phó Tổng thống Harris nhiều hơn một chút so với ông Biden về vấn đề trên. Bà Harris đã gây ra một sự khuấy động trong các nhóm Dân chủ khi kêu gọi một lệnh ngừng bắn tạm thời ở Gaza vào tháng 3, trước khi ông Biden làm như vậy.
Mặc dù vậy, vẫn chưa rõ liệu chính sách của bà Harris đối với Israel và Gaza có khác biệt cơ bản so với của ông Biden hay không. Diễn biến chú ý là nữ phó tổng thống đã không dự sự kiện Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu trước quốc hội Mỹ hôm 24-7.
Bang Nevada
Theo các thăm dò của The Hill và DĐHQ trước khi ông Biden rút tranh cử, cựu Tổng thống Trump dẫn trước Phó Tổng thống Harris hơn 8% ở bang Nevada. Nhưng, một lần nữa, chưa có cuộc thăm dò ý kiến đáng kể nào kể từ khi bà Harris tuyên bố tranh cử.
Gần 30% dân số Nevada là người gốc Latinh, điều này có thể mang lại hy vọng cho bà Harris.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: REUTERS
Ông Jen O’Malley Dillon - người đứng đầu đội ngũ tranh cử của bà Harris - lập luận rằng so với ông Trump, Phó Tổng thống Harris “được lòng cử tri gốc Latinh chưa quyết định, độc lập và đảng thứ ba”.
“Các cuộc thăm dò ý kiến ban đầu từ Nevada cho thấy Phó Tổng thống đã thu hẹp khoảng cách với cử tri gốc Latinh và đạt được [mức độ ủng hộ] 'cực kỳ tốt' với cử tri gốc Latinh, những người hoài nghi cả ông Biden và ông Trump” - theo ông Dillon.
Bang Pennsylvania
Pennsylvania là bang chiến trường lớn nhất với 19 phiếu đại cử tri. Trong các cuộc thăm dò trước khi ông Biden rút, Tổng thống Trump dẫn trước Phó Tổng thống Harris hơn 4% ở đây, giống khoảng cách giữa ông Trump và ông Biden.
Nhóm của bà Harris hy vọng sự ủng hộ mạnh mẽ của phó tổng thống đối với quyền sinh sản có thể lôi kéo sự ủng hộ từ các cử tri nữ ở các vùng ngoại ô của Pennsylvania. Bà Harris cũng có thể thúc đẩy cử tri da màu đi bỏ phiếu.
Điều quan trọng là Pennsylvania cũng có tỉ lệ cử tri tốt nghiệp đại học cao hơn bất kỳ năm chiến trường còn lại. Có một số bằng chứng cho thấy bà Harris làm tốt hơn ông Biden một chút với những cử tri đó.
Bang Wisconsin
Sự kiện vận động tranh cử toàn diện đầu tiên của Phó Tổng thống Harris sau khi ông Biden rút tranh cử là ở TP Milwaukee thuộc bang này. TP này đóng vai trò quan trọng trong cuộc đua tổng thống ở bang Wisconsin. Năm 2020, ông Biden giành chiến thắng trước ông Trump chỉ với 0,6% ở bang này.
Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris. Ảnh: REUTERS
Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy Wisconsin là một trong những bang chiến trường khốc liệt nhất. Theo các thăm dò của The Hill và DDHQ trước khi ông Biden rút, cựu Tổng thống Trump dẫn trước Phó Tổng thống Harris hơn 2%, giống khoảng cách giữa ông Trump và ông Biden.
Tuy nhiên, với lợi thế tuổi tác, bà Harris có thể thu hút các cử tri trẻ tuổi ở các thị trấn đại học của Wisconsin cũng như các cử tri có khuynh hướng tự do và cử tri da màu.
Chông gai lớn nhất của bà Harris ở Wisconsin cũng như ở Pennsylvania và Michigan là những người độc lập có khuynh hướng bảo thủ sẽ không ủng hộ bà.