Theo thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, cần hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý thuận lợi vào việc đầu tư nguồn lực cho giáo dục đại học trong bối cảnh tự chủ. |
Nâng cao tự chủ tài chính
Ông Lê Trường Tùng - Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học FPT cho biết: Trong bối cảnh dịch chuyển từ tinh hoa sang đại chúng, từ cung cấp nhân lực cho kinh tế công nghiệp sang cung cấp nhân lực cho dịch vụ, kinh tế tri thức trong bối cảnh công nghệ thay đổi hiện nay, nhiều khi chính sách chưa theo kịp sự phát triển của các trường.
Nhiều vấn đề vướng mắc cần được tháo gỡ nhưng quá trình lại kéo dài, khi đó sẽ ảnh hưởng đến tốc độ phát triển của các trường. Ví dụ điển hình là chính sách Nhà nước vẫn ưu tiên xã hội hóa giáo dục, trong đó có giáo dục đại học, đặc biệt các chính sách liên quan đến sử dụng đất.
Hiện nay chỉ 1/3 các tỉnh miễn đất giáo dục trong đó chủ yếu các tỉnh vùng sâu vùng xa, còn lại vẫn tính tiền. Mà theo quy định hiện nay trường ít nhất phải có 5ha đất, nếu tính theo giá đất hiện nay không một trường nào có thể kham nổi, cần sự đầu tư của doanh nghiệp.
Hoặc một vấn đề nữa liên quan đến học phí. Trong khi phần chi phí đầu tư cho giáo dục còn thấp, thay vì miễn thì chúng ta vẫn cứ thu để đầu tư cho giáo dục, tất nhiên đối tượng nào cần miễn thì vẫn miễn. Nhưng việc miễn 100% học sinh thì không hợp lý, mặc dù có vẻ đây là chính sách hợp lòng dân. Dùng tiền đấy nâng lương cho giáo viên, nâng cao chất lượng hiện đang có thì tốt hơn nhiều, vì học phí hiện nay chỉ vài trăm nghìn thì không phải quá sức người dân.
Đồng quan điểm, nhiều đại biểu cho rằng: Các trường công vẫn chưa được quyền tự chủ hoàn toàn trong việc sử dụng cơ sở vật chất, đặc biệt là quyền sử dụng đất vẫn phải theo quy định của các cơ quan chủ quản. Các trường vẫn bị hạn chế trong việc liên kết và cho thuê đất nhằm phục vụ cho quá trình đào tạo, liên kết, hợp tác giáo dục trong và ngoài nước, do đó nhà trường bị hạn chế một phần đáng kể về các khoản thu.
Với những hạn chế nhất định xuất phát từ nội tại của cơ chế tự chủ tài chính và quản lý tài chính tại các trường đại học công lập, cần thiết phải xây dựng hệ thống giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa cơ chế tự chủ tài chính cũng như hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo xu hướng sẽ trao quyền tự chủ hoàn toàn cho các trường đại học công lập ở Việt Nam.