Gửi bình luận
Nói vậy nhưng không có nghĩa các doanh nghiệp Dubai chỉ nắm thế bị động trong mạng lưới rửa tiền xuyên lục địa. Bản thân họ cũng tìm cách xoay vòng tiền để lẩn trốn nhà chức trách. Trước đây họ thường cho tiền “đi du lịch” ở ngân hàng Montenegro hay đảo Síp một thời gian. Nhưng sau khi hai nước này thắt chặt quy định chống rửa tiền, các doanh nghiệp Dubai bèn quay sang mua hợp đồng bảo hiểm trị giá rất cao ở Hongkong - đến thời điểm này cảnh sát Hongkong vẫn chưa có một bộ khung hợp tác chống tội phạm tài chính với các cơ qua điều tra nước ngoài. Công ty bảo hiểm Hongkong sau đó sẽ gửi tiền đến ngân hàng ở các nước vùng Caribe, rồi sau một thời gian số tiền đó lại được đem đầu tư ở Dubai, Mỹ, châu Âu, v.v...
Muốn thấy ảnh hưởng của hoạt động rửa tiền tại Dubai đối với tiểu vương quốc này thì hãy cứ nhìn vào thị trường bất động sản của họ. Tổng giá trị khối bất động sản do người nước ngoài nắm giữ ở Dubai hiện đã lên đến 146 tỷ USD. Việc mua bất động sản ở Dubai dễ đến mức một người ngồi ở Mexico cũng làm được. Không khó để tìm thấy những giao dịch mà người nước ngoài mua cả một tầng của một tòa nhà chung cư với giá 1-2 triệu USD/căn hộ để rồi sau đó đi bán lại. Gần như chắc chắn rằng những kẻ rửa tiền đứng sau các giao dịch kiểu này.
Giáo sư về tội phạm tài chính Jodi Vittori tại Trường đại học Georgetown (Mỹ) nhận xét: “Bất động sản luôn là “trái vàng” đối với những kẻ rửa tiền, bởi vì khác với những phương thức rửa tiền khác, tội phạm hoàn toàn có thể kiếm được lợi nhuận gia tăng từ bất động sản... UAE vẫn chưa ký kết hiệp ước dẫn độ với Mỹ và nhiều nước châu Âu. Không ít tên tội phạm bị nước ngoài truy nã đang lẩn trốn ở Dubai, sống và kinh doanh trong những ngôi nhà chúng mua bằng tiền bẩn”.
Không ai muốn động vào
Tổ chức Lực lượng Đặc nhiệm tài chính (FATF) được khối G7 thành lập năm 1989 để chống tội phạm rửa tiền xuyên quốc gia. Vào tháng 3/2022, FATF đặt UAE vào danh sách đen các nước tiếp tay cho tội phạm rửa tiền. Đây là một đòn giáng mạnh vào uy tín của UAE trong mắt các định chế tài chính thế giới. Sheikh Mohammed ibn Rashid Al Maktoum, Phó tổng thống - Thủ tướng UAE và tiểu vương quốc Dubai, tuyên bố trên sóng truyền hình quốc gia rằng sẽ “lật từng tảng đá” để hồi phục lại thanh danh cho UAE.
Có vẻ như những nỗ lực của ông Al Maktoum đã bước đầu đạt hiệu quả. FATF tuyên bố hồi tháng 10 vừa qua rằng họ đang cân nhắc đưa UAE ra khỏi danh sách đen sau khi nước này “cải tổ sâu rộng” quy trình chống rửa tiền của họ. FATF sau đó đã phái đoàn chuyên gia đến kiểm tra trực tiếp tại UAE. Nếu kết quả kiểm tra khả quan thì FATF có thể sẽ chính thức đưa UAE ra khỏi danh sách đen vào tháng 2/2024.
Chính phủ UAE đang gây áp lực lên các loại hình kinh doanh tiền ảo nhằm mục đích chống rửa tiền. Sau nhiều năm tự hào tuyên bố rằng mình là “quốc gia crypto của cả thế giới”, UAE đã buộc phải thành lập Cơ quan Kiểm soát tài sản ảo (VARA) sau khi các cơ quan điều tra trong và ngoài nước này lật tẩy hàng loạt vụ rửa tiền qua crypto tại đây. Hiện VARA đang chịu áp lực dư luận muốn họ rút giấy phép kinh doanh của Binance. Sàn tiền ảo lớn nhất thế giới này mới chỉ đạt 3 trong số 4 giấy phép kinh doanh cần thiết của UAE nhưng vẫn đang kinh doanh tự do tại quốc gia này. Việc CEO Triệu Trường Bằng của Binance thú nhận hàng loạt tội danh liên quan đến rửa tiền trước tòa án Mỹ buộc chính phủ UAE phải cân nhắc “cấm cửa” sàn giao dịch tiền ảo này.
Những bước tiến gần đây của UAE trong việc chống tội phạm rửa tiền là đáng khen, nhưng liệu họ có đang làm đủ? Theo một số chuyên gia FATF thì câu trả lời là chưa. Ông Michiel Vervloet là đại diện của Bỉ tại FATF. Trong một cuộc họp gần gây của FATF, ông Vervloet đã lên tiếng phản đối việc đưa UAE ra khỏi danh sách đen. Theo lời vị chuyên gia thì: “Các quy định mới được UAE đưa ra chưa đến một năm mà FATF đã định cân nhắc lại quyết định của mình thì là quá vội vàng. Chúng ta nên chờ khi nào Dubai tự tay xử lý những kẻ rửa tiền còn đang tự do trong lãnh thổ của họ... FATF cũng nên xem xét thêm các kênh rửa tiền phi tài chính, ví dụ như kim cương thô. UAE vừa mới qua mặt Bỉ để trở thành nước mua bán nhiều kim cương thô nhất thế giới. Tôi hoàn toàn tự tin rằng trong việc này có bàn tay của các tổ chức tội phạm quốc tế”.
Ngoài ông Vervloet thì phía Nhật Bản cũng tỏ sự nghi ngờ đối với UAE. Ngược lại đại diện của Mỹ, Canada, Anh, Đức, Hy Lạp, và nhiều quốc gia châu Âu khác lại đang tìm cách đẩy nhanh quá trình đưa UAE ra khỏi danh sách đen. Đoàn đại biểu người Đức còn ra tuyên bố rằng FATF phải ra quyết định càng sớm càng tốt kể cả khi tổ chức này tỏ ra nghi ngờ về tính trung thực của thông tin được phía UAE cung cấp.
Quan điểm đối lập giữa các nước thành viên FATF phản ánh mục tiêu địa-chính trị của họ. Sau khi cuộc chiến Nga-Ukraine nổ ra, các nước Tây Âu như Đức đã phải “cầu viện” UAE để giải quyết “cơn khát” dầu mỏ của họ. Thủ tướng Đức Olaf Scholz vừa có chuyến công du đến Abu Dhabi vào tháng 9 vừa qua nhằm ký kết thỏa thuận năng lượng giữa hai nước. Mùa đông 2023 giá rét hơn bình thường đã và đang thúc đẩy nhiều nước châu Âu khác tìm cách gần gũi với UAE.
Về phía Mỹ thì Washington D.C. muốn kéo các nước vùng Vịnh tránh xa Nga, Trung Quốc và Iran. Những thỏa thuận, công ước ngoại giao và kinh tế giữa UAE, Arab Saudi, Kuwait, và Oman với ba quốc gia kể trên đang khiến giới cần quyền Mỹ lo lắng khả năng mất đi đồng minh truyền thống. Việc đưa được UAE ra khỏi danh sách đen FATF sẽ là “món quà” lớn mà Washington tặng cho Abu Dhabi.
Giáo sư thuế người Nauy Annette Alstadsaeter đang dẫn đầu một nhóm điều tra liên quốc gia về vấn đề rửa tiền ở Dubai. Bà nhận xét: “Việc các quốc gia phương Tây “nhẹ tay” với Dubai trong vấn đề rửa tiền là một tính toán sai lầm. Nhiều tội phạm, nhiều vấn đề trong nội tại các nước này có liên quan trực tiếp đến tội phạm rửa tiền ở Dubai. “Nhẹ tay” với những đối tượng này chỉ có thể khiến vấn đề tội phạm tại phương Tây trở nên nghiêm trọng hơn trong lâu dài”.
