Cũng có trường hợp, gia đình đồng ý cho mổ tử thi để tìm sự thật nguyên nhân tử vong của nạn nhân nhưng khi cán bộ pháp y đang làm việc thì bị cản trở bởi một người thân khác. “Họ đe dọa, thậm chí vây ráp, lôi kéo cả dân xã hội nhằm khống chế, không cho chúng tôi thực hiện nhiệm vụ”, Thượng úy Hà Thị Huệ kể.
Trước đây, việc giải phẫu tử thi hay khám nghiệm hiện trường chủ yếu do cán bộ, chiến sĩ là nam giới thực hiện. Bây giờ, phụ nữ làm điều tra, truy bắt tội phạm, kiểm sát, khám nghiệm hiện trường... cũng trực tiếp tham gia trong nhiều vụ án. Tuy nhiên, vì là phụ nữ nên theo Đại úy Nga, nhiều người vẫn nhìn họ với ánh mắt ái ngại, thiếu sự chia sẻ. “Gặp bàn bè, rất ít khi tôi kể chuyện công việc của mình. Có người còn thắc mắc không hiểu tại sao mình lại chọn công việc đáng sợ như vậy. Rồi có lúc, đang thu thập mẫu ở hiện trường vẫn nghe tiếng xì xào của người dân đứng xung quanh, rằng cô kia, chị kia chắc phải... ghê gớm lắm mới dám làm những việc như thế. Những lúc đó, chúng tôi rất buồn nhưng công việc lâu dần thành quen”, Đại úy Nga tâm sự.
Thượng úy Hà Thị Huệ (bên phải) tham gia khám nghiệm hiện trường cùng đồng nghiệp.
Những bàn chân lặng lẽ
Không phải ngẫu nhiên mà bộ phận khám nghiệm hiện trường, giám định pháp y của Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh Thanh Hóa chỉ có 2 “bóng hồng”. Bởi phải có phẩm chất gì đó đặc biệt, phải có đủ say mê mới có thể theo đuổi một công việc không dành cho những người “yếu bóng vía”. Là chiến sĩ công an nhưng họ cũng là những người vợ, người mẹ. Nhiều vụ việc, chứng kiến những đứa trẻ mất mẹ, những người mẹ mất con, lòng họ cũng chùng xuống.
Nhớ lại vụ tai nạn giao thông tại Như Xuân cách đây 7 năm khiến 9 người chết, Thượng úy Huệ vẫn còn ám ảnh khi chứng kiến một cháu bé vừa khóc, vừa đi tìm mẹ trong đống đổ nát. Huệ nói, lúc đó chị vừa khám nghiệm hiện trường, vừa khóc ướt đẫm cả khẩu trang. Phải đến khi chỉ huy phát hiện, động viên, yêu cầu tập trung vào công việc, chị mới dứt.
Hồi con nhỏ chưa đầy một tuổi, mỗi lần đi khám nghiệm hiện trường, tiếp xúc với thi thể người chết về, Đại úy Nga phải tắm rửa, khử khuẩn, thay quần áo, ngồi lại cơ quan một lúc rồi mới dám về nhà với con.
Chị Nga là con nhà nòi, có bố và em trai đều là công an nên người thân rất hiểu và chia sẻ với những khó khăn trong công việc. Nga nói chồng chị, dù không làm cùng nghề nhưng anh rất hiểu công việc đi sớm về khuya, nhiều rủi ro của vợ. Gánh nặng gia đình và công việc cơ quan, vì thế, được chia sẻ rất nhiều.
Nhắc về gia đình, Thượng úy Huệ tâm sự, chị có may mắn mà ít người có được trong nghề đó là cả hai vợ chồng đều làm công việc liên quan đến... tử thi. Chồng Huệ là bác sĩ pháp y, hiện công tác tại Trung tâm pháp y Thanh Hóa. Huệ kể, năm 2016, trong một chuyến công tác tại Mường Lát, huyện biên giới xa nhất tỉnh Thanh Hóa, hai người lần đầu gặp nhau. “Hôm đó do vụ việc đặc thù, cần có sự phối hợp với lực lượng pháp y dân sự nên chúng tôi đi công tác cùng nhau. 2 ngày, 2 đêm ở Mường Lát cùng việc điều tra, khám nghiệm liên quan đến 4 người chết khiến chúng tôi dễ đồng cảm với công việc của nhau. Có lẽ vì vậy nên mấy tháng sau, chúng tôi quyết định làm đám cưới”, Huệ nhớ lại kỷ niệm tình yêu mà theo chị là... không giống cặp đôi nào trên đời này.
Chỉ tay vào bức ảnh sinh nhật con trên trang cá nhân, nữ thượng úy nói, có lần cả hai vợ chồng nhận nhiệm vụ gấp trong một vụ trọng án, buộc phải gửi con cho ông bà. Nhiều lúc, con nhỏ nhưng do tình thế gấp, cơ quan điều động, vẫn sẵn sàng nhận nhiệm vụ. “Nếu phải chọn lại, tôi vẫn chọn công việc khám nghiệm hiện trường. Tôi không ngần ngại nói rằng mình thích công việc này và quyết tâm gắn bó với nó đến cùng”, nữ thượng úy nói.
Thượng tá Nguyễn Mạnh Hùng - Phó trưởng Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, phòng có 1/3 quân số là nữ và được phân công công tác ở tất cả các đội nghiệp vụ. Là đơn vị hoạt động trên lĩnh vực khoa học hình sự, luôn sát cánh cùng cơ quan điều tra trong điều tra, khám phá các vụ án, bởi vậy mà công việc của các cán bộ, chiến sĩ Phòng Kỹ thuật hình sự cũng rất vất vả và nhiều áp lực. Bản thân những cán bộ nữ để gắn bó lâu dài với công việc của đơn vị thì phải là người có bản lĩnh vững vàng, sức khỏe tốt, thực sự đam mê với nghề và phải hy sinh cho công việc thì mới làm được... “Nữ cán bộ, chiến sĩ lĩnh vực kỹ thuật hình sự rất vất vả nhưng bộ phận pháp y và khám nghiệm hiện trường là vất vả nhất. Môi trường làm việc tiếp xúc với tử thi độc hại, nhạy cảm về tâm lý nhưng cả Đại úy Nguyễn Thị Phương Nga và Thượng úy Hà Thị Huệ đều rất nỗ lực, cố gắng vượt qua khó khăn. Lãnh đạo phòng, chỉ huy đội luôn quan tâm, san sẻ công việc, tạo điều kiện để hai đồng chí hoàn thành nhiệm vụ”, Thượng tá Nguyễn Mạnh Hùng cho biết thêm.