Gửi bình luận
Tinh tế quà Hà Nội
Đô thị Hà Nội có tầng lớp trung lưu, họ có tiền, có nguyên liệu phong phú và có cả thời gian chế biến các món ăn cho gia đình, đãi đằng bạn bè.
Cũng vì có điều kiện nên khi có cơ hội nếm một loại quà được làm ở các vùng quê là họ biết cái nào giữ nguyên, cái nào cần thay đổi. Nhờ nhiều người “biết ăn” như vậy nên quà quê (hay quà có gốc gác từ nước ngoài) được chế biến hợp gu thành thị hơn.
Cái gì không phù hợp dần sẽ biến mất, loại quà mới chỉ tồn tại nếu nó được những người “biết ăn” chấp nhận.
Xưa cái bánh chưng Tết ở Hà Nội khác với nhiều vùng miền vì được làm nhỏ hơn. Người ta lại buộc thêm cái lạt đỏ hay sáng tạo ra bánh chưng gấc có màu đỏ rất đẹp, phù hợp với tín ngưỡng dân gian coi đó là màu của may mắn.
Không chỉ nâng cấp các loại quà mà cách ăn cũng thay đổi, xứng với món quà ngon. Trong quá trình thưởng thức ẩm thực, người Hà Nội cũng đã sáng tạo ra nhiều món quà riêng bằng cách kết hợp gu dân dã với gu qúy tộc. Ví dụ như bún ốc nguội, bún thang, bánh mảnh cộng, bánh khoai phồng, bánh cuốn Thanh Trì, phở…
Mất và còn
Ngày nay, một số loại quà đã không còn thấy hoặc nếu có thì chỉ là các gia đình tự làm ăn cho vui để nhớ lại một thời, ví như món bánh đúc rưới mỡ.
Bánh đúc nóng được đổ vào một chiếc bát đàn rất nông, miệng xòe ra, sau đó được rưới hành mỡ nóng lên trên. Bánh mảnh cộng, bún ốc nguội bây giờ cũng rất ít người bán và cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nhiều thứ quà của người Hoa cũng ít dần như bánh dày Tầu, quẩy… và hình như có thứ quà đã mất hẳn như xực tắc.
Nói về xực tắc, đây là loại quà mà thường người ta sẽ đặt gánh hàng ở góc phố nào đó rồi cho người đi rao bằng cách gõ 2 khúc tre ngắn vào nhau phát ra thanh âm “tục tắc, tục tắc”. Món này không biết có nguồn gốc từ đâu, chắc cũng là của người Hoa, rồi dân ta chế biến làm cho nó ngon thêm.
Đây có lẽ là một trong những món quà sang và ngon vào hạng nhất ở Hà Nội. Đương nhiên nó ngon khác với phở, hủ tiếu hay mỳ vằn thắn. Không biết sau này có ai còn tiếp tục làm món này bán nữa không vì nó cũng khá cầu kỳ, lại cần nhiều nguyên liệu phức tạp.
Quà ngày nay ở Hà Nội có nhiều thứ khác xưa, khác cả về chế biến. Xưa ai bán quà thì phải tự làm, còn nay thì những người bán xôi, cháo sườn, chè… thì đi lấy lại của những nhà chuyên chế biến, sau đó đi rao bán lẻ. Quà ngày nay cũng biến tướng đáp ứng cho gu ẩm thực mới.
Ví dụ như bún riêu cua lại có thêm cả thịt bò, sườn sụn, giò, hay thậm chí cả trứng vịt lộn. Phở thì có thêm trứng gà trần. Xưa người Hà Nội không ăn trứng vịt lộn, nhưng nay thì xì xụp vì cho là bổ. Lại có những thứ khá thú vị xuất hiện như chả ốc, nem ốc ăn cũng thấy hay hay.
Thật khó có thể kể hết các loại quà thời nay vì nó quá nhiều trên đất Hà Nội. Điều đó cũng dễ hiểu vì nó ra đời đáp ứng cho gu thưởng thức ngày một khác. Tuy nhiên cũng chẳng lo, cái gì không phù hợp thì sớm muộn cũng sẽ mất đi mà thôi.
