Đa dạng sinh kế, khơi dậy ý chí thoát nghèo nơi vùng cao Lâm Đồng

Đưa giống, phân bón đến tận tay người dân

Hàm Thạnh là một trong những xã miền núi đặc biệt khó khăn của tỉnh Lâm Đồng, nơi có đông đồng bào Raglai sinh sống. Tỷ lệ hộ nghèo hiện nay còn khoảng 6,47%, tương đương 268 hộ. Cuộc sống của người dân nơi đây từng chật vật do thiếu vốn, thiếu phương tiện sản xuất, lại xa trung tâm huyện, việc vận chuyển nông sản gặp nhiều trở ngại.

Thế nhưng, vài năm trở lại đây, nhờ chương trình ứng trước vật tư nông nghiệp bao gồm giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cùng chính sách bao tiêu sản phẩm do Trung tâm Dịch vụ miền núi tỉnh triển khai, đời sống của bà con có nhiều đổi thay tích cực.

Những ngày đầu vụ mới, khắp các cánh đồng ở thôn 2 Hàm Cần rộn ràng cảnh bà con làm cỏ, bón phân, chuẩn bị xuống giống. Dưới cái nắng đầu mùa, ông Nguyễn Văn Vương tranh thủ phút nghỉ ngơi, vừa lau mồ hôi vừa hồ hởi chia sẻ: “Gia đình có 1ha đất trồng bắp. Năm nào cũng được Trung tâm Dịch vụ miền núi cho ứng trước giống và phân bón. Năm nay tôi nhận 15kg giống và 12 bao phân. Đến kỳ thu hoạch, sản phẩm được bao tiêu. Chỉ mong trời thuận mùa để có thêm thu nhập, lo cho con cái ăn học”.

Tại thôn 1 Hàm Cần, không khí sản xuất cũng nhộn nhịp không kém. Do phụ thuộc hoàn toàn vào “nước trời”, mỗi năm bà con chỉ canh tác được một vụ bắp. Nhưng nhờ chương trình hỗ trợ, nhiều hộ đã duy trì được sản xuất ổn định, không còn cảnh phải vay nóng, nợ nần như trước.

Ông Mang Văn Dương, một hộ dân trong thôn, cho biết: “Nhà nước cho ứng trước giống, phân, thuốc rồi bao tiêu sản phẩm. Sau khi trừ chi phí, mỗi năm tôi cũng lãi gần 30 triệu đồng. Trước đây vay lãi cao, gặp mất mùa là trắng tay. Giờ bà con yên tâm sản xuất, cuộc sống đỡ vất vả hơn nhiều”.

Nhớ lại những năm trước, ông Huỳnh Thanh Đài (thôn 1 Mỹ Thạnh) vẫn còn ám ảnh với cảnh vay nợ đầu vụ, rồi mất trắng khi hạn hán kéo dài. Ông nói: “Khi chưa có chính sách hỗ trợ, bà con toàn vay nóng mua giống, phân bón. Gặp năm xấu thì nợ chồng nợ. Từ khi có chương trình ứng trước vật tư và bao tiêu sản phẩm, bà con phấn khởi, ai nấy đều chăm chỉ làm ăn".

Theo ông Đài, điều quý nhất là nhờ chính sách này, người dân có thêm niềm tin để gắn bó với đất, với nghề nông. “Giờ bà con không chỉ làm đủ ăn mà còn có tích lũy. Đây là chính sách rất hay, thiết thực”, ông bộc bạch.

Giảm nghèo bền vững từ những mô hình sinh kế

Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ giống, phân bón, tỉnh Lâm Đồng còn đẩy mạnh triển khai hàng trăm mô hình đa dạng hóa sinh kế, giúp người dân chủ động hơn trong phát triển kinh tế hộ. Nhiều mô hình nuôi bò sinh sản, trồng cây ăn trái, chăn nuôi gia cầm quy mô nhỏ... được áp dụng phù hợp với điều kiện từng địa phương.

Điển hình như gia đình ông Nguyễn Thái Bình (xã Hàm Thuận). Năm 2024, ông được hỗ trợ một con bò cái sinh sản từ chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Chỉ sau một năm, bò mẹ đã sinh bê con, giúp gia đình ông có thêm tài sản giá trị.

“Từ ngày được hỗ trợ bò, gia đình tôi rất vui. Bò mẹ khỏe mạnh, nay có bê con, coi như đã sinh lời. Tôi dự tính tiếp tục nhân đàn để có thêm nguồn thu ổn định”, ông Bình chia sẻ.

Cùng với ông Bình, 23 hộ dân khác trong xã cũng được hỗ trợ bò giống. Đặc biệt, chính quyền địa phương còn cử cán bộ thú y thường xuyên đến hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, tiêm phòng, phòng bệnh cho đàn bò, giúp bà con yên tâm sản xuất.

Theo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Lâm Đồng, trong năm 2024 và đầu năm 2025, nhiều chương trình hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được triển khai hiệu quả. Bên cạnh chính sách sinh kế, các dự án về nhà ở, đầu tư hạ tầng, bảo tồn văn hóa, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nghề và giảm thiểu tảo hôn cũng được chú trọng, tạo chuyển biến toàn diện về đời sống vật chất lẫn tinh thần.

Tính đến nay, tỷ lệ giải ngân các dự án thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt mức cao. Năm 2025, chương trình được bố trí hơn 367 tỷ đồng, trong đó hơn 105 tỷ đồng được giải ngân cho các hạng mục trọng điểm.

Đại diện Sở Dân tộc và Tôn giáo cho biết, mục tiêu của chương trình không chỉ là hỗ trợ trước mắt, mà còn tạo động lực lâu dài, giúp đồng bào chủ động vươn lên, từng bước thoát nghèo bền vững.

Theo Văn phòng điều phối chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh Lâm Đồng, giai đoạn 2022 - 2025, tỷ lệ nghèo đa chiều bình quân mỗi năm giảm khoảng 1,43%, tương ứng giảm 12.243 hộ; tỷ lệ nghèo đa chiều đồng bào dân tộc thiểu số toàn tỉnh giảm 4,23%, tương ứng giảm 6.508 hộ.

Các mô hình hỗ trợ đã góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống, tăng thu nhập của người dân, tạo điều kiện cho người thuộc hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025.