Đại học Baptist Hồng Kông đóng vai trò tiên phong trong nỗ lực đưa AI vào giáo dục y học cổ truyền, hướng tới xây dựng cầu nối giữa Đông và Tây y.
Hồng Kông, Trung Quốc, đã kết hợp trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu trong nghiên cứu và giảng dạy y học cổ truyền để nâng cao chất lượng đào tạo lĩnh vực này. Đây cũng là chương trình học đang phát triển mạnh mẽ tại Trung Quốc trong những năm gần đây.
Trường Y học Trung Quốc thuộc Đại học Baptist Hồng Kông (HKBU) đóng vai trò tiên phong trong nỗ lực đưa AI vào giáo dục y học cổ truyền, hướng tới xây dựng cầu nối giữa Đông và Tây y. Nhà trường sử dụng AI để phân tích, chọn lọc các vị thuốc cổ truyền và điều chế chúng thành các sản phẩm thuốc đặc trị các bệnh chưa có “lời giải”. Một số vị thuốc của trường đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận thử nghiệm lâm sàng.
GS Martin Wong, Hiệu trưởng HKBU, cho biết: “AI giúp phân tích dữ liệu lâm sàng và tài liệu lịch sử, ghi lại các toa thuốc cổ truyền được sử dụng hàng nghìn năm qua. Từ kho dữ liệu khổng lồ này, AI có thể xác định các ứng viên thuốc tiềm năng, sau đó được thử nghiệm bằng các phương pháp dược lý, hóa sinh và độc chất học hiện đại. Mục tiêu dài hạn là phát triển thuốc mới, đăng ký sáng chế và mở rộng sang thị trường toàn cầu”.
Dự kiến vào tháng 12, Bệnh viện Đông y đầu tiên tại Hồng Kông sẽ chính thức đi vào hoạt động, với HKBU giữ vai trò cố vấn chính. Bệnh viện không chỉ cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế kết hợp Đông – Tây y, mà còn là trung tâm thử nghiệm lâm sàng và nghiên cứu. Các thỏa thuận hợp tác giữa HKBU, Đại học Hồng Kông (HKU) và Đại học Trung văn Hồng Kông (CUHK) đã mở rộng quy mô nghiên cứu liên ngành, tạo tiền đề cho sự phát triển toàn diện.
Thành công này cho thấy tiềm năng to lớn của việc kết hợp tri thức cổ xưa với công nghệ hiện đại và tiếp tục được nhà trường ứng dụng trong giảng dạy. HKBU đang tổ chức nhiều chương trình đào tạo về y học cổ truyền, trong đó có chương trình Thạc sĩ về Nghiên cứu thuốc Đông y, thu hút đông đảo sinh viên Trung Quốc. Theo ông Wong, mục tiêu đào tạo là xây dựng thế hệ bác sĩ có khả năng kết hợp sâu sắc tri thức Đông y với khoa học y sinh hiện đại.
Một báo cáo của HKBU và tổ chức giáo dục Elsevier ghi nhận, số bài nghiên cứu về y học cổ truyền đã tăng gấp 3 lần trong thập kỷ qua. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng để y học cổ truyền trở thành xu hướng toàn cầu, cần nhiều nghiên cứu dựa trên bằng chứng, minh bạch và được quốc tế công nhận.
Tuy nhiên, GS Lyu Aiping, Phó Chủ tịch Nghiên cứu và Phát triển HKBU, nhấn mạnh bằng chứng lâm sàng mạnh mẽ là chìa khóa để cộng đồng quốc tế công nhận y học cổ truyền. Ông cũng cảnh báo việc quá phụ thuộc vào AI có thể làm mất đi tính cá nhân hóa vốn là bản chất của phương pháp truyền thống.
Ông Lyu bổ sung: “Sinh viên tốt nghiệp của chúng tôi cần vừa là người bảo tồn truyền thống, vừa là tác nhân đổi mới. Chỉ bằng cách này, y học cổ truyền mới tiếp tục phát triển và đóng góp bền vững cho sức khỏe toàn cầu”.
Sự hội tụ giữa AI, khoa học dữ liệu và y học cổ truyền đang mở ra kỷ nguyên mới cho y học. Với định hướng chiến lược của Hồng Kông và Trung Quốc, cùng sự hợp tác quốc tế ngày càng sâu rộng, y học cổ truyền có cơ hội bước ra khỏi biên giới châu Á, trở thành một phần quan trọng trong nền y học thế kỷ 21.
GS Lyu Aiping, Phó Chủ tịch Nghiên cứu và Phát triển HKBU, nhận xét: “Điểm khác biệt cốt lõi giữa hai hệ thống y học là phương pháp tiếp cận. Nếu y học phương Tây thường tập trung vào chẩn đoán và hợp chất riêng lẻ, thì y học cổ truyền chú trọng đến điều trị toàn thân, kết hợp nhiều thảo dược để tạo hiệu ứng hiệp đồng. AI được kỳ vọng sẽ làm rõ các tương tác phức tạp này, mở ra hướng đi mới trong điều trị các bệnh mạn tính như tiểu đường và tăng huyết áp”.