Gửi bình luận
Giáo dục vùng dân tộc thiểu số (DTTS) chỉ bền vững khi lớp học gắn với gia đình, buôn làng và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị.
“Giữ chân” học sinh bằng sự đồng hành
Theo đánh giá của Sở GD&ĐT Đắk Lắk, quá trình triển khai Chương trình 1719 tại địa phương cho thấy, giáo dục vùng DTTS chỉ bền vững khi lớp học gắn với gia đình, buôn làng và trách nhiệm của cả hệ thống.
Một trong những thách thức lớn nhất ở vùng DTTS mà lãnh đạo Sở GD&ĐT cũng như lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Lắk chỉ rõ là tình trạng học sinh bỏ học hoặc chuyên cần chưa cao.
Nguyên nhân không chỉ do điều kiện kinh tế, mà còn từ tập quán sinh hoạt, nhận thức của gia đình. Nhận diện rõ điều này, ngành giáo dục Đắk Lắk chuyển trọng tâm chỉ đạo sang phối hợp gia đình – nhà trường – cộng đồng (xã hội).
Các kế hoạch chuyên đề được triển khai nhằm nâng cao kỹ năng cho cán bộ quản lý, giáo viên trong việc vận động học sinh ra lớp, duy trì sĩ số. Ở nhiều địa phương, nhà trường chủ động làm việc với già làng, người có uy tín để cùng tuyên truyền, giải thích lợi ích của việc học, nhất là với học sinh DTTS nữ.
Trong Hội nghị tổng kết năm học 2024-2025, triển khai nhiệm vụ năm học 2025-2026, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn đánh giá, một trong những thách thức lớn hiện nay là duy trì sĩ số và hạn chế tình trạng học sinh DTTS bỏ học, đặc biệt ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa. Ông Văn cho rằng, muốn giải quyết căn cơ vấn đề này, cần thay đổi nhận thức từ gia đình và cộng đồng, bởi nhà trường không thể “đơn độc” giữ học sinh ở lại lớp.
Lãnh đạo Sở GD&ĐT cũng khẳng định, toàn ngành đã và đang đẩy mạnh phối hợp giữa nhà trường với gia đình, chính quyền cơ sở và các tổ chức đoàn thể, người có uy tín trong buôn làng. Bởi, khi phụ huynh hiểu rõ vai trò của giáo dục đối với tương lai con em mình, việc huy động và duy trì sĩ số sẽ bền vững hơn.
Bên cạnh đó, việc tăng cường kiểm tra, giám sát triển khai Tiểu dự án 1 và Tiểu dự án 2 thuộc Dự án 5 là yêu cầu bắt buộc, nhằm bảo đảm các chính sách của Chương trình 1719 không chỉ dừng lại trên văn bản mà thực sự phát huy hiệu quả tại cơ sở.
Giữ bản sắc, mở cánh cửa tri thức
Song song với việc tăng cường tiếng Việt cho học sinh vùng DTTS, Đắk Lắk triển khai dạy học tiếng DTTS (Êđê, M’nông…) theo Tiểu dự án 2 – Dự án 5. Quan điểm xuyên suốt là: dạy tiếng DTTS không phải để tách rời, mà để hỗ trợ học sinh tiếp cận tốt hơn chương trình phổ thông, đồng thời gìn giữ bản sắc văn hóa.
Sở GD&ĐT Đắk Lắk yêu cầu các địa phương xây dựng kế hoạch phù hợp điều kiện thực tế; chú trọng bồi dưỡng giáo viên, chuẩn hóa tài liệu, học liệu. Việc triển khai được đặt trong mối liên hệ chặt chẽ với công tác tuyên truyền, để phụ huynh hiểu và ủng hộ.
Một điểm nhấn trong giai đoạn 2021–2025 là tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các tiểu dự án thuộc Dự án 5. Các đoàn công tác của Sở GD&ĐT Đắk Lắk đã trực tiếp làm việc với địa phương, kiểm tra tiến độ, tháo gỡ khó khăn về cơ sở vật chất, đội ngũ và kinh phí.
Cách làm này giúp chính sách không bị “đứt gãy” giữa cấp tỉnh và cơ sở, đồng thời tạo áp lực tích cực để địa phương chủ động, sáng tạo trong tổ chức thực hiện.
Bên cạnh giáo dục phổ thông, Đắk Lắk chú trọng giáo dục thường xuyên, học tập suốt đời ở vùng DTTS. Các trung tâm học tập cộng đồng được củng cố, gắn nội dung học với nhu cầu thực tế như kỹ năng sản xuất, chăm sóc sức khỏe, tiếp cận thông tin chính sách.
Xóa mù chữ vì thế không chỉ dừng ở “biết đọc, biết viết”, mà hướng tới nâng cao năng lực tự học, giúp người dân DTTS chủ động tham gia vào quá trình phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương.
Những kết quả bước đầu cho thấy Chương trình 1719 đã tạo chuyển biến tích cực trong giáo dục vùng DTTS ở Đắk Lắk. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu dài hạn, cần tiếp tục: duy trì nguồn lực ổn định cho giáo dục vùng khó; đổi mới mạnh mẽ công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức xã hội; phát huy vai trò của cộng đồng, người có uy tín; gắn giáo dục với sinh kế, văn hóa và phát triển bền vững.
Khi chính sách giáo dục được triển khai bằng trách nhiệm chung và sự đồng hành của toàn xã hội, lớp học vùng DTTS sẽ thực sự trở thành nền tảng cho tương lai của Tây Nguyên.
Sau khi sáp nhập, tỉnh Đắk Lắk có dân số 3.346.853 người (số liệu 12/6/2025). Với quy mô dân số này, Đắk Lắk trở thành tỉnh lớn thứ 17 ở Việt Nam về dân số và là một trong ba tỉnh có quy mô địa lý lớn nhất cả nước.
Năm học 2025-2026, ngành Giáo dục Đắk Lắk có 1.379 cơ sở giáo dục thuộc thẩm quyền quản lý, với hơn 700.000 học sinh, học viên, sinh viên và 38.441 cán bộ, giáo viên, nhân viên. Toàn tỉnh có 102 xã, phường, trong đó 100% có trung tâm học tập cộng đồng.
