Gửi bình luận
.png)
Phong tục thờ cúng gia tiên
Phong tục thờ cúng tổ tiên ở Việt Nam là tục lập bàn thờ người thân đã chết ở nhà và cúng bái hàng ngày hoặc trong những dịp sóc vọng, giỗ, Tết… Nhiều người Việt Nam, ngoài tôn giáo của mình thường có thờ cúng tổ tiên.
Phong tục thờ cúng tổ tiên thể hiện niềm tin cho rằng linh hồn của người đã khuất vẫn còn hiện hữu trong thế giới này và ảnh hưởng đến đời sống của con cháu.
Người Việt cho rằng chết chưa phải là hết, tuy thể xác tiêu tan nhưng linh hồn bất diệt và thường ngự trên bàn thờ để gần gũi, giúp đỡ con cháu, dõi theo những người thân để phù hộ cho họ khi nguy khó, mừng khi họ gặp may mắn, quở phạt khi làm họ những điều tội lỗi.
Mọi người thường tin rằng dương sao thì âm vậy, khi sống cần những gì thì khi chết cũng cần những thứ ấy. Việc thờ cúng chính là môi trường trung gian để hai thế giới âm dương gặp gỡ.
Tục thờ cúng tổ tiên có nguồn gốc từ nền kinh tế nông nghiệp trong xã hội phụ quyền xưa. Vào thế kỷ XV, Nho giáo chiếm địa vị ưu thế trong xã hội, nhà lê đã thể chế hóa việc thờ cúng tổ tiên bằng Bộ luật Hồng Đức.
Bộ Luật Hồng Đức quy định rõ việc con cháu phải thờ cúng tổ tiên 5 đời (tự mình là con, tính ngược lên 5 đời là cha mẹ, ông bà, cụ, kỵ). Đến thời Nguyễn, nghi lễ thờ cúng tổ tiên được ghi rõ trong sách “Thọ mai gia lễ”.
Ngôi nhà truyền thống của người Việt thường có ba gian hoặc năm gian. Gian giữa của ngôi nhà được coi là nơi trang trọng nhất, là trung tâm của ngôi nhà nên bàn thờ thường được lập ở chính giữa gian này.
Dù gia đình ở vị trí kinh tế, xã hội nào thì bàn thờ gia tiên cũng luôn phải ở vị trí trang trọng, có độ cao thích hợp để khi thờ cúng, mọi người trong gia đình bày tỏ được sự ngưỡng vọng thành kính của mình với tổ tiên.
Mỗi việc lớn trong nhà như dựng vợ gả chồng cho con cháu, con cháu thi cử, làm nhà mới, làm ăn, sinh con, thành viên ốm đau,… đều được gia chủ báo cáo với gia tiên.
Mỗi lần cúng tế, tùy theo gia chủ giàu nghèo mà những buổi lễ, đồ lễ có thể gồm: rượu, hoa quả, vàng hương, xôi chè, oản, cỗ mặn, hàng mã… Trong các trường hợp đơn giản, đồ lễ có thể chỉ cần là một chén nước mưa, một nén hương thắp lên bàn thờ thể hiện lòng thành của gia chủ là đủ.
Cách chọn vị trí đặt bàn thờ gia tiên
Về tâm linh, vị trí đặt bàn thờ giữ vai trò rất quan trọng. Điều này quyết định sự hưng thịnh, tài lộc, vượng khí của gia chủ.
Khi đặt bàn thờ gia tiên trong nhà, gia chủ cần lưu ý tới nguyên tắc “tọa cát hướng cát” để đón tài lộc may mắn. Thông thường, các gia chủ sẽ đặt bàn thờ ở vị trí trung tâm, đối diện cửa ra vào của ngôi nhà. Đặt chân vào cửa chính là có thể nhìn thấy ngay bàn thờ gia tiên và bộ bàn tiếp khách. Đây là vị trí quen thuộc của ngôi nhà ba gian, có hàng hiên và sân vườn bao quanh.
Nếu gia chủ có điều kiện thì sẽ đặt bàn tờ ở một khu hoặc phòng riêng.
Bàn thờ luôn được đặt ở vị trí cao, và không bị không gian sinh hoạt khác ảnh hưởng hay đè lên.
Đối với nhà cấp 4 có 1 tầng, vị trí đặt bàn thờ gia tiên nên chọn là khu trung gian, giữa phòng khác. Có thể đặt trên một tủ thờ, kệ thờ cao ráo, sạch sẽ.
Đối với nhà cao tầng, nên đặt bàn thờ gia tiên riêng trong một gian phòng, ở vịt rí cao nhất trong nhà. Điều này giúp cho không gian thờ phụng được yên tĩnh. Đặc biệt tránh va chạm với các không gian sinh hoạt khác của ngôi nhà.
Đối với căn hộ, chung cư, bàn thờ gia tiên thường được đặt giữa một khoảng thông thoáng, không vướng cửa hay rèm hay lối đi. Xung quanh bàn thờ cần thiết kế thêm rèm để quây lại, giữ sự thanh tịnh vốn có.
Bên trái bàn thờ phải luôn được dọn dẹp sạch sẽ, tuyệt đối tránh tình trạng bừa bộn, mất vệ sinh. Không đặt các vật dụng không sạch sẽ, ô uế như thùng rác phía này vì sẽ tác động tới con đường công danh, tài lộc của gia đình, nhất là với nam giới trong nhà.
Bên phải bàn thờ không được đặt đồ điện. Theo phong thủy, đồ điện đặt ở tay phải khiến cho sát khí của Bạch Hổ có thể thoát ra ngoài, cuộc sống của gia đình sẽ thường xuyên gặp xui xẻo. Nếu không thể để đồ điện sang vị trí khác, bạn có thể đặt thêm đôi tỳ hưu để hóa giải được sát khí của Bạch Hổ.
Phía trên bàn thờ cần phải có không gian thoáng đãng, sạch sẽ. Tránh việc ngay phía trên bàn thờ là phòng của trẻ em hoặc nhà vệ sinh, nhà bếp vì sẽ gây ảnh hưởng đến sự thanh tịnh và trang nghiêm của bàn thờ.
Phía dưới bàn thờ cần giữ sạch sẽ, tránh trường hợp chất đống đồ đạc ngay phía dưới khu vực thờ, nhất là đồ điện hoặc bể cá nếu không thì tài sản trong nhà bị hao hụt, tinh thần sa sút.
(Còn tiếp)
