Nhiều cha mẹ cảm thấy ngượng ngùng khi đề cập đến chủ đề tình yêu và tình dục với con cái.
Ngay cả khi cố gắng, đôi khi họ vẫn cảm thấy lúng túng, không biết phải nói gì. Vì thế, họ phó mặc hoàn toàn việc giáo dục giới tính cho nhà trường. Tuy nhiên, giáo dục giới tính không chỉ là truyền đạt thông tin và kiến thức, mà còn phải thể hiện những giá trị niềm tin.
Con gái tôi đã hoàn thành Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 và được nghỉ ngơi sau 12 năm học tập vất vả. Chỉ hai tháng nữa, con sẽ bước vào giảng đường đại học, bắt đầu cuộc sống tự lập xa nhà khi không có bố mẹ bên cạnh. Do đó, tôi bắt đầu chủ động nói chuyện với con về tình yêu và tình dục để con khỏi bỡ ngỡ và không mắc sai lầm đáng tiếc do quá non nớt, không có kiến thức.
Tình yêu là một tình cảm tốt đẹp của con người, vậy thì khi trẻ đến tuổi dậy thì, phát triển giới tính, xuất hiện cảm xúc với bạn khác giới là điều hoàn toàn tự nhiên. Cha mẹ cần hiểu rằng: Đây không phải chuyện cứ cấm là được. Đối với những chàng trai, cô gái đã đủ tuổi trưởng thành, việc tìm hiểu yêu đương là chuyện bình thường.
Con gái tôi nói học xong đại học mới yêu nhưng tôi khuyên con nếu gặp được người phù hợp thì con cứ yêu, không phải đợi học xong đại học. Chỉ cần con hiểu đúng về tình yêu, biết cách yêu đúng giới hạn, biết cách bảo vệ bản thân an toàn thì tình yêu sẽ là động lực để học tốt hơn, sống đẹp hơn. Sự quan tâm đúng mức, đúng cách của cha mẹ đối với con trong việc này sẽ hạn chế được rất nhiều việc đáng tiếc.
Hầu hết cha mẹ không ai muốn con mình yêu sớm. Nhưng hãy cứ bình tĩnh và tìm thêm thông tin để đồng hành cùng trẻ, giúp trẻ xây dựng cảm xúc chân thật đó thành một trải nghiệm đẹp và giá trị đối với sự phát triển của bản thân. Điều cần làm của cha mẹ chỉ là: Tiếp tục làm bạn với con. Khi ở vai trò người bạn, hãy quan sát, trò chuyện một cách thường xuyên, bình thản, chân thành với sự nhạy cảm của người làm cha mẹ, những thông tin về đối tượng người yêu của con sẽ dần sáng tỏ.
Một người bạn của tôi chia sẻ câu chuyện của gia đình anh chị, tôi xin chia sẻ lại để mọi người cùng rút kinh nghiệm trong quá trình dạy con ở tuổi biết yêu. Gia đình anh chị ở huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Anh làm bộ đội, công tác ở thành phố Yên Bái thi thoảng mới về nhà thăm vợ con. Chị làm việc trong một cơ quan Nhà nước gần nhà.
Hai anh chị chỉ có một cô con gái sinh năm 1996, học Cao đẳng Du lịch Hà Nội. Hàng ngày, trong thời gian đi xe bus đến trường, cháu quen một cậu thanh niên sinh năm 1982, phụ xe bus, nhà ở Xuân Đỉnh, Hà Nội. Mẹ bán trà đá, bố lái xe chở hàng. Với hoàn cảnh của chàng thanh niên như thế, bố mẹ cô gái không đồng ý cho con gái yêu vì cho rằng hoàn cảnh hai gia đình không phù hợp.
Vì cô bé còn trẻ, không được trang bị kiến thức về tình yêu, tình dục nên khi gặp anh chàng phụ xe bus giỏi tán tỉnh thì không kịp tìm hiểu kỹ về tính cách, gia cảnh, cứ lao vào yêu một cách mù quáng, mặc cho bố mẹ ra sức phản đối. Khi đang học năm thứ 3 thì cô bé có bầu và đòi bố mẹ phải cho cưới. Sau khi cưới, cô về ở cùng bố mẹ chồng trong một căn nhà 30m2 có 2 tầng. Khi về sống cùng, cô mới sốc vì chồng sống phụ thuộc vào bố mẹ, không hề có tiếng nói trong gia đình, bố mẹ nói gì phải nghe thế.
Mỗi khi bố mẹ chồng có mâu thuẫn với vợ, cậu ta bênh bố mẹ và cãi nhau với vợ, chưa bao giờ dám đứng ra bênh vợ. Thu nhập của một phụ xe bus thấp, không thể lo cho gia đình, vợ thì học dở cao đẳng không có thu nhập để nuôi con. Chồng còn ham chơi, lương không đưa cho vợ mà chơi cờ bạc hết. Với hoàn cảnh ấy, vợ chồng bạn tôi phải lo chu cấp tiền nuôi cả con gái và cháu ngoại.
Không những thế, cô bé sau sinh con, sức khỏe yếu, vừa phải trông con, vừa làm đủ thứ việc nhà nhưng vẫn không làm vừa lòng bố mẹ chồng. Ngày nào cũng sống trong cảnh bị bố mẹ chồng chì chiết, mặt nặng mày nhẹ nên chỉ 1 tháng sau sinh, cô phải mang con về nhà bố mẹ đẻ ở. Khi con gái cứng cáp, cô quay trở về nhà bố mẹ chồng. Nhưng cũng chỉ duy trì được đến khi con 3 tuổi thì hai vợ chồng ly hôn. Sau này, cô bé ấy đã tái hôn nhưng câu chuyện đau lòng của cô mãi là bài học cho các bậc cha mẹ chúng ta.
Làm cha mẹ, chúng ta có trách nhiệm dạy con kiến thức về tình yêu và tình dục. Dạy con biết cách chọn người yêu như thế nào cho phù hợp, không để con yêu mù quáng. Đồng thời, dạy con biết cách tự bảo vệ bản thân. Tôi cũng đã chia sẻ câu chuyện này với con gái để con tự rút kinh nghiệm cho bản thân.
Theo tôi, các bậc cha mẹ nên cố gắng thực hiện một số việc như luôn là điểm tựa cho con. Dành thời gian để nói chuyện với con về chuyện tình yêu. Cha mẹ cần trở thành “người dẫn đường” để con có thể đi đúng hướng trong cả chuyện học tập lẫn tình cảm. Thứ nữa, cha mẹ cần giúp con vượt qua những đổ vỡ, ngay cả trong tình huống xấu nhất. Tiếp đến, nên dạy con yêu người; biết tôn trọng con, luôn tin tưởng vào khả năng của con; biết trân trọng và hết lòng bảo vệ con.
Với tôi, khi con đã đủ 18 tuổi, cần trang bị kiến thức cho hành trình mới của cuộc đời. Con phải đọc sách nhiều, tự học nhiều ở trường đời để có thể chín chắn trong suy nghĩ, thận trọng trong hành động và đủ năng lực, ý chí để quyết định cuộc đời mình, tự chịu trách nhiệm với chính mình. Và quan trọng là con phải mang theo trong túi hành trang của mình dòng cảm xúc tích cực về con người, cuộc đời, thái độ sống, ý chí nghị lực... Có như thế thì mỗi bước chân của con bước ra thế giới ngoài kia mới vững chắc, tự tin, mạnh mẽ.