Dạy học môn Toán trong bối cảnh mới như thế nào?

Ngày hội của những người yêu Toán

Phát biểu khai mạc hội thảo, GS.TS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam gửi lời cảm ơn tới toàn thể các chuyên gia, khách mời và đại biểu đã đóng góp và các đại biểu tham gia hội thảo. GS Lê Anh Vinh bày tỏ mong muốn, hội thảo không những là nơi để mọi người thể hiện tình yêu với Toán học mà còn là diễn đàn để các nhà nghiên cứu, các giáo viên, các nhà quản lí gặp gỡ, chia sẻ kết quả nghiên cứu, bàn luận về các giải pháp nhằm nâng cao, phát triển lĩnh vực giáo dục toán học ở Việt Nam.

Hội thảo do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam phối hợp cùng Hội Giảng dạy Toán học phổ thông, Tạp chí Giáo dục và Trường Đại học Hùng Vương tổ chức. Tham dự có đông đảo đại biểu là khách mời, diễn giả, chuyên gia, nhà giáo dục và những người quan tâm và yêu thích Toán học đến từ các vùng miền trên cả nước.

Mở đầu hội thảo là phiên toàn thể được điều hành bởi GS.TS Nguyễn Hữu Châu - Đại học Quốc gia Hà Nội và PGS.TS Nguyễn Tiến Trung – Tổng Biên tập Tạp chí Giáo dục với chủ đề “Xu hướng giáo dục Toán học phổ thông”. Các diễn giả trình bày hai báo cáo tổng quan về xu hướng giáo dục Toán học phổ thông trên thế giới, kết quả từ một phân tích hệ thống và từ một số hội thảo quốc tế.

Báo cáo tham luận được diễn giả trình bày đã làm rõ những nội dung hết sức quan trọng, kết quả phân tích hệ thống cho thấy có bốn xu hướng chính đó là phát triển khả năng sáng tạo toán học của người học, mô hình hóa toán học, giáo dục STEM và sử dụng công nghệ trong dạy học toán. Bên cạnh đó là các yếu tố như niềm tin, cảm xúc, động lực học tập của người học ngày càng được chú trọng.

Các thầy cô giáo, nhà giáo dục và những người yêu Toán tham dự Hội thảo.

Vấn đề “Đào tạo giáo viên”

PGS.TS Vũ Quốc Trung và PGS.TS Nguyễn Chí Thành điều hành phiên chuyên đề thứ nhất với chủ đề “Đào tạo giáo viên”.

Có 3 báo cáo được trình bày ở phiên này với những nghiên cứu và đề xuất giải pháp giúp người học, người dạy có thể vượt qua các khó khăn trở ngại để thực hiện mục tiêu của chương trình. Báo cáo thứ nhất “Nghiên cứu về phát triển kiến thức toán để dạy học trong đào tạo giáo viên” của TS Lê Thị Bạch Liên, trường Đại học Quảng Bình.

Sau đó là tham luận “Phát triển năng lực mô hình hóa cho sinh viên sư phạm ngành Toán hướng đến dạy học hiệu quả những tình huống có bối cảnh thực tế” của TS Nguyễn Thị Tâm An, Trường Đại học Sư phạm Huế, Đại học Huế.

Tham luận “Khó khăn và thách thức đối với giáo viên trong việc thực hiện chương trình giáo dục môn Toán 2018” của TS Bùi Thị Hạnh Lâm, Trường Đại học Sư Phạm, Đại học Thái Nguyên, đã tạo được sự quan tâm lớn tại Hội thảo.

Các tham luận tại Hội thảo thể hiện tình yêu với Toán học và trách nhiệm của thầy cô giáo.

Đổi mới dạy và học như thế nào?

Đây là chủ đề của phiên thứ 2 do GS.TS Bùi Văn Nghị và PGS.TS Vũ Dương Thụy điều hành với 3 báo cáo.

Tham luận đầu tiên “Hoạt động tư duy phát hiện vấn đề qua khai thác tình huống dạy học Toán theo định hướng giáo dục STEM” của ThS Ngô Hồng Huấn, Trường Đại học Đồng Nai, đã làm rõ nhiều nội dung dạy – học liên quan đến hoạt động giáo dục STEM, tác giả cũng đề xuất để tăng tính hiệu quả dạy môn học này.

Đề cập đến sự cần thiết phải đổi mới dạy – học môn Toán trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, tham luận “Một số biện pháp dạy “văn hóa toán học” phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông môn Toán 2018” được TS Lê Ngọc Sơn, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội trình bày đã cho thấy ý nghĩa vô cùng quan trọng của việc này.

Tham luận “Thiết kế và tổ chức hoạt động 'học trải nghiệm' trong dạy học môn Toán theo chương trình 2018”, diễn giả ThS Nguyễn Hữu Hải, Trường TH, THCS và THPT SenTia đã cho thấy thông qua các hoạt động trải nghiệm, học sinh có cơ hội được áp dụng các kiến thức, kinh nghiệm đã có vào giải quyết các tình huống thực tiễn.

Học sinh được tham gia quá trình học tập bằng nhiều giác quan khác nhau, từ đó làm tăng hiệu quả của quá trình học tập và làm giảm sự “trừu tượng” của Toán học.

Cần phải đổi mới việc dạy - học Toán đáp ứng yêu cầu chất lượng ngày càng cao.

Đổi mới kiểm tra đánh giá

PGS.TS Đào Thái Lai và PGS.TS Trần Kiêm Minh điều hành phiên chuyên đề cuối của hội thảo với chủ đề “Đổi mới kiểm tra đánh giá”. Chương trình môn Toán 2018 và các vấn đề chuẩn chương trình môn Toán cấp Tiểu học của PGS.TS Đỗ Tiến Đạt, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam. Tác giả đã làm rõ nhiều nội dung quan trọng của môn học này ở cấp tiểu học, đồng thời kiến nghị những việc cần thiết để việc kiểm tra đánh giá hiệu quả đối với môn học.

Chiến lược dạy học trực tuyến dựa trên đánh giá vì học tập: Trường hợp tỉ số và tỉ số phần trăm ở lớp 6 là tham luận của PGS.TS Lê Thái Bảo Thiên Trung, Trường Đại học Sư Phạm thành phố Hồ Chí Minh.

Theo đó, việc học trực tuyến thời gian qua là giải pháp tình thế, tuy nhiên cũng thể hiện sự cần thiết và việc triển khai dạy – học trực tuyến cũng đã đem lại những giá trị nhất định. Tác giả đã trình bày quy trình của việc dạy học trực tuyến và đánh giá vì học tập sao cho chính xác nhất.

Với tham luận “Vận dụng kĩ thuật phản hồi của đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán lớp 10”, TS Phạm Thị Diệu Thùy, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 trình bày đã cho thấy đây là điều hết sức quan trọng trong hoạt động dạy học vì trong lớp học việc phản hồi của đánh giá có giá trị hết sức tích cực đối với người dạy, giúp học điều chỉnh để việc dạy học chất lượng và hiệu quả hơn.

Hội thảo tập trung thảo luận các vấn đề cơ bản: Một số xu hướng đổi mới trong nghiên cứu toán học phổ thông, trong thực tiễn dạy học Toán ở Việt Nam và thế giới. Những gợi ý cho Việt Nam về Hội nhập quốc tế; Bối cảnh mới và những tác động của bối cảnh vào quá trình dạy học môn Toán ở phổ thông; Chương trình GDPT môn Toán 2018: thực tế triển khai và thách thức; Đào tạo và bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới Toán học ở phổ thông; Các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học môn Toán trong bối cảnh mới; Giáo dục STEM; tích hợp trong giáo dục Toán học; và nhiều vấn đề liên quan khác.