DN bán lẻ kiến nghị Chính phủ sửa đổi Nghị định xăng dầu ngay trong quý II/2023

Theo ông Giang Chấn Tây, Giám đốc Công Ty TNHH MTV Bội Ngọc (Trà Vinh) - người đứng tên làm đơn thay mặt hàng nghìn doanh nghiệp - hiện nay doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu đang gặp rất nhiều khó khăn do quy định trong Nghị định số 95/2021/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu nhiều bất cập. Hầu hết doanh nghiệp bán lẻ đang rơi vào cảnh thua lỗ nghiêm trọng, việc kinh doanh bấp bênh kéo dài quá lâu. Nguyên nhân bởi Nghị định bộc lộ nhiều hạn chế nên đã tác động tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp bán lẻ.

Các doanh nghiệp cho rằng, nghị định này được xây dựng luôn có lợi cho doanh nghiệp đầu mối. Quá trình xây dựng Nghị định 95/2021, doanh nghiệp bán kẻ không được mời tham gia góp ý kiến, dù là thành phần rất lớn tham gia thị trường, đồng thời Nghị định cũng coi doanh nghiệp bán lẻ nằm trong hệ thống của doanh nghiệp đầu mối. Từ đó dẫn đến rất nhiều sai lầm và gây ra hệ lụy về thao túng nguồn hàng, chặn không cho doanh nghiệp bán lẻ mua hàng khi điều chỉnh giá có lợi để hưởng chênh lệch giá và xả hàng khi giá có xu hướng giảm.

Cụ thể, trước khi xăng giảm giá hơn 1.300 đồng/lít vừa qua, các doanh nghiệp đầu mối đã tăng chiết khấu lên 1.000 - 1.200 đồng/lít để xả hàng giảm lỗ và kêu gọi các doanh nghiệp bán lẻ mua hàng để giảm lỗ. Khi giá có xu hướng điều chỉnh tăng thì họ giảm chiết khấu xuống xấp xỉ 0 đồng và bán hạn chế, bán theo tiến độ, thậm chí là thông báo hết hàng. Nhưng ngay sau khi điều chỉnh tăng giá xong, được hưởng chênh lệch xong thì họ báo có hàng và bán tự do.

Điều này khiến các doanh nghiệp bán lẻ thua thiệt và luôn ở thế bị động về nguồn hàng, về lợi ích, từ đó liên tục xảy ra xung đột lợi ích giữa doanh nghiệp đầu mối và doanh nghiệp bán lẻ mà lẽ ra về nguyên tắc Nghị định phải tạo ra được sự công bằng và điều tiết tạo ra sự ổn định chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các mối quan hệ này của các chủ thể tham gia trên thị trường.      

Ngoài ra, doanh nghiệp bán lẻ không nhận được chi phí kinh doanh định mức và lợi nhuận định mức đáng được hưởng, vì trong Nghị định 95 quy định không rõ ràng, không ghi cụ thể tỷ lệ chi phí và lợi nhuận định mức giữa khâu bán buôn và bán lẻ. Chính vì không phân chia rõ tỷ lệ các khâu nên doanh nghiệp bán lẻ luôn bị thiệt thòi và bất lợi, thua lỗ kéo dài.

Một bất cập là nghị định cho phép nhà cung cấp (thương nhân phân phối) lấy hàng nhiều nơi đổ cùng 1 bồn để bán để đảm bảo quản lý được chất lượng, trong khi đó doanh nghiệp bán lẻ không được phép lấy hàng từ nhiều nguồn vì sợ không đảm bảo chất lượng. Vì quy định này nên nhiều doanh nghiệp bán lẻ đã thành lập thêm các công ty con của gia đình để đối phó nhằm lấy được nhiều nguồn hàng, làm tăng thêm số lượng doanh nghiệp, nhưng chất lượng không tăng, gây thất thu thuế cho nhà nước.

Từ những lý do trên, các doanh nghiệp bán lẻ đề nghị Chính phủ, Thủ tướng cần lập tổ đánh giá lại Nghị định 95 và việc sửa đổi Nghị định cũng cần phải thông qua Hội đồng xét duyệt, lấy ý kiến các chuyên gia kinh tế, doanh nghiệp bán lẻ. Doanh nghiệp mong Thủ tướng sớm ban hành Nghị định về xăng dầu không trễ hơn quý II/2023 để giúp cho ngành xăng dầu bước ổn định, hiệu quả, công bằng trong mọi mặt hoạt kinh doanh và đảm bảo ổn định an ninh năng lượng quốc gia.

"Đặc thù của doanh nghiệp bán lẻ là nhỏ lẻ, rời rạc ở khắp nơi chứ nó không được tạo thành một khối thống nhất và cũng không liên kết đúng nghĩa nữa nên dễ bị chèn ép, bắt nạt và đây là thành phần có trình độ hiểu biết hạn chế nên dễ bị tổn thương nhất. Đó cũng là nhược điểm và là thiệt thòi rất lớn đối với doanh nghiệp bán lẻ. Đặc điểm này cần phải được Chính phủ bảo vệ bằng các văn bản quy định phải xây dựng trên cơ sở công tâm khách quan.

Cộng đồng doanh nghiệp bán lẻ chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị sửa đổi Nghị định để mong sao có những quy định đảm bảo có đủ chi phí cho doanh nghiệp hoạt động. Thậm chí chúng tôi cũng có nhã ý là những lúc xăng dầu thế giới biến động lớn, chúng tôi không cần lãi mà chỉ cần đủ chi phí duy trì hoạt động nhằm góp phần bình ổn thị trường…Tuy nhiên chúng tôi trông chờ mãi mà vẫn chưa thấy Nghị định mới được ban hành", đơn thư nêu.

PHẠM DUY