Tháng 4 và tháng 5 thường là những tháng nóng nhất trong năm ở Đông Nam Á, khi nhiệt độ lên cao trước khi những trận mưa gió mùa mang lại cảm giác dễ chịu. Nhưng năm nay, nhiệt độ đã đạt đến mức chưa từng có ở hầu hết các quốc gia trong khu vực.
Thái Lan chứng kiến lịch sử nóng nhất ở mức 45,4 độ C vào ngày 15/4, trong khi nước láng giềng Lào có nhiệt độ cao nhất là 43,5 độ C trong hai ngày liên tiếp vào tháng 5 và Việt Nam cũng chịu mức nhiệt kỷ lục 44,2 độ C hồi tháng 5, theo phân tích dữ liệu trạm thời tiết của nhà khí hậu học - nhà sử học thời tiết Maximiliano Herrera.
Herrera mô tả đó là "đợt nắng nóng kéo dài khắc nghiệt nhất" kéo sang tận tháng 6. Vào ngày 1/6, Việt Nam đã ghi nhật mức nhiệt nóng kỷ lục 43,8 độ C.
Trong một báo cáo gần đây từ World Weather Attribution (WWA), một nhóm các nhà khoa học quốc tế cho biết đợt nắng nóng tháng 4 ở Đông Nam Á là sự kiện 200 năm mới có một lần và "hầu như không thể xảy ra" nếu không có biến đổi khí hậu.
Biến đổi khí hậu có thể khiến tình trạng này trở nên tồi tệ hơn
Dữ liệu của Dịch vụ Biến đổi Khí hậu Copernicus cho thấy, từ đầu tháng 4 đến cuối tháng 5, tất cả sáu quốc gia ở Đông Nam Á đã đạt đến nhiệt độ cảm nhận hàng ngày đạt gần 40 độ C trở lên, trên cả ngưỡng được coi là nguy hiểm, đặc biệt đối với những người có vấn đề về sức khỏe hoặc những người không quen với nhiệt độ quá cao.
Nông dân thu hoạch lúa trên một cánh đồng ở Thái Lan vào ngày 27/3. Ảnh: Getty
Ở Thái Lan, 20 ngày trong tháng 4 và ít nhất 10 ngày trong tháng 5 có nhiệt độ gần như trên 46 độ C. Điều này được coi là mối đe dọa tính mạng đối với bất kỳ ai, kể cả những người khỏe mạnh đã quen với nhiệt độ cực ẩm.
Trong suốt tháng 4 và tháng 5, Việt Nam, Campuchia, Lào và Malaysia đều có vài ngày có khả năng gây ra tình trạng nắng nóng cực cao. Myanmar có 12 ngày như vậy.
Theo báo cáo của WWA, đợt nắng nóng từ tháng 4 đến tháng 5 ở Đông Nam Á đã gây ra tình trạng nhập viện trên diện rộng, làm hư hỏng đường xá, gây ra hỏa hoạn và khiến nhiểu trường học phải đóng cửa.
Zachariah, thành viên của WWA, nói với CNN: "Khi bầu khí quyển trở nên ấm hơn, khả năng giữ ẩm của nó trở nên cao hơn và do đó khả năng xảy ra các đợt nóng ẩm cũng tăng lên". Các đợt nóng ẩm được coi nguy hiểm hơn nóng khô.
Theo nghiên cứu, nếu sự nóng lên toàn cầu tiếp tục tăng lên 2 độ C, những đợt nóng ẩm như vậy có thể xảy ra thường xuyên hơn gấp 10 lần.
Liên hợp quốc cảnh báo, nếu lượng khí thải tiếp tục tăng với tốc độ tương tự, nắng nóng sẽ khiến Thái Lan chứng kiến thêm 30 ca tử vong trên 1 triệu người vào hai thập kỷ tới và thêm 130 ca tử vong trên 1 triệu người vào cuối thế kỷ này.
Đối với Myanmar, con số đó sẽ lần lượt là 30 và 520 người và đối với Campuchia là 40 và 270 người.