Năm 2019, Ngô Xa Mạ tốt nghiệp Trường Cao Đẳng Sư phạm Lào Cai. Năm 2020 về dạy tại học tại Trường PTDT bán trú Tiểu học Cao Sơn (Mường Khương). Trở thành cô giáo dạy tiếng Anh ở vùng cao cùng đôi chân khuyết tật nên những khó khăn cũng song hành.
Năm 2021, Mạ chuyển về dạy tại Trường PTDTBT Tiểu học Tả Giàng Phình (xã Ngũ Chỉ Sơn, thị xã Sa Pa) cho tới nay.
Trao đổi về việc dạy học của mình, cô giáo trẻ chia sẻ: “Đa số học sinh là người Mông, Dao, nhiều em nói tiếng phổ thông chưa sõi, nên việc học tiếng Anh không tránh khỏi trở ngại. Với thực tế này, giáo viên phải chọn phương pháp dạy học trò từ những gì đơn giản, gần gũi, dạy đi dạy lại nhiều lần để các em dễ nhớ, dễ học. Mặt khác, cũng là người dân tộc nên Mạ hiểu và rút ra kinh nghiệm đó là phải kiên trì, thật gần gũi để chia sẻ và động viên học trò cố gắng học tập. Học sinh dân tộc tình cảm, ngoan nhưng nếu bị nói nặng lời hoặc mắng mỏ các em sẽ tự ái và có thể bỏ học…”.
Có thể nói, điều kiện sinh hoạt, dạy học ở vùng cao hiện nay dù đã có thay đổi đầu tư nhiều nhưng vẫn tồn tại những khó khăn với giáo viên, đặc biệt có hoàn cảnh như Mạ. Đôi khi khó di chuyển Mạ nhờ đồng nghiệp đưa tới trường, có lúc cô phải đi bộ. Thế nhưng vẫn Mạ chịu đựng và vượt qua và hơn thế “học sinh toàn ở thôn, bản xa còn chịu khó lặn lội tới trường học tập…” đã giúp cô giáo trẻ nỗ lực vượt, tự vượt lên chính mình, vì học trò để dạy học thật tốt…”, Mạ chia sẻ.
Hiện tại, cô giáo trẻ Ngô Xa Mạ đang đảm đương 27 tiết Tiếng Anh/tuần bởi dạy liên trường tại Trường PTDTBT Tiểu học Tả Giàng Phình 12 tiết/tuần và Trường PTDTBT THCS Tả Giàng Phình 15 tiết/tuần. Điều đó đồng nghĩa việc di chuyển của đôi chân và thời gian dạy học tương đương như những đồng nghiệp khác. Nhưng sự nỗ lực và vượt khó phải tăng lên gấp bội để hoàn thành công việc được giao.
Trực tiếp quản lý nhà trường và cô giáo Ngô Xa Mạ, cô Nguyễn Thị Quyên, Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học Tả Giàng Phình trao đổi: Mạ thiệt thòi về sức khỏe nhưng em luôn hoành thành công việc được giao. Đáng nói cô giáo trẻ còn có ý chí vươn lên trong công việc và cuộc sống. Về phía nhà trường đã hỗ trợ, tạo điều kiện để cô được dạy ở những điểm trường thuận lợi nhất. Tuy nhiên, với đặc thù trường học vùng cao nên Mạ không tránh khỏi những khó khăn và phải nỗ lực để hoàn thành công việc…