Giáo dục tài chính cá nhân giúp tân sinh viên tránh cạm bẫy

Trên các diễn đàn sinh viên, chủ đề sinh viên chi tiêu một tháng bao nhiêu là đủ luôn nhận được nhiều bình luận. Một sinh viên đăng đàn tính toán “tiền thuê trọ, điện nước, giữ xe, xăng xe: 2 triệu/tháng. Ăn uống một ngày 70 nghìn đồng, một tháng hết 2,1 triệu đồng. Hao phí hàng ngày dự trù 500 nghìn. Còn dư 400 nghìn phòng cho những trường hợp bất khả kháng hoặc để dành”. Theo cách tính của sinh viên này, mỗi tháng chi phí cho một người ở Đà Nẵng là 5 triệu, chưa kể tiền áo quần, giày dép…

Bài đăng này đã nhận được rất nhiều phản hồi của sinh viên. Một số bạn cho biết, mình chỉ được gia đình gửi 2 triệu/tháng cho tất cả khoản chi phí nhưng vẫn đủ. Nhiều em chia sẻ kinh nghiệm có thể ở ghép 3 - 4 người/phòng trọ, nấu ăn chung để giảm bớt chi phí sinh hoạt... Bạn Phi Yến nêu quan điểm: “Người có 2 triệu sẽ biết sống thế nào cho đủ 2 triệu, người có 5 triệu sẽ chi dùng với mức 5 triệu, không có mẫu chung nào về chi phí sinh hoạt và học tập cả”.

Sinh viên Trường ĐH Kinh tế, ĐH Đà Nẵng với bài học huy động vốn và đầu tư tài chính.

Giáo dục tài chính để hiểu được giá trị đồng tiền

Cô Phan Thị Thúy Nga – giáo viên môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật, Trường THPT Nguyễn Hiền (quận Hải Châu, TP Đà Nẵng) nhận xét: “Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã đưa kiến thức giáo dục tài chính trong đó có nội dung về lập kế hoạch tài chính cá nhân là thiết thực và phù hợp với lứa tuổi. Điều này giúp học sinh có hiểu biết căn bản để chi tiêu hợp lý với điều kiện gia đình. Đây cũng là bước đệm để khi trở thành sinh viên, các em biết làm chủ về tiền bạc, có tính toán hợp lý trong sinh hoạt…”.

Cũng theo cô Thúy Nga, hầu hết học sinh THPT được ba mẹ cho một ít tiền sinh hoạt. Một số em còn tham gia kinh doanh như bán hàng online, bán đồ handmade… vì vậy, những kiến thức về tài chính ở mức độ căn bản sẽ giúp học sinh điều chỉnh được hành vi của mình. Với nội dung bài học này, dự kiến, cô Nga cho học sinh làm bài tập theo dự án với những tình huống gắn với thực tế.

Anh Bùi Trung Hiệp – Phó phòng Công tác sinh viên, Trường ĐH Kinh tế, ĐH Đà Nẵng cho biết, thông thường, những sinh viên năm thứ nhất thường gặp sai lầm về tài chính như đầu tư không an toàn theo lời kêu gọi như sinh lời nhanh nhưng rủi ro lớn. Ngoài ra, một số sinh viên dễ “sập bẫy” trong đặt cọc tiền nhà trọ hoặc đặt cọc tiền để nhận thông tin giới thiệu việc làm mà không đòi lại được.

Phổ biến nhất, theo anh Bùi Trung Hiệp, nhiều sinh viên chi tiêu không có kế hoạch. “Khi được gia đình gửi tiền học và sinh hoạt, có em tiêu xài thoải mái, thậm chí chi lẹm vào khoản tiền học phí, tiền đóng bảo hiểm… Nhưng bố mẹ ở nhà không hề biết điều này, chỉ đến khi có sự cố như xảy ra tai nạn, không được thanh toán chi phí khám chữa bệnh, gia đình mới biết. Có những sinh viên đến giữa tháng đã hết tiền ăn…”, anh Hiệp viện dẫn.

Từ những thực tế này, Trường Đại học Kinh tế, ĐH Đà Nẵng đã bổ sung nội dung giáo dục tài chính và thiết lập kế hoạch chi tiêu cá nhân cho sinh viên năm nhất. Theo đó, ngoài hướng dẫn cho sinh viên sống xa nhà, chưa quen với việc tự lập về cách thiết lập phương án chi tiêu hợp lý, các giảng viên, chuyên gia sẽ minh họa thêm những tình huống rủi ro, cạm bẫy tài chính như tiền ảo, kinh doanh đa cấp biến tướng… Tân sinh viên sẽ tham gia cuộc thi liên quan đến tài chính cá nhân. Đây là những nội dung có liên quan đến chương trình đào tạo nhưng cũng là kỹ năng sống cần thiết để sinh viên không rơi vào tình huống xấu.

Anh Bùi Trung Hiệp – Phó phòng Công tác sinh viên, Trường ĐH Kinh tế, ĐH Đà Nẵng nhắn nhủ: Việc chính của sinh viên, dù khối ngành nào vẫn là học tập, nghiên cứu khoa học. Nếu sắp xếp được thời gian, các em nên tìm việc làm thêm phù hợp hoặc đầu tư vào lĩnh vực phù hợp để vừa có thêm thu nhập, vừa làm quen với khởi nghiệp. Tuy nhiên, cần tránh xa hoạt động không rõ ràng, lĩnh vực kinh doanh chưa được cấp phép và nên tham khảo ý kiến của thầy cô giáo để được hướng dẫn.