Giữa áp lực chọn đúng, người trẻ cần gì hơn một tấm bằng? Góc nhìn từ AIESEC và Global Volunteer.

Ở ngưỡng cửa trưởng thành, nhiều bạn trẻ Việt Nam bước vào đại học rồi tốt nghiệp với áp lực phải chọn một con đường “đúng” – đúng ngành, đúng thời điểm, đúng kỳ vọng. Tấm bằng vì thế trở thành chuẩn mực quan trọng, nhưng vẫn chưa đủ để người trẻ trả lời cho câu hỏi: Mình là ai, mình có thể đi xa đến đâu và mình thật sự phù hợp với điều gì?

Không thiếu kiến thức hay cơ hội, điều người trẻ thiếu nhất lại là một không gian an toàn để thử và sai. Nỗi sợ chọn nhầm khiến nhiều người chần chừ trước ngã rẽ: tiếp tục học vì chưa sẵn sàng đi làm, đi làm nhưng không dám đổi hướng, hoặc ở yên trong vùng an toàn dù biết mình đang chững lại.

Chính từ đó, những mô hình giáo dục dựa trên trải nghiệm thực tiễn và phát triển năng lực cá nhân ngày càng được nhìn nhận như mảnh ghép cần thiết bên cạnh giáo dục chính quy.

Global Volunteer – Góc nhìn giáo dục từ trải nghiệm quốc tế!

Global Volunteer là chương trình Tình nguyện quốc tế trong thời gian 4-6 tuần để phát triển bản thân và tạo ảnh hưởng tích cực tới cộng đồng. Các bạn sẽ hoạt động trong các dự án do AIESEC xây dựng cùng các tổ chức phi chính phủ, trường học hoặc các đơn vị tổ chức khác – đóng góp trực tiếp vào 1 trong 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc như giáo dục chất lượng, tăng trưởng kinh tế…

Dưới góc độ giáo dục, Global Volunteer là môi trường học tập thông qua trải nghiệm đa văn hóa – nơi người trẻ rời khuôn mẫu quen thuộc để tự ra quyết định, làm việc trong bối cảnh khác biệt và chịu trách nhiệm cho lựa chọn của mình. Từ đó, họ phát triển những năng lực khó đo đếm bằng điểm số: khả năng thích nghi, giao tiếp đa văn hóa, tư duy phản biện và sự tự nhận thức về bản thân.

Khi những người từng rụt rè chọn rời “vỏ ốc” để lên đường

Nguyễn Thùy Linh, cựu tình nguyện viên quốc tế tại Nepal, từng thừa nhận mình là một người rụt rè và sống cùng nỗi sợ trong nhiều năm. “Tôi vốn là người rụt rè và luôn sợ hãi. Tôi sợ mình học không tốt, sợ bị điểm kém, sợ bị thầy cô chú ý… và vô vàn những nỗi sợ khác đi cùng với tôi trong những năm tháng trưởng thành”, Linh chia sẻ.

Quyết định tham gia dự án Global Classroom tại Nepal không đến từ một kế hoạch sự nghiệp rõ ràng, mà từ mong muốn rất giản dị: bước ra khỏi “vỏ ốc” an toàn của chính mình.

Trong môi trường hoàn toàn xa lạ, Linh chọn đón nhận những trải nghiệm thay vì kiểm soát chúng. Những ngày sống, dạy học và làm việc cùng người dân địa phương giúp cô nhận ra: điều kìm hãm mình không phải năng lực, mà là nỗi sợ. Với Linh, Nepal không chỉ là điểm đến đầu tiên, mà là bước ngoặt để bắt đầu tin vào khả năng tự định hướng của chính mình.

Từ sự vô định đến lựa chọn có ý thức: Câu chuyện của Lam

Sau khi tốt nghiệp, Lam rơi vào trạng thái lưng chừng quen thuộc: có nhiều cơ hội nhưng không rõ nên bắt đầu từ đâu. Thay vì vội vàng “ổn định”, cô chọn Global Volunteer như một khoảng dừng để bước ra khỏi guồng quay quen thuộc.

Sáu tuần tại dự án Sawasdee (Thái Lan) đặt Lam vào môi trường đa văn hóa, nơi mỗi ngày đều đòi hỏi sự chủ động và tự lập. Từ việc đứng lớp dạy tiếng Anh, giao tiếp bằng ngoại ngữ, đến xử lý những tình huống bất ngờ trong đời sống thường nhật; Lam dần học cách đối diện với thử thách thay vì né tránh. “Mình từng ngại rằng phát âm tiếng Anh có những từ chưa chuẩn, nhưng thay vì né tránh, mình chọn cởi mở giao tiếp bằng cả ba ngôn ngữ”, Lam kể lại.

Trở về Việt Nam, Global Volunteer không xuất hiện như một “dòng đẹp” trên CV, mà như một bước ngoặt. Đó cũng là thời điểm Lam trở thành một mảnh ghép trong tập đoàn đa quốc gia mà cô từng mơ ước – nơi tư duy toàn cầu và khả năng làm việc trong môi trường quốc tế thực sự được đánh giá cao.

Khi giáo dục vượt ra ngoài khuôn viên giảng đường

Từ những câu chuyện Global Volunteer, có thể thấy tấm bằng vẫn quan trọng. Nhưng điều giúp người trẻ đi xa hơn lại là trải nghiệm đủ sâu để hiểu mình, thích nghi với thế giới và tạo ra giá trị thật. Chính những hành trình học tập ngoài lớp học ấy đang bổ sung cho giáo dục chính quy những năng lực thiết yếu trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Bởi đôi khi, điều người trẻ cần hơn một tấm bằng chính là một trải nghiệm đủ sâu để hiểu mình – và đủ rộng để nhìn thấy thế giới. Còn bạn đã sẵn sàng?