Cải tạo rạch Thủ Đức được xem là mấu chốt trong việc chống ngập cho đô thị phía Đông TPHCM.
TP Thủ Đức có chủ trương xây dựng kè, cải tạo, nạo vét rạch Thủ Đức kết hợp xây dựng trạm bơm với tổng kinh phí dự kiến khoảng 4.000 tỷ đồng. Phương án trên được đánh giá là căn cơ để giải quyết tình trạng ngập úng cho khu vực chợ Thủ Đức.
Những cơn mưa đầu mùa vừa qua, khu vực chợ Thủ Đức bị ngập nặng, có nơi ngập trên nửa mét. Tổng lưu vực nước mưa đổ về chợ Thủ Đức lên đến 430ha.
Khu vực chợ Thủ Đức (đường Dương Văn Cam, Đặng Thị Rành, Kha Vạn Cân và Hồ Văn Tư) là nơi có địa hình như lòng chảo, độ dốc lớn. Khi mưa lớn, nước từ các phía tập trung về khu vực chợ rất nhanh, trong khi hạ tầng thoát nước chưa đầu tư kịp thời và đồng bộ.
Theo nhiều chuyên gia, vấn đề xử lý ngập cho TP Thủ Đức trông chờ rất lớn vào việc cải tạo rạch Thủ Đức. Đây được xem là giải pháp then chốt, bởi nếu không thực hiện thì các giải pháp khác không phát huy hết tác dụng.
Quá trình đô thị hóa và bê tông hóa cao khiến khu vực bị mất khả năng thấm nước tự nhiên, dẫn đến lưu lượng đỉnh mưa tăng và hệ thống thoát nước xung quanh khu vực chợ Thủ Đức quá tải.
Ông Tấn Hạnh (phường Linh Tây, TP Thủ Đức) cho biết: "Mỗi lần trời mưa lớn, nước mưa từ hướng đường Dương Văn Cam đổ về cộng với lượng nước tại con rạch không thoát kịp khiến khu vực xung quanh thường xuyên bị ngập nặng. Mùi nước cống bốc lên ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của gia đình".
Đa số các tuyến đường xung quanh chợ Thủ Đức như: Võ Văn Ngân, Kha Vạn Cân, Dương Văn Cam, Đặng Thị Rành có hệ thống cống tròn bằng bê tông cốt thép, đường kính dưới 100cm, đã xây dựng từ nhiều năm trước chỉ phục vụ thoát nước cho từng tuyến đường cụ thể nên chưa đáp ứng được nhu cầu thoát nước theo vùng, lưu vực.
Diện tích các vùng tích trữ nước tạm thời giảm, hệ thống thoát nước chưa xây dựng hoàn chỉnh để đáp ứng yêu cầu tiêu thoát nước dẫn đến khi mưa kết hợp triều cường, nước không kịp thoát và gây ngập
Bà Hạnh (phường Linh Tây, TP Thủ Đức) chia sẻ: "Chỉ cần trời đổ mưa lớn khoảng nửa tiếng là nước đã bắt đầu dâng lên và ngập rất nhanh. Các con tôi đều đi làm hết, tôi là người già phải chống chọi trong hoàn cảnh như vậy rất sợ".
Hiện dự án cải tạo hệ thống thoát nước khu vực chợ Thủ Đức (đường Dương Văn Cam, Đặng Thị Rành, Kha Vạn Cân và Hồ Văn Tư) vẫn chưa được ghi vốn để triển khai.
Cầu Ngang (trên đường Kha Vạn Cân giao với rạch cầu Ngang) có chiều rộng hẹp, khoảng 5,3m, là vị trí "thắt cổ chai" nên khả năng thoát nước rất hạn chế.
Tổng lưu vực thoát nước của rạch Thủ Đức là 675 ha, trong khi lòng rạch Thủ Đức bị rác thải, lục bình, cỏ dại bồi lắng, khả năng trữ lượng nước kém, hạn chế khả năng thoát nước ra sông Sài Gòn
Ông Mai Hữu Quyết, Phó Chủ tịch UBND TP Thủ Đức, đánh giá việc cải tạo rạch Thủ Đức gần như là dự án mấu chốt để có thể giảm ngập cho khu vực chợ Thủ Đức. UBND TP Thủ Đức dự kiến cần chi hơn 4.000 tỷ đồng để triển khai kế hoạch này. UBND TP Thủ Đức đề xuất TPHCM đầu tư cho dự án trong giai đoạn 2026 - 2030 nhằm giải quyết căn cơ tình trạng ngập nước trên địa bàn.