(GDTĐ) - Trong quá trình thiết kế sách giáo khoa (SGK) Hoạt động trải nghiệm (HĐTN), các tác giả sách đã chú ý biên soạn những nội dung dạy trẻ biết “tôn sư trọng đạo”, yêu thương những người thân trong gia đình.
Năm học 2024-2025, SGK HĐTN lớp 5 bộ Cánh Diều sẽ được đưa vào giảng dạy. Sách do NXB Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Công ty Cổ phần Đầu tư Xuất bản - Thiết bị giáo dục Việt Nam (VEPIC) thực hiện. Sách HĐTN 5 được biên soạn theo Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018, hướng vào hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực cho học sinh.
Học sinh tham gia các hoạt động toàn trường và trong lớp
Chia sẻ về cấu trúc của sách, PGS.TS Nguyễn Dục Quang - Tổng Chủ biên SGK HĐTN cấp tiểu học và SGK HĐTN, HN cấp THCS và THPT bộ Cánh Diều cho hay: “SGK HĐTN lớp 5 được nhóm tác giả biên soạn thành 9 chủ đề có tính kế thừa cao từ Hoạt động trải nghiệm lớp 1, 2, 3, 4. Việc cấu trúc nội dung sách thành các chủ đề tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai trong thực tiễn, đáp ứng dạy và học ở tất cả các địa phương, vùng miền trên cả nước.
Mỗi chủ đề triển khai trong 4 tuần (một tháng). Trong khoảng thời gian 4 tuần này, học sinh được tham gia nhiều hoạt động theo cùng chủ đề. Do đó, những năng lực cần thiết có cơ hội được hình thành một cách bền vững”.
PGS.TS Nguyễn Dục Quang chia sẻ, mỗi tuần bao gồm 3 hoạt động trải nghiệm chính là: Sinh hoạt dưới cờ, Hoạt động giáo dục theo chủ đề và Sinh hoạt lớp. Trong đó, hoạt động Sinh hoạt dưới cờ mở ra cơ hội để học sinh được tham gia vào hoạt động tập thể, trong phạm vi toàn trường. Hoạt động Giáo dục theo chủ đề chính là trung tâm của hoạt động trải nghiệm, hướng tới đáp ứng trực tiếp những yêu cầu cần đạt được quy định trong Chương trình Hoạt động trải nghiệm. Hoạt động Sinh hoạt lớp được thiết kế để học sinh chia sẻ, trình diễn, giới thiệu những kết quả trải nghiệm sau một tuần.
SGK HĐTN lớp 5 bộ Cánh Diều bao gồm 9 chủ đề: Tự hào truyền thống trường em; Hành trình khôn lớn; An toàn và tự chủ trong cuộc sống; Em với cộng đồng; Nghề em mơ ước; Cảnh quan thiên nhiên quê hương, đất nước; Mái ấm gia đình; Những người bạn quanh em và Thích ứng với môi trường học tập mới.
“9 chủ đề được xây dựng theo khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh lớp 5. Trong các bài học khuyến khích các em chủ động tìm hiểu về quê hương, đất nước con người Việt Nam; vun đắp tình cảm gia đình, tình thầy trò; tham gia tích cực vào các hoạt động của cộng đồng, xã hội; bổ sung các kỹ năng sống cần thiết,…”, PGS.TS Nguyễn Dục Quang khẳng định.
Kênh chữ dễ hiểu, kênh hình trực quan
Trong quá trình giảng dạy của giáo viên, PGS.TS Phạm Quang Tiệp – Chủ biên SGK HĐTN lớp 5 bộ Cánh Diều lưu ý: “Sách là sự tiếp nối, có tính kế thừa cao từ Hoạt động trải nghiệm 1, 2, 3, 4. Hoạt động trải nghiệm 5 là cầu nối giữa các môn học với hiện thực đời sống. Nội dung sách hướng trực tiếp vào hình thành và phát triển một số năng lực của học sinh, trong đó bao gồm các năng lực chung như: tự chủ – tự học, giao tiếp - hợp tác, giải quyết vấn đề - sáng tạo”.
PGS.TS Phạm Quang Tiệp lấy ví dụ, trong Chủ đề 1: Tự hào truyền thống trường em, học sinh sẽ được tham quan phòng truyền thống của nhà trường, xem tranh ảnh, thu thập thông tin, ghi lại kết quả. Từ đó, các em làm phiếu học tập, tổ chức sự kiện phát huy truyền thống nhà trường, thực hành những việc làm nuôi dưỡng tình thầy trò, phối hợp biểu diễn hoạt cảnh, tự tin trao đổi trực tiếp với thầy cô,…
Trong SGK HĐTN lớp 5 bộ Cánh Diều, từng hoạt động trong sách định hướng rõ phương pháp dạy và học của thầy và trò, giúp giáo viên và học sinh dễ dàng sử dụng. Các hoạt động trong sách lựa chọn linh hoạt, vận dụng hợp lí, khoa học các phương pháp giáo dục, các phương pháp dạy học tích cực vào việc tổ chức. Một số phương pháp được sử dụng khi tổ chức các hoạt động trải nghiệm như: phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp đóng vai, phương pháp tổ chức trò chơi, phương pháp kể chuyện, phương pháp dự án,…
Chủ biên SGK HĐTN lớp 5 bộ Cánh Diều nhấn mạnh, kênh chữ được trình bày xúc tích, tường minh, sử dụng ngôn từ trong sáng, phù hợp với năng lực của học sinh lớp 5 nên dễ dàng tạo hứng thú cho học sinh, góp phần phát triển năng lực ngôn ngữ cho học sinh.
Ngoài kênh chữ, trong quá trình biên soạn, các tác giả đặc biệt chú ý đến thiết kế kênh hình. Trong đó, các hình vẽ trong sách phải hấp dẫn, sinh động, đẹp mắt. Tranh ảnh được phối màu sắc độc đáo, hài hoà, giúp kích thích tư duy trực giác của học sinh. Các hình ảnh trong bài học không chỉ là mình hoạ, mà quan trọng là thể hiện thái độ, hành vi, biểu cảm của từng nhân vật.
“Chúng tôi đã thiết kế bố cục sách mạch lạc, trình bày các nội dung trải nghiệm một cách khoa học, kết hợp hài hoà, hợp lí giữa kênh hình và kênh chữ giúp học sinh thuận tiện nắm bắt nhiệm vụ và thực hành trải nghiệm để đạt được mục tiêu bài học. Các hoạt động trong sách được thiết kế thú vị, hấp dẫn, khơi gợi hứng thú tham gia của học sinh, phù hợp với năng lực của học sinh lớp 5.
SGK HĐTN lớp 5 bộ Cánh Diều chính là cuốn sách thể hiện đầy đủ, triệt để tư tưởng của bộ sách Cánh Diều, đó là “Mang cuộc sống vào bài học – Đưa bài học vào cuộc sống” và đây cũng chính là một cách diễn đạt khác của Dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh mà Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã xác định”, PGS.TS Phạm Quang Tiệp nói.
SGK Cánh Diều là bộ SGK đầu tiên, gồm đầy đủ các môn học/hoạt động giáo dục được biên soạn, xuất bản theo chủ trương xã hội hóa, không sử dụng vốn nhà nước. Sách được Công ty VEPIC tổ chức biên soạn và liên kết với các nhà xuất bản: NXB Đại học Sư phạm (Hà Nội), NXB Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, NXB Đại học Huế.
Bộ SGK Cánh Diều sử dụng giấy chất lượng cao, bột giấy không chứa clo; giấy có độ trắng tiêu chuẩn, bề mặt mịn tự nhiên, độ nhẵn cao cho chất lượng hình ảnh hoàn hảo, màu sắc trung thực. Bên cạnh SGK giấy, Công ty VEPIC hỗ trợ giáo viên sử dụng sách mềm, học liệu điện tử và nhiều tài liệu hỗ trợ trong quá trình giảng dạy trên website hoc10.vn.