Gửi bình luận
Giáo dục không chỉ là quyền lợi mà còn là chìa khóa mở ra tương lai cho mọi người, bao gồm cả người khuyết tật. Với mục tiêu tạo ra một hệ thống giáo dục chuyên biệt và hỗ trợ giáo dục hòa nhập, Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống cơ sở giáo dục chuyên biệt và trung tâm hỗ trợ giáo dục hòa nhập đến năm 2030, tầm nhìn 2050, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc đảm bảo công bằng giáo dục cho mọi đối tượng.
Ngày 25/2/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 403 phê duyệt Quy hoạch hệ thống giáo dục dành cho người khuyết tật và trung tâm hỗ trợ phát triển hòa nhập giai đoạn 2020 - 2030, tầm nhìn 2050 (Quy hoạch). Đây là bước tiến quan trọng nhằm đảm bảo mọi trẻ em, đặc biệt là trẻ khuyết tật, có cơ hội tiếp cận giáo dục phù hợp. Tuy nhiên, để hiện thực hóa quy hoạch này, cần nhìn nhận rõ những thách thức còn tồn tại.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện tại, cả nước có 12 cơ sở giáo dục chuyên biệt công lập và 94 trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Một số địa phương vẫn chưa có trung tâm hỗ trợ, khiến trẻ em khuyết tật gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận giáo dục phù hợp.
Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên và nhân viên hỗ trợ còn thiếu trầm trọng. Hiện cả nước có khoảng 3.300 giáo viên giảng dạy tại các cơ sở giáo dục chuyên biệt, nhưng con số này vẫn thấp hơn nhiều so với nhu cầu thực tế. Tỉ lệ giáo viên trên số lượng học sinh khuyết tật còn thấp, khiến việc giảng dạy gặp nhiều khó khăn. Đồng thời, không ít giáo viên chưa được đào tạo chuyên sâu về phương pháp giáo dục đặc thù, dẫn đến hạn chế trong hỗ trợ học sinh.
Theo kế hoạch, đến năm 2030, hệ thống này cần khoảng 3.300 giáo viên và 7.400 nhân viên hỗ trợ. Đến năm 2050, con số này dự kiến tăng lên 4.900 giáo viên và 10.900 nhân viên. Nếu không có sự đầu tư mạnh mẽ về nhân lực ngay từ bây giờ, nguy cơ thiếu hụt giáo viên trong những năm tới sẽ rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục dành cho trẻ khuyết tật.
Tiến sĩ Tạ Ngọc Trí, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông, nhận định: "Chúng ta cần có một chiến lược đào tạo dài hạn cho giáo viên và nhân viên hỗ trợ. Ngoài ra, cần tạo điều kiện để các trường sư phạm có chương trình đào tạo chuyên biệt, giúp giáo viên có đủ kỹ năng đáp ứng nhu cầu thực tế."
Một số trường như Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Sư phạm TPHCM đang điều chỉnh chương trình để đáp ứng nhu cầu thực tiễn, TS. Trí cho biết thêm.
Hướng đến một nền giáo dục không rào cản
Quy hoạch đặt ra mục tiêu đến năm 2030, mỗi tỉnh/thành phố phải có ít nhất một trung tâm hỗ trợ giáo dục hòa nhập. Cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy cũng sẽ được nâng cấp đồng bộ để phù hợp với từng dạng khuyết tật.
Tiến sĩ Phạm Ngọc Trí nhấn mạnh: "Việc mở rộng hệ thống giáo dục chuyên biệt không chỉ là tăng số lượng trường lớp, mà còn phải đảm bảo chất lượng đào tạo và môi trường học tập phù hợp. Chúng ta cần xây dựng một hệ thống linh hoạt, giúp trẻ khuyết tật có thể tiếp cận giáo dục theo cách phù hợp nhất với khả năng của mình".
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, mục tiêu đến năm 2050, hệ thống giáo dục chuyên biệt sẽ có 12 cơ sở công lập và 148 trung tâm hỗ trợ hòa nhập trên cả nước. Điều này giúp người khuyết tật không chỉ được học tập mà còn có cơ hội phát triển kỹ năng và hòa nhập tốt hơn vào xã hội.
Để hiện thực hóa quy hoạch này, nhiều giải pháp cụ thể đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra.
Thứ nhất là hoàn thiện chính sách và cơ chế hỗ trợ:Chính phủ sẽ tiếp tục ban hành các chính sách ưu đãi đối với các cơ sở giáo dục chuyên biệt và trung tâm hỗ trợ hòa nhập. Đồng thời, sẽ có chính sách trợ cấp cho người khuyết tật có hoàn cảnh khó khăn.
Thứ hai là phát triển đội ngũ giáo viên: Mục tiêu đến năm 2030 là đào tạo thêm 900 giáo viên và 5.500 nhân viên hỗ trợ. Các trường sư phạm sẽ có chương trình đào tạo riêng cho giáo viên dạy trẻ khuyết tật.
Thứ ba là đầu tư vào cơ sở vật chất: Định hướng đến năm 2030, tất cả 12 cơ sở giáo dục chuyên biệt và 94 trung tâm hỗ trợ sẽ đạt chuẩn về cơ sở vật chất, đảm bảo đáp ứng nhu cầu học tập của người khuyết tật.
Thứ tư là ứng dụng công nghệ: Phát triển các công cụ hỗ trợ học tập như sách nói, phần mềm hỗ trợ người khiếm thị, thiết bị trợ thính nhằm giúp người khuyết tật tiếp cận giáo dục một cách thuận lợi nhất.
Thứ năm là tăng cường hợp tác và huy động nguồn lực xã hội: Chính phủ khuyến khích sự tham gia của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp trong việc xây dựng, tài trợ và hỗ trợ giáo dục cho người khuyết tật.
Giáo dục cho người khuyết tật không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà còn cần sự chung tay của toàn xã hội. Với sự quyết tâm từ Chính phủ và sự đồng hành của cộng đồng, hệ thống giáo dục chuyên biệt và trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập chắc chắn sẽ được mở rộng và hoàn thiện, giúp mọi người đều có cơ hội học tập và phát triển, đúng như tinh thần "không ai bị bỏ lại phía sau".
