Gửi bình luận
Để giúp vượt qua các lệnh trừng phạt liên quan đến việc bán dầu, Nga đã thiết lập một đội tàu “hỗn hợp” số lượng lớn, mà các nước phương Tây gọi là đội tàu bóng tối hay hạm đội bóng tối, và cơ sở hạ tầng tài chính song song. Các chủ sở hữu đội tàu trong nước và các đội tàu bóng tối đã cùng nhau vận chuyển hơn 70% hàng hóa dầu của Nga trong 9 tháng đầu năm 2023, cho phép Moscow duy trì quyền kiểm soát xuất khẩu và tăng dần giá dầu. Dữ liệu hải quan chính thức của Ấn Độ cho thấy giá dầu Nga phải trả trung bình là 72 USD/thùng trong năm nay tính đến thời điểm dầu đến quốc gia châu Á này. Theo dữ liệu do Viện KSE tại Kiev (Ukraine), mức giá này cao hơn 12 USD so với giá công bố tại điểm xuất khẩu ở Nga (60 USD, bằng mức trần mà G7 đã áp). Dữ liệu của Argus Media, chuyên theo dõi về giá hàng hóa và năng lượng, cho thấy có sự chênh lệch tương tự kể từ tháng 3. Trước tháng 2/2022, phần lớn dầu mỏ của Nga được xử lý bởi một nhóm nhỏ gồm các nhà bán buôn siêu quyền lực, vốn không đặt trụ sở ở các trung tâm lớn của thế giới như London và Geneva, như Tập đoàn Vitol, Glencore Plc và Tập đoàn Trafigura.
Họ đã vận chuyển khoảng 40% lượng dầu thô Urals của Nga vào năm 2021. Bộ ba công ty này đã rút khỏi hoạt động buôn bán dầu thô của Nga không lâu sau khi xung đột bùng phát do lo ngại các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, thay thế họ là những tổ chức nhỏ hơn và khó “truy vết” hơn với các chi nhánh và trụ sở không rõ ràng. Ngoại trừ Lukoil PJSC của Nga, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc và Tập đoàn Dầu mỏ Ấn Độ, 5 khách hàng mua dầu hàng đầu của Nga hiện nay đều là những thực thể không rõ danh tính. Theo dữ liệu của Viện KSE, một trong số các công ty chỉ được thành lập sau tháng 2/2022. Một số công ty khác, trong đó có Bellatrix Energy và Nord Axis Ltd, có liên kết chặt chẽ với các nhà sản xuất riêng lẻ của Nga. Từ tháng 1-9/2023, Bellatrix đã xử lý khoảng 20% lô hàng từ Surgutneftegas, nhà xuất khẩu lớn thứ ba của Nga trong giai đoạn đó. Trong khi Nord Axis, được thành lập tại Hong Kong vào ngày 15/2/2022 – chỉ 9 ngày trước khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát. Nord Axis chỉ mua dầu thô từ Rosneft PJSC. Gần 1/3 doanh thu của Rosneft PJSC đến từ Nord Axis.
Theo kết quả một cuộc khảo sát do Viện Gallup thực hiện, 56% người Nga được hỏi tin rằng, nền kinh tế trong nước đang được cải thiện, trong khi 46% đồng ý rằng, mức sống cũng đang được cải thiện - một kỷ lục kể từ khi cuộc thăm dò được bắt đầu tiến hành vào năm 2006. Tâm lý lạc quan trên xuất hiện khi các nước phương Tây đang mất đi động lực tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Ukraine, với nhiều nhà phân tích hiện cho rằng Nga đang chiếm ưu thế trong cuộc chiến. Cuộc thăm dò của Gallup cho thấy nhận thức của người Nga về sự ổn định vẫn không thay đổi, chỉ 1/5 số người được hỏi nói rằng họ cảm thấy căng thẳng, buồn bã hoặc tức giận, so với 36% người Ukraine. 75% người Nga được thăm dò cho biết họ hài lòng với quyền tự do cá nhân của mình, và con số đó đã tăng lên kể từ khi xung đột nổ ra. Một báo cáo của Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế cho thấy hành động nhanh chóng của Nga sau các lệnh trừng phạt toàn cầu đã cứu nước này khỏi sự sụp đổ kinh tế hoàn toàn và người dân đã “thích nghi” với những điều kiện mới, không khác biệt nhiều so với trước xung đột. Một số người thậm chí còn có sự cải thiện về mức sống khi Chính phủ Nga tiến hành trợ cấp xã hội quy mô lớn và tăng lương. Hầu hết người Nga đều biết xung đột sẽ không kết thúc sớm nhưng “thay vào đó họ thích tập trung vào cuộc sống của chính mình hơn”, các tác giả của báo cáo viết.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, các lệnh trừng phạt kinh tế sẽ bắt đầu được cảm nhận vào cuối năm 2024 hoặc đầu năm 2025. Một nguồn tin ngoại giao châu Âu bình luận rằng: “Các biện pháp trừng phạt giống như một vết thủng nhỏ trên lốp xe. Nó không xì hơi ngay lập tức nhưng sẽ có tác động”.
Bà Agedit Demarais, nhà phân tích tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, nêu quan điểm: Đó là một cuộc đua đường dài chứ không phải một cuộc chạy nước rút. Bà cho biết mục tiêu của các biện pháp trừng phạt không phải là làm cho kinh tế Nga sụp đổ vì có thể tác động tới toàn cầu. Thay vào đó, mục đích của các biện pháp trừng phạt là hạn chế nguồn lực của Nga để đầu tư cho cuộc chiến với Ukraine.
Trong khi đó, chuyên gia Alexandra Prokopenko, người từng làm việc tại Ngân hàng Trung ương Nga từ năm 2019 đến đầu năm 2022, cho rằng, nền kinh tế Nga hoạt động tốt nhưng các chỉ số hoạt động có thể đang gây hiểu nhầm. Về phần mình, viết cho Quỹ Carnegie vì Hòa bình quốc tế, ông Denis Volkov và Andrei Kolesnikov cho rằng người Nga đã thích nghi với các điều kiện kinh tế mới chỉ trong vòng một năm. Họ lưu ý: “Hầu hết người Nga hiểu rằng cuộc chiến ở Ukraine sẽ không kết thúc sớm và họ cố gắng không tập trung quá nhiều vào các chủ đề quân sự hoặc diễn biến ở mặt trận. Có vẻ xã hội Nga đã học được cách không quá lo lắng về xung đột”.
