Theo kế hoạch, đợt khai quật quy mô lớn sẽ tập trung vào hai khu vực nền 4 và nền 5, với diện tích gần 10.000m2 và 94 hố khai quật...

Bộ VH,TT&DL cho phép Viện Khảo cổ học phối hợp với Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ tiến hành khai quật toàn bộ nền 4 và nền 5 của Đàn tế Nam Giao - Tây Đô.
Đợt khai quật Đàn tế Nam Giao tại Thành nhà Hồ, được kỳ vọng sẽ làm sáng tỏ kiến trúc và nghi lễ độc đáo của triều Hồ - nơi vua cử hành tế Trời, cầu quốc thái dân an, khẳng định quyền lực trị quốc của vương triều.
Theo kế hoạch, đợt khai quật quy mô lớn sẽ tập trung vào hai khu vực nền 4 và nền 5, với diện tích gần 10.000m2 và 94 hố khai quật, dự kiến kéo dài từ tháng 10/2025 đến tháng 7/2026. Công tác khai quật được thực hiện nghiêm ngặt, bảo vệ hiện trường và hiện vật, đồng thời lập báo cáo khoa học gửi Bộ VH,TT&DL trước khi công bố. Mục tiêu là hồi sinh kiến trúc lịch sử, tái hiện tổng thể nghi lễ tế Trời, đồng thời góp phần phát huy giá trị Di sản Thế giới Thành nhà Hồ.
Theo sử liệu, năm Canh Thìn (1400), Hồ Quý Ly lên ngôi lập triều Hồ và chọn Tây Đô làm kinh đô, còn gọi Tây Giai để phân biệt với Đông Đô (Thăng Long). Năm 1402, vua Hồ Hán Thương đã cho xây dựng Đàn tế Nam Giao, hoàn thành tháng 8 cùng năm, cách Thành nhà Hồ khoảng 2,5km về phía Đông Nam, diện tích hơn 2ha.
Khu di tích được phát hiện từ những năm 1980, năm 1990 được xếp hạng cấp tỉnh và đến tháng 10/2007 chính thức công nhận là Di tích khảo cổ cấp quốc gia. Đàn tế Nam Giao là một trong ba bộ phận hợp thành vùng lõi Di sản Thành nhà Hồ.
Từ năm 2004 đến nay, sau bốn đợt khai quật với tổng diện tích 18.000m2, các nhà khoa học đã nhận diện cơ bản đặc trưng di tích: Lưng dựa núi Đốn Sơn, trước là cánh đồng Nam Giao, gồm năm cấp nền từ thấp đến cao, cấu trúc hình chữ nhật quay hướng Nam, thể hiện quan niệm “trời tròn, đất vuông” của người xưa.
Vật liệu chính là đá xanh, tương tự đá xây Thành nhà Hồ, bên cạnh gạch chữ nhật, ngói lá đề khắc hình rồng và nhiều hiện vật đất nung khác. Đợt khai quật lần này hứa hẹn bổ sung bằng chứng khoa học quan trọng, giúp tái hiện chi tiết nghi lễ tế Trời triều Hồ, đồng thời nâng cao giá trị lịch sử, văn hóa và bảo tồn bền vững Di sản Thế giới Thành nhà Hồ.