Để làm được điều này đòi hỏi thầy cô phải đọc nhiều, có kiến thức văn rộng, cập nhật thông tin phong phú và có kỹ năng lựa chọn ngữ liệu khoa học, phù hợp. Với học sinh, điều quan trọng nhất là học chủ động; nắm vững kiến thức ngôn ngữ, văn học, kỹ năng làm bài; rèn luyện khả năng sử dụng ngôn ngữ, tạo lập văn bản phù hợp với mục đích giao tiếp; tích cực đọc sách và tăng cường trải nghiệm, tích lũy vốn sống…
Hiện nay, về kiểm tra đánh giá với môn Ngữ văn, Bộ GD&ĐT đã có Công văn 3175 và các văn bản hướng dẫn cùng với tập huấn cho đội ngũ. Tuy nhiên, qua tiếp xúc với giáo viên, PGS.TS Đỗ Ngọc Thống, Chủ biên Chương trình Ngữ văn 2018 lưu ý thêm: Thầy cô cần linh hoạt, sáng tạo trong việc ra đề kiểm tra - đánh giá, tránh khuôn mẫu, nhàm chán; cần đa dạng hóa cách thức kiểm tra - đánh giá, vận dụng có hiệu quả các hình thức trắc nghiệm và tự luận. Cùng với đó, chú ý yêu cầu học sinh vận dụng trong bối cảnh mới, ngữ liệu mới; với những văn bản đã học vẫn có thể kiểm tra bằng cách nêu câu hỏi và yêu cầu sáng tạo...
Với việc sử dụng ngữ liệu mới trong kiểm tra, đánh giá, PGS.TS Đỗ Ngọc Thống khẳng định là cần thiết, tuy nhiên việc lựa chọn ngữ liệu mới là không đơn giản. Vì vậy, khi chọn ngữ liệu mới ra đề, giáo viên cần thận trọng.
PGS.TS Đỗ Ngọc Thống đưa ra 3 lưu ý, đó là: Cần bảo đảm tính tư tưởng, giáo dục, chuẩn mực và sáng tạo về ngôn ngữ; phục vụ trực tiếp cho yêu cầu phát triển năng lực đọc hiểu; Có giá trị đặc sắc về nội dung và nghệ thuật, tiêu biểu về kiểu văn bản và thể loại được học trong chương trình của mỗi lớp; Phù hợp với thời lượng, kinh nghiệm, năng lực nhận thức, đặc điểm tâm - sinh lý của học sinh ở từng lớp học, cấp học.