Gửi bình luận
Nhiều lớp học đặc biệt xuất hiện ở Phú Thọ và Tuyên Quang, nơi người biết hướng dẫn người chưa biết để cùng nhau chinh phục công nghệ số.
Nhắc đến “Bình dân học vụ”, nhiều người nhớ ngay đến phong trào xóa nạn mù chữ do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động năm 1945, mở ra một cuộc vận động lớn, nâng cao dân trí, góp phần giải phóng đất nước. Gần 80 năm sau, tinh thần ấy được khơi dậy trong phong trào “Bình dân học vụ số” nhằm “xóa mù công nghệ”, giúp mọi người dân, đặc biệt là người cao tuổi, làm chủ cuộc sống trong bối cảnh chuyển đổi số. Đây cũng là hoạt động thiết thực hưởng ứng phong trào thi đua "Vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau" giai đoạn 2021–2025.
Tại xã Long Cốc (tỉnh Phú Thọ), không khí những ngày này thật đặc biệt. Thay vì chỉ tập trung ở nhà văn hóa để sinh hoạt, nhiều người dân lại cùng nhau tới lớp “Bình dân học vụ số” lưu động do Công an xã và Đoàn Thanh niên phối hợp tổ chức.
Bà Đinh Thị Bình – Phó Chủ tịch UBND xã Long Cốc cho biết, căn cứ Kế hoạch số 160-KH/TU ngày 8/5/2025 của Tỉnh ủy Phú Thọ và Kế hoạch số 3952/KH-CAT-PX01 ngày 5/6/2025 của Công an tỉnh, Công an xã đã tham mưu Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chỉ đạo triển khai phong trào tại địa phương.
Theo đó, từ tối 11/8/2025, các lớp học lưu động bắt đầu mở cửa ngay tại các khu dân cư. Ở đây, cán bộ, đoàn viên trực tiếp “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn người dân từ cách cài đặt, kích hoạt định danh điện tử VNeID mức 2, nộp hồ sơ hành chính trực tuyến, cho tới những thao tác tưởng như nhỏ bé như kết nối wifi, cài ứng dụng gọi điện miễn phí, hay nhận diện các chiêu trò lừa đảo qua mạng.
Ngay buổi đầu tiên tại khu Mận Gạo đã có 52 công dân tham gia. Không khí lớp học vừa sôi nổi, vừa ấm áp khi từng người dân được hỗ trợ tận tình.
Có cụ ông còng lưng vẫn nắn nót ghi chép từng bước “mở wifi, chọn ứng dụng, bấm gọi video”. Có cụ bà lần đầu biết gửi biểu tượng mặt cười cho cháu đã cười tươi như trẻ nhỏ. Đằng sau đó là tâm huyết của chính quyền, công an, đoàn thanh niên, của những người con, người cháu sẵn sàng làm “giảng viên công nghệ”.
Dẫu còn khó khăn vì thị lực, trí nhớ hạn chế đến tâm lý e dè nhưng lớp học từng bước đã mở ra tín hiệu vui. Người cao tuổi không chỉ sử dụng công nghệ để giải trí, liên lạc, mà còn tự tin tham gia dịch vụ công, phòng tránh tội phạm mạng…
“Ai cũng có thể làm được, miễn là được chỉ dẫn đúng cách. Chúng tôi muốn bà con thấy công nghệ không xa lạ, mà chính là công cụ giúp đời sống tiện lợi và an toàn hơn”, một cán bộ Công an xã chia sẻ.
Thành công bước đầu cho thấy mô hình lớp học số lưu động ở Long Cốc đã chạm đúng nhu cầu của người dân, góp phần lan tỏa tinh thần “cùng học, cùng làm, cùng tiến bộ” trong cộng đồng.
Nếu ở Long Cốc lớp học được tổ chức bài bản, có kế hoạch cụ thể thì tại nhiều nơi khác, phong trào “Bình dân học vụ số” lại hình thành tự phát từ chính nhu cầu và sự sẻ chia giữa người dân.
Ở xã Xuân Lũng (Phú Thọ), bà Nguyễn Thị Minh, 73 tuổi, ban đầu được con cái dạy cách dùng điện thoại cảm ứng. Thấy nhiều người cùng lứa tuổi còn bỡ ngỡ, bà cùng các cụ trong khu dân cư đã tự ngồi lại với nhau, chỉ bảo nhau cách nhắn tin, gọi video qua Zalo.
“Lúc đầu lóng ngóng lắm, không biết bấm nút nào. Nhưng người biết chỉ người chưa biết, mãi rồi thành quen. Giờ chúng tôi còn lập nhóm Facebook để chia sẻ hình ảnh, tin tức hàng ngày”, bà Minh hồ hởi kể.
Không dừng ở liên lạc, các “lớp học không chính thức” này còn là nơi truyền cho nhau kỹ năng bảo vệ bản thân trên mạng. Người này cảnh báo người kia về những cuộc gọi lạ, những đường link dễ dẫn tới lừa đảo. Nhờ vậy, nhiều cụ đã tránh được rủi ro mất tiền oan. Cách học này tuy giản dị nhưng hiệu quả, đúng tinh thần “bình dân” và gần gũi, dễ hiểu, dễ tiếp thu.
Tại xã vùng cao Yên Hoa (huyện Na Hang cũ), tỉnh Tuyên Quang cũng có những câu chuyện đầy cảm hứng. Xã rộng hơn 140 km², dân số trên 7.300 người, chủ yếu là đồng bào Tày, Kinh, Mông. Nơi đây, công nghệ số tưởng chừng còn xa lạ, nhưng lại được đón nhận một cách nhiệt thành.
Bà Hoàng Thị Linh, 82 tuổi, thôn Bản Chợ, giờ đã thành thạo gọi video cho con cháu.
Chia sẻ với Báo GD&TĐ, bà Linh cười giòn cho biết: Tôi biết sử dụng ứng dụng này là do Đoàn viên của xã hướng dẫn. Ngày xưa viết thư chờ cả tháng, giờ bấm cái là thấy mặt con, nghe tiếng cháu. Vui lắm!
Để triển khai hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ ngay từ cơ sở, đồng thời nâng cao năng lực số cho người dân, chính quyền xã Yên Hoa đã tích cực phối hợp cùng tổ chức Đoàn để triển khai chuyển đổi số. Người dân được tập huấn cài đặt VNeID, ứng dụng thanh toán trực tuyến, sổ sức khỏe điện tử; thậm chí nhiều hộ còn bán nông sản trên sàn thương mại điện tử Postmart.
Từ những buổi hướng dẫn ấy, công nghệ đã len lỏi vào đời sống. Từ việc gọi điện, thanh toán, cho đến quảng bá nông sản, mở rộng đầu ra cho kinh tế địa phương.
Có thể thấy, những lớp học công nghệ dù chính quy hay tự phát ở vùng cao đều có một điểm chung, đó là, sự kiên trì và niềm vui học tập của người cao tuổi. Ở tuổi “xưa nay hiếm”, họ vẫn sẵn sàng học cái mới, không để mình bị “bỏ lại phía sau”.
Hành trình ấy minh chứng một điều, học tập là suốt đời, và công nghệ nếu được đồng hành đúng cách hoàn toàn có thể trở thành người bạn tri kỷ của tuổi già.
Phong trào “Bình dân học vụ số” không chỉ mang đến kỹ năng công nghệ, mà còn mở ra một không gian gắn kết cộng đồng. Từ lớp học ở Long Cốc đến những buổi hướng dẫn tự phát trong khu dân cư ở Phú Thọ, Tuyên Quang, người tham gia đủ lứa tuổi đều tìm thấy sự tự tin khi làm chủ điện thoại thông minh. Đây chính là cách thiết thực để hiện thực hóa tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong tiến trình chuyển đổi số.
