Lộ trình đồng hành với trẻ tự kỷ chậm nói tại nhà

Để con có thể phát triển ngôn ngữ, hòa nhập xã hội thì gia đình cần phải là nơi con được hiểu, được dạy dỗ chu đáo, được hòa nhập đầu tiên trước khi hòa nhập với cộng đồng, xã hội.

Phát hiện con có dấu hiệu tự kỷ, chậm nói, đưa con tới các cơ sở có chuyên môn để khám, đánh giá thực trạng, thừa nhận sự thật và tiến tới học hỏi các biện pháp can thiệp đối với con tự kỷ, chậm nói, luôn là câu chuyện không dễ dàng với các bậc phụ huynh. Không ít người đã phó mặc cho cái gọi là “số phận”, không can thiệp, và cố gắng sinh thêm con với rất nhiều hi vọng: đứa sau bình thường, khỏe mạnh, giỏi giang, thậm chí đặt kỳ vọng những đứa em sẽ gánh trách nhiệm sau này nuôi anh/chị tự kỷ/không biết giao tiếp bằng ngôn ngữ. Khi các trung tâm giáo dục dành cho trẻ đặc biệt ra đời, nhiều phụ huynh cho rằng chỉ cần đưa con đến trung tâm can thiệp là được.

Cả hai suy nghĩ trên đều dẫn tới những điều đáng tiếc, vì mọi việc có thể tốt hơn nhiều, với trẻ tự kỷ, trẻ chậm nói, nếu phụ huynh có ý thức học hỏi về việc can thiệp sớm cho con, bằng cả biện pháp gửi con cho các chuyên gia giáo dục trẻ đặc biệt, và bằng cả việc biến gia đình thành một môi trường giáo dục đặc biệt. Gia đình, nơi có các thế hệ cùng chung sống, cần phải là nơi con được hiểu, được dạy dỗ chu đáo, được hòa nhập đầu tiên với ông bà, cô chú, bố mẹ, anh chị em, họ hàng, trước khi nói đến việc hòa nhập với cộng đồng xã hội.

Với kinh nghiệm 14 năm thực hành lâm sàng sàng lọc và can thiệp cho hàng trăm trẻ tự kỷ, Thạc sĩ Đỗ Thị Hà và các cộng sự khẳng định, cha mẹ chính là nhà trị liệu đầu tiên và quan trọng nhất của trẻ. Và để thực hiện được vai trò ấy, cha mẹ cần được hỗ trợ bằng các công cụ phù hợp, phương pháp đúng từ những người dẫn dắt có chuyên môn và cả một cộng đồng luôn thấu hiểu. Chị đã cùng các cộng sự viết cuốn sách “10 tuần cùng con bứt phá ngôn ngữ” từ chính sự thấu cảm để sẵn sàng cam kết đồng hành cùng cha mẹ có trẻ tự kỷ, trẻ chậm nói.

Lộ trình 10 tuần can thiệp ngôn ngữ sớm tại nhà, được thiết kế khoa học, rõ ràng, dễ áp dụng, hướng tới việc đặt nền móng vững chắc cho chặng đường phát triển của con trong tương lai về ngôn ngữ, nhận thức. 10 tuần can thiệp không phải là tất cả, nhưng đủ để tạo nên một khởi đầu đúng đắn vững chắc cho tương lai. Mỗi tuần một mục tiêu được thiết kế theo lĩnh vực can thiệp chủ đạo và số lần luyện tập cần thiết để cho thấy: Hiệu quả can thiệp không hẳn đến từ những người có chuyên môn sâu rộng mà đến từ chính tình yêu thương, sự hiện diện và kiên trì của cha mẹ trẻ.

Nội dung sách gồm ba phần chính: Kết nối cảm xúc, nền tảng cho mọi phát triển; Từng bước kích hoạt ngôn ngữ qua các hoạt động hàng ngày; Hệ thống theo dõi và đánh giá tiến trình can thiệp tại nhà.

Thông điệp mà cuốn sách muốn gửi tới các bậc cha mẹ là hành trình cùng con bứt phá ngôn ngữ của cha mẹ không đơn độc.

Cuốn sách được trình bày minh họa sinh động, có video hướng dẫn song song trên cộng đồng “10 tuần cùng con bứt phá ngôn ngữ AutismBS”, giúp phụ huynh dễ tiếp cận và thực hành đúng cách.

Cuốn sách “10 tuần cùng con bứt phá ngôn ngữ – Lộ trình đồng hành cùng trẻ tự kỷ, chậm nói tại nhà” của tác giả Thạc sĩ Đỗ Thị Hà và nhóm cộng sự Công ty cổ phần Giáo dục AutismBS vừa được Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam ra mắt cuối tháng 11/2025. Cuốn sách được biên soạn nhằm thu hẹp khoảng cách giữa trị liệu viên và cha mẹ, giúp cha mẹ tự tin xây dựng môi trường tương tác, cảm xúc và ngôn ngữ cho trẻ.