Gửi bình luận
Các giáo viên đưa ra một số lưu ý để học sinh có cách ôn tập hiệu quả và kỹ năng làm bài thi môn Ngữ văn thi tốt nghiệp THPT năm 2025.
Cô Nguyễn Thị Lương - Giáo viên Ngữ văn tại Trường THPT Nghĩa Minh (huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định) cho rằng, học sinh cần nắm được các yêu cầu đọc hiểu trong Chương trình Ngữ văn 2018, biết cách làm các dạng câu hỏi đọc hiểu về nội dung và hình thức của văn bản.
Các câu hỏi đọc hiểu văn bản văn học thường gặp như: Xác định thể loại của văn bản; nhân vật trữ tình trong văn bản thơ; xác định ngôi kể, người kể chuyện, điểm nhìn trần thuật; xác định lời người kể chuyện, lời nhân vật, lời độc thoại, lời đối thoại trong văn bản; phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong văn bản.
Giải thích ý nghĩa nhan đề của văn bản; nêu ý nghĩa của các chi tiết, sự kiện, nhân vật tiêu biểu trong văn bản. Nêu chủ đề và các căn cứ để xác định chủ đề của văn bản; các giá trị nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ trong văn bản.
Đề có thể yêu cầu học sinh phân tích sự phù hợp giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo trong văn bản. Rút ra bài học, thông điệp, phát hiện giá trị văn hoá, triết lí nhân sinh từ văn bản; nhận xét về ý nghĩa của vấn đề đặt ra trong tác phẩm trong mối liên hệ với đời sống hiện nay.
Một số yêu cầu/câu hỏi đọc hiểu văn bản nghị luận như: Xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản; các thao tác nghị luận được sử dụng trong văn bản. Nêu bố cục và tóm tắt nội dung chính của các phần trong văn bản; ý nghĩa của nhan đề văn bản.
Phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ, cách sử dụng bằng chứng trong văn bản; nhận xét về tình cảm, thái độ của người viết qua văn bản; tác động của văn bản đối với bản thân; nêu thái độ của người đọc với vấn đề đặt ra trong văn bản nghị luận.
Theo cô Nguyễn Thị Lương, phần viết gồm hai câu: Viết đoạn văn và bài văn. Ở các câu này, học sinh phải xác định đúng vấn đề nghị luận. Với đoạn văn, học sinh không nên viết lan man mà chỉ tập trung làm rõ yêu cầu của đề bài trong phạm vi dung lượng đoạn văn khoảng 200 chữ. Với bài văn, học sinh cần đảm bảo bố cục, sử dụng các thao tác nghị luận phù hợp để làm rõ vấn đề.
Một số dạng đoạn văn nghị luận văn học thường gặp như: Phân tích nhân vật hoặc một đặc điểm của nhân vật trong đoạn trích/tác phẩm truyện; phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật; phân tích đặc sắc nghệ thuật trong đoạn trích/tác phẩm truyện; phân tích tình huống truyện trong đoạn trích/tác phẩm truyện.
Đối với bài văn nghị luận văn học thường có một số dạng như: Bài văn phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của một đoạn trích/bài thơ; so sánh, đánh giá hai đoạn trích/tác phẩm thơ; phân tích, đánh giá một đặc điểm của thể loại qua văn bản; phân tích, đánh giá nội dung, nghệ thuật của đoạn trích/tác phẩm truyện...
"Sau khi ôn tập theo các chuyên đề đọc hiểu, viết đoạn văn, viết bài văn, học sinh nên làm nhiều đề thi thử theo các dạng khác nhau để có kỹ năng làm bài, biết cách phân chia thời gian và điều chỉnh dung lượng bài viết cho phù hợp" - cô Lương nhấn mạnh.
Cô Nguyễn Thị Lương đưa ra lời khuyên: Khi nhận được đề thi, các thí sinh nên đọc lướt toàn bộ đề thi để nắm được một cách sơ bộ những yêu cầu của đề bài. Các câu hỏi trong đề thi được sắp xếp theo mức độ từ dễ đến khó, do vậy, học sinh nên lần lượt làm từ phần Đọc hiểu đến phần Viết.
Phần Đọc hiểu, học sinh cần đọc trước tất cả các câu hỏi đọc hiểu rồi đọc văn bản và tiến hành trả lời từng câu hỏi thật cẩn thận, rõ ràng. Thí sinh nên gạch chân vào các từ khóa trong câu hỏi để trả lời đúng trọng tâm. Thời gian làm bài cho phần Đọc hiểu khoảng 30 – 40 phút.
Ở phần viết đoạn văn và bài văn, sĩ tử nên gạch chân vào vấn đề nghị luận trong đề bài, vạch các ý ra giấy nháp để tạo thành hệ thống khung sườn cho bài viết. Các em nên dành khoảng 20 – 30 phút cho phần viết đoạn văn và khoảng 60 phút cho phần viết bài văn.
Về dung lượng, đề bài giới hạn dung lượng đoạn văn khoảng 200 chữ, bài văn khoảng 600 chữ thì học sinh không nên viết quá dài hoặc quá ngắn so với yêu cầu, cũng không nên quá áp lực về dung lượng mà vừa viết bài vừa đếm số chữ. Việc căn chỉnh dung lượng bài viết cần được luyện tập khi ôn thi ở nhà để học sinh chủ động khi viết bài.
"Về hình thức trình bày bài thi, học sinh chú ý viết chữ sạch đẹp, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Để tránh viết câu tối nghĩa, thí sinh nên viết các câu đơn, đầy đủ thành phần chủ ngữ - vị ngữ; giữa các ý của bài viết cần sử dụng các từ liên kết để bài văn thêm mạch lạc", cô Lương lưu ý thêm.
Là giáo viên Ngữ văn công tác tại Trường THPT Hoài Đức C (Hà Nội), cô Thế Thị Nhung chia sẻ, đây là năm đầu tiên học sinh thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình GDPT 2018. Ngữ liệu được sử dụng trong đề thi sẽ không nằm trong SGK. Do đó, thay vì ghi nhớ kiến thức thì học sinh cần học theo hướng phát triển kỹ năng và cần thời gian để thực hành và luyện tập.
Ngay từ đầu năm, BGH nhà trường chỉ đạo giáo viên dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh, tập trung rèn luyện các kỹ năng để đưa vào kiểm tra định kỳ. Thầy cô dạy theo đặc trưng thể loại và theo mức độ nhận thức của từng đối tượng học sinh.
Suốt thời gian qua, thầy cô giúp học sinh lớp 12 hệ thống hóa kiến thức để nắm tốt lý thuyết và trả lời câu hỏi trong đề. Ví dụ, các em được rèn cách nhận biết thể thơ, ngôi kể, văn bản thuộc thể loại nào; kỹ năng đọc kỹ và phân tích lệnh hỏi trong câu hỏi để tránh bị mất điểm.
"Học sinh cần thường xuyên cập nhật thông tin qua báo đài chính thống. Những câu hỏi trong đề thi sẽ có sự liên hệ thực tế nên thí sinh cần đọc kỹ đề và phân tích đúng trọng tâm, phân bổ thời gian làm bài hợp lý; khi đưa ra lý lẽ cần có dẫn chứng sát thực. Thí sinh nên tìm đọc những tác phẩm ngoài SGK của các tác giả nổi tiếng để nắm được đặc trưng thể loại", cô Thế Thị Nhung gợi mở.
