Nhân tố địa chính trị
Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên chủ chốt của NATO vì có vị trí chiến lược ở ngã tư châu Âu và châu Á, đồng thời nước này kiểm soát quân đội lớn thứ hai của liên minh. Dưới sự cầm quyền của ông Erdogan, Thổ Nhĩ Kỳ đã chứng tỏ là một đồng minh NATO không thể thiếu dù đôi khi gây rắc rối. Thổ Nhĩ Kỳ đã phủ quyết việc Thụy Điển gia nhập NATO và mua các hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga, khiến Mỹ loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi một dự án chế tạo máy bay chiến đấu do Mỹ dẫn dắt.
Các nhà phân tích nhận định, trong chiến dịch tranh cử, Tổng thống Recep Erdogan nhấn mạnh lĩnh vực công nghiệp quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ, cụ thể là máy bay không người lái, máy bay, “tàu sân bay không người lái” đầu tiên trên thế giới – và thông điệp này dường như đã gây được tiếng vang với cử tri ngày 14/5. |
Tuy nhiên, cùng với Liên Hợp Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ đã làm trung gian cho một thỏa thuận quan trọng cho phép Ukraine vận chuyển ngũ cốc qua Biển Đen đến các khu vực trên thế giới đang thiếu lương thực trầm trọng. Sau khi nội chiến nổ ra ở Syria năm 2011, ông Erdogan đã lôi kéo Thổ Nhĩ Kỳ vào cuộc bằng cách ủng hộ các chiến binh đối lập đang tìm cách phế truất Tổng thống Bashar Assad. Cuộc giao tranh đã gây ra một làn sóng người tị nạn Syria mà ông Erdogan đã sử dụng làm đòn bẩy chống lại các quốc gia châu Âu, bằng cách đe dọa mở cửa biên giới Thổ Nhĩ Kỳ khiến các nước láng giềng tràn ngập người di cư. Và Thổ Nhĩ Kỳ hiện kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ rộng lớn ở miền bắc Syria.
Về mặt đối nội, Tổng thống Erdogan đã nâng cao vị thế của đạo Hồi và có nhiều động thái tiếp tục tập hợp những người ủng hộ bảo thủ của mình. Mối đe dọa lớn nhất mà ông Erdogan phải đối mặt vào lúc này là kinh tế. Theo các nhà kinh tế, phương pháp chính của ông để giải quyết sức mua đang giảm dần của các gia đình là giải phóng chi tiêu của chính phủ, điều này - cùng với việc hạ lãi suất - chỉ làm cho lạm phát trở nên tồi tệ hơn. Ông Erdogan đã tăng lương cho khu vực công, tăng lương hưu và cho phép hàng triệu người nghỉ hưu sớm. Ông cũng đã đưa ra các khoản trợ cấp điện, khí đốt và xóa một số khoản nợ cho các hộ gia đình. Ông cam kết chi tiêu bất cứ điều gì cần thiết để tái thiết những khu vực rộng lớn bị động đất tàn phá.