Vị chuyên gia khuyến nghị nên dùng tuyến metro số 1 làm điểm để nghiên cứu lại tất cả điểm nghẽn. Ông lưu ý làm metro không chỉ cho TP HCM mà là phát triển ngành công nghiệp metro của quốc gia. Vì thế, việc chọn công nghệ phải rất cẩn thận để sau này áp dụng chung một công nghệ cho cả nước.
Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cũng chỉ ra một vấn đề. Đó là khi dự án metro hoàn thành đưa vào sử dụng thì cũng mới đi được 1/4 chặng đường. Các chặng đường còn lại là phát triển hệ thống giao thông kết nối, thương mại, thu hút người dân, doanh nghiệp đến sinh sống, sản xuất - kinh doanh… thì mới mang lại lợi ích theo mô hình TOD.
PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, khẳng định phải thay đổi cách thức thì mới làm được. Còn nguyên Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho rằng khi xây dựng đề án phải sâu sắc, toàn diện và tính khả thi cao. Đồng thời, phải nhìn ra được những tồn tại, phân tích nguyên nhân, giải pháp để có những cơ chế, chính sách phù hợp kiến nghị trung ương. Quan trọng nữa, việc tổ chức thực hiện phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa UBND TP HCM và trung ương.
Trước đó, tại phiên họp của Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết 98 tổ chức tại TP HCM, ngày 26-11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đồng tình với việc xây dựng đề án tổng thể phát triển đường sắt đô thị TP HCM, trên cơ sở đó huy động nguồn vốn lớn để hoàn thiện. Thủ tướng cho rằng đề án tổng thể sẽ giúp rút ngắn quy trình, bớt lãng phí thời gian, thủ tục hành chính.
PGS-TS Trần Hoàng Ngân cho rằng cần quan tâm đến chính sách ưu đãi nhà đầu tư cũng như đẩy mạnh phân cấp "trọn gói" cho TP HCM, Hà Nội trong thực hiện các tuyến metro. Bên cạnh đó là tính hiện đại, đồng bộ cũng như chiến lược về phát triển nhân sự phát triển đường sắt và vận hành, quản lý đường sắt.
Sức thuyết phục từ những dự án thành công
Đối với việc triển khai Nghị quyết 98 trong năm 2024, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi đề nghị hội đồng tư vấn tập trung nhóm các đề án, dự án, công trình cụ thể. Ông dẫn dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Trung tâm Tài chính quốc tế, việc phát triển đường sắt đô thị... và nói nếu triển khai thành công thì có sức thuyết phục rất lớn.
Song song đó, hội đồng tư vấn cần nghiên cứu hình thức quản trị phù hợp. Qua đó, xác định việc thực hiện Nghị quyết 98 không chỉ tạo ra giá trị vật chất từ những công trình, dự án cụ thể mà hướng đến sau 3-5 năm thí điểm tại TP HCM sẽ nhân rộng ra áp dụng cho cả nước. Đồng thời, từ Nghị quyết 98 nâng cấp lên để có những nghị quyết hay khung pháp lý toàn diện hơn, phù hợp cho quản trị đô thị đặc biệt TP HCM.