Về cấu trúc mỗi bài học, bao gồm các thành phần cơ bản gồm: Mở đầu, Kiến thức mới, Hình thành kiến thức mới, Luyện tập và Vận dụng. Mỗi một hoạt động học tập của mỗi bài học bao gồm 4 hoạt động nhỏ hơn: Trải nghiệm - Khởi động, Phân tích – Khám phá – Rút ra bài học, Thực hành - Luyện tập, Vận dụng. Chu trình này lặp đi lặp lại giúp học sinh có cơ hội phát triển các năng lực toán học then chốt, tăng cường khả năng tích hợp các kiến thức, kỹ năng ngay trong cùng một bài học.
Ở mỗi bài học, các tác giả đã chú ý đưa vào những tình huống gần gũi thực tiễn đời sống giúp học sinh làm quen với việc vận dụng, tổng hợp kiến thức, nhất là kiến thức liên môn đã được học để giải quyết vấn đề thực tiễn từ đơn giản cho đến phức tạp một cách sáng tạo.
Ngoài ra, thông qua các mục như “Có thể em chưa biết” hay “Tìm tòi mở rộng”, học sinh được tạo cơ hội tìm hiểu sâu thêm bài học, ứng đáp với các tình huống thách thức hơn nhằm phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, đáp ứng nhu cầu dạy học phân hoá. Mỗi bài học trong SGK môn Toán lớp 9 đều được thiết kế nhiều dạng câu hỏi, nhiều dạng bài tập, nhiều dạng hoạt động có tác dụng kích thích hứng thú, phát triển một cách sáng tạo năng lực học tập môn Toán của học sinh. Chúng tôi đưa thêm các bóng nói, kí hiệu hình vẽ nhằm gợi ý khi cần thiết, hướng dẫn học sinh suy nghĩ, giải quyết vấn đề hoặc trao đổi thảo luận với thầy cô và các bạn.
Thứ tư, SGK Toán lớp 9 cũng chính là giáo án để các thầy cô có thể trực tiếp sử dụng trong mỗi giờ lên lớp. Mỗi bài học trong sách có cấu trúc mạch lạc về phương pháp dạy học theo đúng tiến trình dạy học hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. Vì thế, sách rất thuận tiện cho các thầy cô, giúp giảm nhẹ gánh nặng sư phạm của quá trình xây dựng kế hoạch bài dạy, quá trình lên lớp.
Chúng tôi đã làm những giải pháp sau đây: quán triệt những nguyên lí cơ bản của dạy học hình thành và phát triển năng lực toán học cho học sinh lớp 9; tiến trình hình thành bài học phải bắt đầu từ học sinh, phải hiểu học sinh, phải tổ chức bài học theo đúng tiến trình nhận thức của học sinh. Đây là điểm đặc biệt quan trọng, là bản sắc và sự khác biệt giữa bộ SGK Toán Cánh Diều với các bộ SGK khác.
Tiếp đến, tiến trình dạy học được tổ chức thành chuỗi các hoạt động học tập. Học sinh tham gia vào từng hoạt động học tập để hình thành năng lực cho bản thân, người giáo viên căn cứ vào kết quả thực hiện của học sinh với từng hoạt động học tập để có thể đánh giá được năng lực của các em đã được hình thành hay chưa. Nếu đã hình thành thì đến mức độ nào để người giáo viên có giải pháp trong từng giờ lên lớp nhằm giúp đỡ học sinh đạt được mục tiêu là hình thành, phát triển năng lực toán học.
SGK môn Toán lớp 9 là cuốn sách sẽ giúp các em học sinh nhìn nhận lại những học vấn toán học cốt lõi ở cấp THCS. Lớp 9 là năm cuối cùng của bậc THCS, học sinh phải đối diện với kỳ thi cuối cấp, kỳ thi vào THPT, cho nên phải nhìn nhận lại, tổng kết và liên kết lại để làm nổi bật tri thức toán học cốt lõi ở cấp THCS. Từ đó, thấy được mối liên kết, thống nhất và quan hệ giữa các học vấn cốt lõi trong 4 năm học để chuẩn bị tốt nhất cho các em ở các kỳ thi và bước vào cấp THPT.
Cuối cùng, SGK môn Toán lớp 9 là cuốn sách phải góp phần bồi đắp nền tảng văn hoá chung cho học sinh. Trên cơ sở đó, phát triển nhân cách người học, giá trị nhân văn cao đẹp của con người. Ngoài ra, phải góp phần hình thành, phát triển kỹ năng mềm thiết yếu của người công dân thế kỷ 21 (như kỹ năng về tài chính) thông qua các mạch bài học và luyện tập.
Bên cạnh SGK, chúng tôi cũng biên soạn hệ thống các tài liệu để giúp các thầy cô và học sinh trong quá trình học môn Toán lớp 9, gồm: sách giáo viên, sách bài tập, vở bài tập, hệ thống học liệu điện tử, bài tập tương tác... Những tài liệu này sẽ giúp thầy cô thuận lợi hơn trong quá trình dạy học, giảm nhẹ gánh nặng sư phạm trong quá trình giảng dạy. Bên cạnh là cung cấp tài liệu để các thầy cô dạy học phân hoá, bồi dưỡng học sinh khá, giỏi.
Đối với các em học sinh, những tài liệu đó giúp các em hệ thống kiến thức một cách chắc chắn, rèn luyện thêm để làm sao nâng cao năng lực toán học của bản thân, đáp ứng tốt nhất Chương trình môn Toán THCS năm 2018 của lớp 9, cũng như đáp ứng để các em có kết quả tốt nhất trong kỳ thi cuối cấp và thi vào cấp THPT.
PV: Xin cám ơn những chia sẻ của thầy.
SGK Cánh Diều là bộ sách xã hội hóa có đầy đủ các môn học từ lớp 1 đến lớp 12. Bộ sách mang tư tưởng xuyên suốt là “Đưa cuộc sống vào bài học, mang bài học vào cuộc sống” thể hiện rõ quan điểm, mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực học sinh nêu tại Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Bộ sách đã đồng hành với giáo viên và học sinh cả nước trong suốt 4 năm học (từ năm học 2020-2021 đến nay) và tiếp tục đồng hành, cống hiến cho những năm học tiếp theo. Bộ sách đã được các chuyên gia về giáo dục đánh giá cao bởi đội ngũ tác giả biên soạn là các nhà khoa học giàu kinh nghiệm về giáo dục phổ thông, trong đó có nhiều chuyên gia là Tổng Chủ biên, Chủ biên, tác giả Chương trình giáo dục phổ thông 2018. |