Trước thông tin, tỷ lệ người theo học đại học thấp hơn so với thế giới, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn trao đổi, nếu tính quy mô trung bình 6.000 - 7.000 sinh viên/trường thì thấp, mặc dù cơ sở giáo dục đại học nhiều. Song trong quan hệ thị trường, thì nhu cầu nguồn nhân lực trình độ cao đã tính từ đại học, sau đại học như các nước khác chưa? Ngoài ra, nguồn lực con người, cơ sở vật chất, tài chính cũng sẽ bó hẹp nên không tăng nhanh số lượng được. Mặc dù có nhiều biến chuyển và thành tích nhưng chất lượng của các cơ sở giáo dục đại học chưa đồng đều để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Mặt khác, người học luôn cân nhắc giữa chi phí với lợi ích đạt được. Lựa chọn trường này hay trường kia, trong nước hay nước ngoài; thậm chí là đi học hay không đi học. Đặc biệt, nếu người học chưa tin tưởng chất lượng thì số lượng không thể tăng được. Các yếu tố này liên quan chặt chẽ với nhau. Nhìn chung, rõ ràng quy mô đào tạo, yêu cầu nhân lực chất lượng cao chưa tương xứng.
Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, những năm qua, số lượng và chất lượng học đại học tăng khá tốt. Chúng ta thấy, bức tranh rất rõ trong tuyển sinh 2 năm vừa rồi. Các trường tuyển sinh ngày càng tốt cả về quy mô và chất lượng đầu vào.
GS.TSKH Đặng Ứng Vận cho rằng, chúng ta cần điều chỉnh tốt cân bằng cung cầu. Nếu tiếp tục mở thêm trường để tăng tỷ lệ sinh viên so với số dân vẫn xảy ra thách thức như hiện nay. Đồng thời gây khó cho các trường trong tuyển sinh. Cần có biện pháp để tăng sức hấp dẫn sản phẩm đào tạo của các trường đại học. Khi đó, tự khắc sẽ chuyển dịch sang mức cầu cao hơn.
Nhấn mạnh, những gì mà các trường đại học đang làm ngày hôm nay, kết quả của nó sẽ chỉ đến sau 5, 10 năm, GS.TS Phạm Thành Huy - Hiệu trưởng Trường ĐH Phenikaa nêu quan điểm, cần có hoạch định đúng đắn, đặc biệt là các chính sách của Nhà nước để hỗ trợ sự phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.
Chúng ta không chỉ bàn đến bậc đại học mà cần tập trung hơn nữa vào đào tạo sau đại học (thạc sĩ, tiến sĩ). “Để tạo ra những ngành công nghệ mới, có tác động làm thay đổi/phát triển các lĩnh vực mới, hoặc tạo ra sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp thì việc tập trung lực lượng đủ lớn các nhà khoa học là cần thiết” - GS.TS Phạm Thành Huy chia sẻ đồng thời lưu ý: Trước tiên, các trường đại học cần phát triển mạnh hệ sinh thái đổi mới sáng tạo với nền tảng là nhóm nghiên cứu phát triển. Mạnh hơn nữa là trung tâm nghiên cứu, tổng công ty khởi nghiệp trước khi được đưa ra đầu tư một cách toàn diện ở các doanh nghiệp.
Theo GS.TS Phạm Thành Huy, về mặt chính sách, chúng ta dựa trên cơ sở dữ liệu hôm nay để dự đoán sự phát triển trong tương lai. Từ đó đưa ra những chính sách phù hợp, hội tụ được các nguồn lực trong trường đại học. Trên cơ sở đó, các trường đại học có thêm cơ hội tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, tạo ra được những tác động lớn không chỉ về mặt khoa học công nghệ mà còn trong các chính sách an sinh xã hội của Nhà nước.