Ghost Shark và Manta Ray là tên của các phương tiện dưới nước không người lái (UUV) lần lượt được Úc và Mỹ giới thiệu gần đây.
“Ghost Shark và Manta Ray bảo vệ vương quốc dưới đáy biển”, nghe giống như cốt truyện của một bộ phim Marvel trong tương lai. Thực tế, đó có thể là tương lai của lực lượng phòng thủ hải quân Thái Bình Dương.
UUV Manta Ray trong các lần thử nghiệm ngoài khơi bờ biển Nam California. Ảnh: Northrop Grumman
Ghost Shark và Manta Ray là tên của các phương tiện dưới nước không người lái (UUV) lần lượt được Úc và Mỹ giới thiệu gần đây. Các chuyên gia cho rằng tàu lặn có thể đại diện cho tương lai hải quân, thể hiện khả năng phát huy sức mạnh đồng thời giảm thiểu nguy hiểm đến tính mạng con người.
Việc sử dụng máy bay không người lái trong các cuộc chiến đã trở nên phổ biến. Mỹ đã sử dụng chúng rộng rãi trong các cuộc xung đột ở Iraq và Afghanistan bắt đầu từ những năm 1990. Trong khi đó, các máy bay không người lái mới hơn, rẻ hơn đã trở thành trang bị quân sự quan trọng cho cả hai bên trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.
Kiev cũng đã chế tạo xuồng không người lái cho hải quân, gây tổn thất nặng nề cho các tàu lớn hơn và đắt tiền hơn của Hạm đội Biển Đen Nga.
Thiết bị không người lái trên không và trên biển có thể được điều khiển bằng vệ tinh, ánh sáng và sóng vô tuyến. Song những thứ đó không hoạt động theo cách tương tự ở độ sâu dưới đáy biển.
Một nghiên cứu năm 2023 được công bố trên tạp chí Sensors của Thụy Sĩ chỉ ra rằng liên lạc dưới nước đòi hỏi nhiều năng lượng hơn nhưng vẫn bị mất dữ liệu đáng kể đối do các yếu tố nhiệt độ nước, độ mặn và độ sâu.
Các nhà sản xuất thiết bị không người lái quân sự thế hệ mới không cho biết họ sẽ khắc phục các vấn đề liên lạc như thế nào.
Tuy nhiên khi Australia công bố Ghost Shark, nước này đã gọi các nguyên mẫu là “phương tiện tự lái dưới biển tiên tiến nhất trên thế giới”.
Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Australia cho biết: “Ghost Shark sẽ cung cấp cho Hải quân khả năng tác chiến dưới biển tự động, tàng hình, tầm xa, có thể tiến hành hoạt động tình báo, giám sát, trinh sát (ISR) và tấn công liên tục”, mẫu đầu tiên sẽ được giao vào cuối năm sau.
Các quan chức Australia và nhà sản xuất Anduril Australia cho biết họ không thể chia sẻ bất kỳ thông số kỹ thuật nào của Ghost Shark vì chúng vẫn được giữ bí mật. Tuy nhiên họ ca ngợi tốc độ mà tàu lặn đã đi từ ý tưởng đến thử nghiệm khi chương trình chỉ mới bắt đầu cách đây hai năm.
Ông Shane Arnott, phó chủ tịch cấp cao về kỹ thuật của Anduril, nói với các phóng viên: “Việc vượt tiến độ, đúng ngân sách là điều chưa từng có”.
Ông Tanya Monro, nhà khoa học quốc phòng cho biết trong một tuyên bố: “Việc cung cấp nguyên mẫu Ghost Shark đầu tiên trước thời hạn đặt ra một tiêu chuẩn mới để phát triển năng lực với tốc độ cần thiết”.
Nguyên mẫu Ghost Shark đầu tiên. Ảnh: Bộ Quốc phòng Úc
Còn UUV mới nhất của Mỹ là Manta Ray của Tập đoàn Northrop Grumman, một nguyên mẫu đã được thử nghiệm ở Nam California vào tháng 2 và tháng 3.
Cơ quan Sản phẩm Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến (DARPA) cho biết điểm mạnh của Manta Ray nằm ở tính mô-đun, khả năng chuyển đổi trọng tải tùy theo nhiệm vụ.
Theo Northrop Grumman, nó có thể được chia nhỏ và nhét vào năm container vận chuyển tiêu chuẩn, sau đó di chuyển đến nơi sẽ được triển khai và lắp ráp lại tại hiện trường.
"Đây là UUV cực lớn đầu tiên có khả năng kết hợp giữa vận chuyển mô-đun xuyên quốc gia, lắp ráp tại hiện trường và triển khai sau đó", ông Kyle Woerner, người đứng đầu chương trình Manta Ray tại DARPA, cho biết.