Người dân xã đảo Thạnh An (TPHCM) nhiều đời sống bằng nghề làm muối, kéo chài, thu nhập bấp bênh, đã có thêm nghề làm du lịch để thoát nghèo.
Ấp đảo Thiềng Liềng thuộc xã đảo Thạnh An, cách trung tâm TPHCM khoảng 70km. Đây là ấp đảo duy nhất của thành phố với khoảng 211 hộ với hơn 1.000 người, sinh sống chủ yếu bằng nghề làm muối và đánh bắt thủy hải sản, nuôi hàu ở cửa sông, đời sống còn khó khăn, thu nhập thấp.
Cả ấp đảo Thiềng Liềng chỉ có một đường độc đạo hình oval dài 4km uốn quanh ruộng muối, sông rạch và rừng ngập mặn.
Thiềng Liềng có hệ sinh thái ngập mặn hoang sơ và rất phong phú. Ấp đảo nằm giữa khu dự trữ sinh quyển thế giới Cần Giờ, nên không khí trong lành, thời tiết mát mẻ dễ chịu. Đời sống người dân ở đây mộc mạc, giản dị theo lối sinh hoạt của cư dân sông nước.
Nhận thấy những thế mạnh đó, cuối năm 2022, Sở Du lịch TPHCM phối hợp với UBND huyện Cần Giờ (cũ) ra mắt mô hình du lịch cộng đồng tại ấp Thiềng Liềng. Mô hình đặt ra mục tiêu kép khi vừa giúp nâng cao đời sống kinh tế bà con, đồng thời quảng bá hình ảnh ấp đảo Thiềng Liềng được nhiều người biết đến hơn.
Ban đầu, mô hình du lịch cộng đồng Thiềng Liềng có 16 hộ tham gia. Tất cả các sản phẩm du lịch trong mô hình do chính các hộ dân và cư dân đang sinh sống tại ấp đảo thực hiện. Điểm du lịch cộng đồng Thiềng Liềng thực hiện tiêu chí “3 không” - không khói bụi, không bến xe, không tệ nạn.
Bà Nguyễn Thị Kim Loan (người dân ấp đảo Thiềng Liềng) chia sẻ, khi tham gia mô hình du lịch cộng đồng, bà và các thành viên trong gia đình cung cấp các dịch vụ ẩm thực với các loại bánh, thực phẩm ăn vặt, dịch vụ ngâm chân, bán hàng lưu niệm…. Đây đều là những nét văn hóa truyền thống của người dân.
Bà Bùi Thị Giạ chia sẻ, trước đây người dân chủ yếu sinh sống bằng nghề làm muối, với công việc nặng nhọc, vất vả. Khi làm thêm mô hình du lịch cộng đồng, bà con có thêm thu nhập những lúc nông nhàn. Công việc làm du lịch cũng bớt nặng nhọc, đỡ vất vả hơn và thu nhập ổn định hơn.
Mô hình du lịch cộng đồng tại ấp đảo Thiềng Liềng đã góp phần cùng với địa phương giải quyết việc làm cho gần 30 trường hợp trong ngày nghỉ, lễ, tết và cuối tuần; giúp cho nhiều hộ gia đình thoát nghèo với thu nhập mỗi tháng tăng thêm từ 4-5 triệu đồng.
Theo bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Thương mại Dịch vụ Du lịch Thiềng Liềng, người dân ấp đảo nhiều năm qua chỉ có nghề làm muối, kéo chài, hầu như chưa ai biết gì về du lịch. Riêng nghề làm muối chỉ có thể làm trong 6 tháng mùa nắng, còn 6 tháng mùa mưa người dân không có việc làm.
Theo bà Tuyết, khi triển khai mô hình du lịch cộng đồng, thời gian đầu nhiều người dân không đồng ý vì không biết cách làm. Tuy nhiên, sau thời gian thuyết phục vận động với những hộ đầu tiên tham gia, đã tạo hiệu ứng lan tỏa để nhiều hộ dân khác cùng nhau phát triển kinh tế.
“Ấp đảo còn khá hoang sơ phù hợp xu hướng du lịch hiện đại khi du khách thích trải nghiệm những nơi gần gũi với thiên nhiên sau những ngày lao động mệt mỏi. Đây là cơ hội để chúng tôi hoàn thiện các dịch vụ giúp du khách có những trải nghiệm đáng nhớ hơn”, bà Tuyết nói.
Theo ông Trần Văn Lợi, Phó Chủ tịch UBND xã Thạnh An, trước khi mô hình du lịch cộng đồng hoạt động, các hộ dân ấp đảo Thiềng Liềng đa số thuộc diện nghèo, thu nhập bấp bênh. Tuy nhiên, sau 2 năm triển khai mô hình du lịch cộng đồng đã, giúp người dân tăng thu nhập, nâng cao kỹ năng giao tiếp, hướng dẫn viên du lịch.
Sau hơn 2 năm hoạt động, có khoảng 6.000 khách đến với 24 điểm du lịch Thiềng Liềng, trong đó phần lớn là khách đoàn.
Du khách đến với ấp đảo, đều tỏ ra thích thú với cảnh quan, trải nghiệm tại đây. Nhiều khách quốc tế cũng tìm đến Thiềng Liềng như một lựa chọn sáng suốt cho những chuyến đi ngắn ngày.
Nhiều địa phương trong cả nước đã tổ chức các đoàn học tập, tham quan mô hình du lịch cộng đồng Thiềng Liềng. Các đơn vị đào tạo chọn Thiềng Liềng để tổ chức cho sinh viên các ngành: du lịch, kinh tế, văn hóa, mỹ thuật, kiến trúc… đi thực tế.
Theo Sở Du lịch TPHCM, đối với loại sản phẩm du lịch Thiềng Liềng, ý tưởng của Sở mong muốn sẽ trở thành sản phẩm du lịch bền vững và là du lịch xanh; khác biệt với lại những sản phẩm du lịch khác, gắn với cộng đồng, người dân. Tuy nhiên, hoạt động du lịch này phải giữ gìn được bản sắc, là "lá phổi" của cụm khu vực Thiềng Liềng.