Cô Nguyễn Tuyết Chinh, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ, học sinh được xét tuyển vào trường dựa trên kết quả học tập ở các trường tiểu học thuộc các thôn, xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn huyện nên chất lượng đầu vào thấp. Cùng đó, đối tượng học sinh ở lứa tuổi nhỏ, kỹ năng sống tự lập còn hạn chế, lại là trường liên cấp… nên thầy cô phải căn cứ vào đặc điểm học sinh để có các phương pháp giáo dục hiệu quả.
Mặt khác, giáo viên vừa giảng dạy vừa thực hiện nhiệm vụ quản lý học sinh nội trú nên có ít thời gian để tự nghiên cứu, học tập, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Đáng nói, dù đã bước sang năm thứ 2 triển khai Chương trình GDPT 2018 ở cấp THPT nhưng năm học 2023 – 2024 trường vẫn thiếu 3 giáo viên ở các bộ môn Địa lý, Sinh học và Lịch sử.
Trước những thách thức trên, cô Chinh cho biết: Nhà trường phải tăng cường đổi mới phương pháp dạy học, chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch bài dạy bảo đảm các yêu cầu về phương pháp và kỹ thuật dạy học; sử dụng hiệu quả học liệu, thiết bị dạy học nhằm phát triển phẩm chất năng lực cho học sinh.
Đồng thời, đẩy mạnh vận dụng các phương pháp thực hành trong môn học, bồi dưỡng kỹ năng sử dụng ngoại ngữ, thực hành, vận dụng kiến thức liên môn vào giải quyết các vấn đề thực tiễn. Bên cạnh đó, để hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, nhà trường đã tổ chức nhiều chương trình như hũ gạo tình thương, phối hợp với các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tổ chức chương trình tiếp bước em đến trường để học trò an tâm học tập.
Học sinh Trường Phổ thông DTNT THPT miền Tây (Nghĩa Lộ, Yên Bái) biểu diễn văn nghệ. Ảnh: NTCC |
Để nâng cao chất lượng các trường PTDTNT nói riêng, lĩnh vực giáo dục dân tộc nói chung, cô Hà Bích Ngọc cho rằng, trước hết cần quan tâm đến việc nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên. Các trường cần tạo mọi điều kiện, cơ hội cho thầy cô nâng cao trình độ, năng lực, nhất là đáp ứng việc đổi mới giáo dục; tập trung các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
Muốn được điều đó, nhà trường cần tổ chức các hoạt động trải nghiệm, sáng tạo phong phú, đa dạng, phù hợp lứa tuổi học sinh; các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống, tăng cường năng lực giao tiếp cho học sinh. Song song với hoạt động giảng dạy cần tổ chức các câu lạc bộ, đẩy mạnh hoạt động giáo dục thể chất, văn hóa, văn nghệ trong nhà trường.
Về phương pháp giảng dạy, cần thực hiện đổi mới theo hướng tăng cường, phát huy tính chủ động, tích cực, tự học, tự nghiên cứu của học sinh. Thầy cô tổ chức đa dạng hình thức dạy học, nâng cao nhận thức việc dạy học gắn với hoạt động trải nghiệm, sáng tạo để phát hiện thế mạnh của học trò, từ đó bồi dưỡng và hướng nghiệp cho các em sát với năng lực bản thân.
Cô Ngọc cũng lưu ý, trong bối cảnh hội nhập cần ưu tiên nâng cao chất lượng học ngoại ngữ (cụ thể là tiếng Anh), cho học sinh dân tộc thiểu số, vùng sâu, xa; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, nâng cao kỹ năng công nghệ cho cán bộ giáo viên, học sinh...
Dành nhiều thời gian chia sẻ về tầm quan trọng của hướng nghiệp cho học sinh trường nội trú, cô Ngọc cho rằng: “Các trường cần đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức về giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng cho học sinh, đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường”.
Hiệu trưởng Trường THPT DTNT tỉnh Nghệ An, cô Kiều Hoa cũng chỉ ra thực trạng trình độ học sinh còn yếu, chưa đồng đều nên một trong những mục tiêu quan trọng của trường là nâng cao chất lượng học tập.
Theo đó, giáo viên bộ môn hướng dẫn học sinh soạn bài, trả lời câu hỏi kĩ càng trước khi lên lớp, khuyến khích tinh thần chủ động, tự trau dồi kiến thức. Thay vì chỉ giao nhiệm vụ theo sách giáo khoa, giáo viên đổi mới hình thức bài tập bằng cách sử dụng phiếu hướng dẫn học sinh với các yêu cầu cụ thể, vừa sức.
Trên lớp, thầy cô kiểm tra, đánh giá sát sao, hỗ trợ học sinh giải quyết từng vướng mắc nhỏ nhưng không để các em cảm thấy áp lực. Theo dõi sát sao tiến độ của từng học sinh, giáo viên sẽ phân lớp thành các nhóm đối tượng theo năng lực để dạy học và ôn luyện. Bên cạnh đó, nhà trường tổ chức hoạt động hỗ trợ học tập theo cặp, nhóm, câu lạc bộ học tập và khuyến khích học sinh đọc sách tại thư viện để hình thành thói quen, văn hóa đọc…
Bộ GD&ĐT đã có hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2023 - 2024 với giáo dục dân tộc trong đó lưu ý ưu tiên nguồn lực để đầu tư kiên cố hóa trường lớp ở vùng đặc biệt khó khăn; nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục; thực hiện tốt chính sách đối với người dạy, người học. Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình GDPT 2018 phù hợp với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; tăng cường các giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc thiểu số, miền núi, đặc biệt trong các trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú và các trường dự bị đại học.