Với giá trị kinh tế cao so với nhiều loại cây trồng, dứa đang là cây “xóa đói, giảm nghèo” của nhiều địa phương ở tỉnh Cao Bằng.

Cây trồng chủ lực
Dứa có chu kỳ sinh trưởng ngắn, vốn đầu tư ban đầu không lớn, có thể canh tác trên triền đồi dốc. Đây cũng là loại cây dễ trồng, chịu hạn tốt, ít sâu bệnh, cho giá trị kinh tế vượt trội so với nhiều loại cây.
Tận dụng lợi thế này, nhiều xã trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đã định hướng đưa dứa trở thành cây trồng mũi nhọn, tạo sinh kế ổn định, giúp nông dân thoát nghèo bền vững.
Hiện toàn tỉnh Cao Bằng có khoảng 130ha dứa được trồng tập trung tại các xã Bạch Đằng, Hòa An và phường Tân Giang. Năng suất bình quân đạt khoảng 180 tạ/ha, cho thu nhập từ 80-100 triệu đồng/ha/năm.
Trong đó, xã Bạch Đằng là địa phương có diện tích và quy mô sản xuất dứa lớn nhất tỉnh. Dứa được trồng tập trung tại ba xóm Nà Roác 1, Nà Roác 2 và Bản Sẳng, với tổng diện tích 90ha. Theo thống kê, năng suất đạt khoảng 181 tạ/ha, sản lượng toàn xã ước hơn 1.500 tấn.
Ông Lý Minh Sơn, Chủ tịch UBND xã Bạch Đằng cho biết, dứa đã thực sự trở thành “cây trụ cột” của địa phương.
"Những năm gần đây, khi người dân áp dụng kỹ thuật thâm canh và trồng rải vụ, hiệu quả kinh tế tăng rõ rệt. Riêng xóm Bản Sẳng có 22 hộ trồng dứa thì cả 22 hộ đều có đời sống khá giả, nhiều gia đình xây nhà kiên cố, khang trang. Dứa đang là động lực quan trọng giúp xã thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn", ông Sơn cho hay.

Không chỉ trồng nhiều, người dân Bạch Đằng còn biết cách nâng cao chất lượng sản phẩm. Chị Nông Thị Hương, xóm Bản Sẳng, phấn khởi kể về thành quả gia đình mình gặt hái được trong nhiều năm qua.
"Gia đình tôi có hơn 2ha dứa. Nhờ học hỏi và làm đúng quy trình kỹ thuật, nhất là khâu bón phân và xử lý ra hoa, vườn dứa năm nào cũng cho quả đẹp, đều, năng suất ổn định.
Mỗi năm chúng tôi thu khoảng 40 tấn. Dứa chính vụ bán 4.000 - 6.000 đồng/quả, trái vụ còn được 8.000 - 10.000 đồng/quả. Sau khi trừ chi phí, gia đình tôi thu lãi gần 200 triệu đồng mỗi năm", chị Nông Thị Hương cho biết.
Tiếp tục nhân rộng
Nhằm tạo vùng sản xuất hàng hóa ổn định, những năm qua, các địa phương như Bạch Đằng, Hòa An và Tân Giang đã tích cực vận động người dân áp dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi từ trồng dứa chính vụ sang rải vụ để có thu hoạch quanh năm.
Mô hình sản xuất dứa theo hướng thâm canh tập trung bước đầu tạo được chuỗi giá trị rõ rệt.
Tại phường Tân Giang, Bí thư Đảng ủy phường Trịnh Sỹ Tài cho biết, địa phương đã hình thành vùng trồng dứa tại khu vực xã Lê Chung cũ.
"Phường đang khuyến khích người dân mở rộng diện tích, khai thác hiệu quả quỹ đất canh tác và hướng tới sản xuất quy mô lớn phù hợp với quy hoạch nông nghiệp đô thị", ông Tài cho biết.
Riêng xã Bạch Đằng đặt mục tiêu đến cuối năm 2026 sẽ mở rộng diện tích lên 190ha, tăng 100ha so với hiện nay.
Chủ tịch UBND xã Lý Minh Sơn cho hay địa phương đang triển khai kế hoạch phát triển vùng trồng dứa theo tiêu chuẩn VietGAP.
"Chúng tôi thành lập Ban chỉ đạo phát triển vùng dứa, rà soát quỹ đất, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận và đẩy mạnh tuyên truyền để người dân yên tâm chuyển đổi cây trồng. Mục tiêu là đưa dứa trở thành cây hàng hóa chủ lực gắn với quy trình sản xuất an toàn", ông Sơn cho hay.

Các xã, phường có vùng trồng dứa đều thường xuyên tổ chức tập huấn, cử cán bộ xuống cơ sở hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch đúng chuẩn.
Các địa phương hướng tới phát triển mô hình liên kết “3 nhà”: Nhà nông - Nhà nước - Nhà doanh nghiệp, nhằm đảm bảo đầu ra ổn định và nâng cao thu nhập cho người dân.
Theo kế hoạch giai đoạn 2025 - 2030, nhiều xã dự kiến giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 1,5 - 2,6%/năm, trong đó cây dứa được xem là yếu tố quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu này.
Với hiệu quả kinh tế rõ rệt, phù hợp điều kiện tự nhiên và gắn với định hướng sản xuất hàng hóa, cây dứa đã và đang mở ra hướng đi bền vững cho nông dân Cao Bằng.
Từ những đồi dứa xanh ngát ở Bạch Đằng đến vùng canh tác mở rộng tại Hòa An và Tân Giang, dứa không chỉ mang lại thu nhập, mà còn trở thành cây “xóa đói, giảm nghèo”, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn miền núi, đem lại cuộc sống no ấm hơn cho hàng trăm hộ dân.