Nhiều giải pháp phát triển nhân lực ngành bán dẫn

Trường ĐH quyết tâm và nhanh chóng thích ứng, điều chỉnh

Tại Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, giảng viên Đinh Gia Ninh, Phòng thí nghiệm Vật liệu và Cấu trúc, ĐH Bách khoa Hà Nội đã đặt câu hỏi đến Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn:

Công nghệ bán dẫn thực sự đang là cuộc cách mạng nâng cao vị thế Việt Nam trên thị trường quốc tế. Chúng ta có chính sách, kế hoạch gì để hỗ trợ các trường đại học, cao đẳng trong việc tuyển sinh, đào tạo ngành công nghệ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra rất mạnh mẽ hiện nay?

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết: Cuối năm 2024, sau khi ký ban hành chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn, Thủ tướng cũng đã ký phê duyệt Chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”.

Trong đó, chương trình đề ra rất nhiều giải pháp để có thể đào tạo nhanh chóng, đảm bảo số lượng kỹ sư trong các lĩnh vực, đặc biệt là thiết kế vi mạch và nhiều chuyên ngành liên quan. Trong đó có tập trung đầu tư để phát triển 4 trung tâm và 18 trường đại học công đã tham gia đào tạo trong lĩnh vực này.

Đề án đang bắt đầu được triển khai. Ngay trong năm 2024, sinh viên rất hăng hái đăng ký vào học các chương trình đào tạo liên quan đến ngành vi mạch bán dẫn, bao gồm cả lĩnh vực thiết kế vi mạch cho đến các ngành gần và phù hợp; con số xấp xỉ 20.000 sinh viên vào học.

Các cơ sở giáo dục đại học cũng đang rất chủ động, kể cả trường công và trường tư. Các trường đã đầu tư nguồn lực kinh phí rất lớn để mua sắm các phòng thí nghiệm hiện đại, có kết nối với các trường đại học quốc tế để nhanh chóng. Chỉ sau hơn một năm triển khai, các trường đã có thể thiết kế chương trình và khẩn trương tuyển sinh những khóa đầu tiên. Có thể nói, khả năng thích ứng, điều chỉnh và quyết tâm của các trường đại học ở Việt Nam là rất nhanh chóng đối với các lĩnh vực mà nhu cầu của đất nước đang rất lớn, đòi hỏi cao.

Quan tâm quyền lợi người học

Theo Bộ trưởng, chương trình đào tạo ngành vi mạch bán dẫn không chỉ có ngành thiết kế vi mạch mà còn nhiều lĩnh vực khác như điện tử, công nghệ thông tin, AI… Do đó, đối với học viên, việc khuyến khích học sinh không chỉ dừng lại ở chế độ học bổng và các ưu đãi, mà cả hệ thống truyền thông và tư vấn tuyển sinh cũng đang rất nỗ lực khuyến khích học sinh có hiểu biết, quyết tâm đăng ký học các ngành liên quan đến lĩnh vực này.

“Quyền lợi của người học là một vấn đề, và chúng tôi đang chỉ đạo kết nối các doanh nghiệp với nhà trường để đảm bảo quyền lợi của sinh viên”. Bộ trưởng làm rõ, sinh viên không chỉ học trong các phòng thí nghiệm mà còn được thực tập tại các doanh nghiệp. Doanh nghiệp cũng có trách nhiệm tham gia vào công tác đào tạo. Đây cũng có thể coi là một quyền lợi của người học.

Bên cạnh đó, sinh viên sẽ được làm việc với các chuyên gia trong nước và quốc tế. Các trường rất chủ động trong việc mời chuyên gia nước ngoài đến làm việc. Với các dự án triển khai chương trình phát triển nhân lực, sẽ có một loạt phòng thí nghiệm hiện đại mà sinh viên theo học được học tập và làm việc trong các chương trình này.

Ngoài ra, sinh viên các ngành khác như điện tử hay công nghệ thông tin, đặc biệt là năm thứ ba và năm thứ tư, có thể được phép chuyển đổi sang học các ngành liên quan đến vi mạch bán dẫn.

Các trường đại học cũng tăng cường khối liên kết quốc tế để học sinh trong quá trình học tập có cơ hội học tập và làm việc ở nước ngoài trong một thời gian ngắn. Nhiều công ty nước ngoài đã đăng ký tiếp nhận sinh viên tốt nghiệp. Nếu không làm việc tại Việt Nam, họ cũng sẵn sàng sử dụng nguồn nhân lực này cho sản xuất, nghiên cứu, và thiết kế, vi mạch bán dẫn ở nước ngoài.

“Có thể nói đây là cơ hội mở ra cho việc lao động trong nước cũng như làm việc trên thị trường lao động thế giới, giúp chúng ta có những thế hệ người lao động ở nước ngoài với chất lượng cao bằng công nghệ, kỹ thuật, trí tuệ để thay thế cho những giai đoạn mà chúng ta xuất khẩu lao động có tính chất giản đơn.

Việc đào tạo có ý nghĩa đáp ứng cả nhu cầu trong nước cũng như nhu cầu của thế giới; đặc biệt trong lĩnh vực thiết kế vi mạch, không chỉ đòi hỏi trình độ kỹ sư mà còn yêu cầu trình độ cao hơn để đáp ứng được nhu cầu cao. Do đó, các trường đang đề xuất rất nhiều chính sách khuyến khích người học sau khi hoàn thành chương trình cử nhân có thể tiếp tục học sau đại học trong nước và quốc tế”, Bộ trưởng cho hay.