Sầu riêng được mệnh danh là “vua trái cây” ở Đông Nam Á nhưng mùi hương đặc trưng của nó lại có những ý kiến trái chiều.
Trên thực tế, sầu riêng không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao mà còn có giá trị về dược liệu. Sầu riêng chứa carotene (tiền chất vitamin A) và vitamin C, cũng như các vitamin B như axit folic (B9), niacin (B3), thiamine (B1), vitamin riboflavin (B2),...
Sầu riêng cũng chứa các khoáng chất quan trọng cần thiết cho cơ thể con người, bao gồm kali, sắt, canxi, magiê, natri, kẽm, phốt pho,... Nó cũng chứa các chất dinh dưỡng như protein, chất béo và chất xơ.
Loại quả này còn giàu chất chống oxy hóa polyphenolic, bao gồm anthocyanin và các flavonoid khác, có đặc tính chống viêm, chống ung thư, chống đột biến và kháng khuẩn. Ngoài cùi, lõi sầu riêng còn có thể ăn được và có giá trị chữa bệnh.
Những công dụng của sầu riêng:
1. Giảm tình trạng kháng thuốc ung thư và nguy cơ ung thư
Chất polyphenol trong sầu riêng không chỉ có tác dụng chống oxy hóa mà còn có khả năng cải thiện hiệu quả của hóa trị, tránh tình trạng kháng đa thuốc trong tế bào ung thư.
Trong những năm gần đây, giới học thuật ngày càng quan tâm đến việc tìm kiếm các hợp chất chống ung thư tự nhiên. Các chất trong sầu riêng, đặc biệt là polyphenol có đặc tính chống ung thư.
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, polyphenol có thể ức chế sự kích hoạt của các chất gây ung thư, ức chế sự tăng sinh, di căn của tế bào ung thư.
Các flavonoid có trong polyphenol đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác nhau. Một nghiên cứu của Italia liên quan đến 10.000 trường hợp ung thư đã được xác nhận, cùng hơn 16.000 đối chứng cho thấy nhiều loại flavonoid và proanthocyanidin có tác dụng đối với bệnh ung thư. Trong số đó, flavonol làm giảm 68% nguy cơ ung thư thanh quản, hàm lượng các flavonoid này có nhiều trong sầu riêng.
Chiết xuất sầu riêng cũng có thể tiêu diệt tế bào ung thư bạch cầu ở người.
Một nghiên cứu về các tế bào ung thư bạch cầu ở người cho thấy rằng, điều trị bằng chiết xuất sầu riêng có thể làm chết tế bào ung thư dù là liều lượng thấp nhất.
2. Giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Bác sĩ Yang jingduan, giám đốc điều hành tại Northern Medical Center, New York, Mỹ chỉ ra 3 lý do khiến sầu riêng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim:
- Thứ nhất, sầu riêng chứa chất béo lành mạnh, đặc biệt là chất béo không bão hòa chuỗi đơn hoặc chuỗi đa axit béo.
- Thứ hai, nó rất giàu chất xơ, đặc biệt là chất xơ không hòa tan, giúp ngăn ngừa táo bón và điều hòa lượng đường trong máu.
- Thứ ba, đó là carotenoid, polyphenol và flavonoid. Những chất dinh dưỡng này có thể bảo vệ các tế bào nội mô tim mạch khỏi tổn thương do gốc tự do, giảm phản ứng viêm, có lợi trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Ngoài ra, sầu riêng còn rất giàu kali (436mg kali/100g), cao hơn hàm lượng trong các loại trái cây có hàm lượng kali cao như chuối. Kali là một khoáng chất quan trọng giúp điều chỉnh huyết áp và giữ cho tim và mạch máu khỏe mạnh.
3. Giúp giảm trầm cảm và cải thiện giấc ngủ
Tryptophan có trong sầu riêng là một trong những axit amin thiết yếu mà cơ thể con người không thể tổng hợp được và cần được đưa vào cơ thể qua thức ăn. Tryptophan là chất cần thiết cho quá trình tổng hợp serotonin và serotonin điều chỉnh các hoạt động khác nhau trong cơ thể, bao gồm hành vi, tâm trạng, trí nhớ và cân bằng nội môi đường tiêu hóa.
Ngoài ra, serotonin là tiền thân của melatonin, chất điều hòa giấc ngủ quan trọng. Mức độ melatonin trong máu của một người cao hơn vào ban đêm, giúp họ có thể ngủ ngon.
Lưu ý:
Sầu riêng tuy có giá trị dinh dưỡng và giá trị chữa bệnh cao nhưng lại có lượng calo cao (147 calo/100g) và không dễ tiêu hóa. Những người tiêu hóa kém cũng nên kiểm soát lượng ăn vào.
Ngoài ra, do sầu riêng có hàm lượng kali cao nên người mắc bệnh thận không nên ăn nhiều để tránh tăng kali máu do thận không thể đào thải hiệu quả kali.
Bác sĩ Yang Jingduan cũng gợi ý rằng, nếu không thích mùi vị của sầu riêng, bạn cũng có thể chọn ăn chiết xuất sầu riêng, vì một số chiết xuất đã được xử lý để giảm mùi sầu riêng.
Sau khi ăn sầu riêng, mùi hương có thể đọng lại trong miệng. Bạn có thể lấy vỏ sầu riêng ngâm với một ít nước, dùng để uống hoặc dùng để súc miệng để loại bỏ mùi vị khó chịu trong miệng.
Một nghiên cứu của Malaysia cũng cho thấy rằng, nhiệt độ miệng sẽ tăng lên sau khi ăn sầu riêng và uống nước từ vỏ sầu riêng sẽ làm nhiệt độ miệng trở lại bình thường nhanh hơn so với uống nước thông thường.