Gửi bình luận
Để tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam về nước trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát, tổ công tác 5 bộ được giao nhiệm vụ phối hợp, gồm Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế, Bộ GTVT, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an.
Tính đến hết tháng 1.2022, cơ quan chức năng đã cấp phép và tổ chức hơn 1.000 chuyến bay, đưa hơn 200.000 công dân về nước.
Quá trình triển khai thực hiện đã có sự chồng chéo, không rõ ràng về thẩm quyền, từ đó một số cá nhân ở các bộ, ngành đã gây khó khăn, nhũng nhiễu, làm khó doanh nghiệp (DN), tạo cơ chế xin cho, từ đó buộc DN phải chi tiền "bôi trơn".
Cơ quan ANĐT Bộ Công an xác định 21 bị can phạm tội nhận hối lộ, trong số này có Nguyễn Quang Linh (cựu Trợ lý Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh) và Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên).
Theo kết luận điều tra, Văn phòng Chính phủ là đơn vị tập hợp, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt kế hoạch tổ chức chuyến bay theo đề xuất của Bộ Ngoại giao.
Tuy nhiên, một số cá nhân tại Vụ Quan hệ quốc tế và lãnh đạo Văn phòng Chính phủ đã lợi dụng nhiệm vụ được giao, đề xuất thẳng lên lãnh đạo Chính phủ duyệt chủ trương cấp phép chuyến bay cho các DN, bỏ qua quy trình giám sát, đề xuất của tổ công tác 5 bộ.
Trong đó, từ tháng 1.2021 đến tháng 10.2021, với vai trò là Trợ lý Phó thủ tướng, bị can Nguyễn Quang Linh có nhiệm vụ tham mưu, đề xuất, trình Phó thủ tướng phê duyệt chuyến bay cho cơ quan, tổ chức. Biết điều này, một số DN đã tìm cách tiếp cận, nhờ bị can giải quyết thủ tục liên quan đến cấp phép chuyến bay.
Tháng 3.2021, do đã gặp gỡ và quen biết trước đó, bị can Linh trao đổi với Hoàng Anh Kiếm (lao động tự do) về việc sẽ giải quyết cho Công ty Lữ Hành Việt tổ chức 2 chuyến bay với chi phí 10.000 USD/chuyến, và hướng dẫn ông Kiếm chuẩn bị hồ sơ.
Sau khi Kiếm nộp hồ sơ, ông Linh chuyển hồ sơ cho chuyên viên Vụ Quan hệ quốc tế tham mưu, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt 2 chuyến bay. Cuối tháng 3.2021, ông Kiếm tiếp tục gặp ông Linh, đặt vấn đề và được ông Linh giúp Công ty Lữ Hành Việt được phê duyệt thêm 16 chuyến bay.
Thông qua việc giúp đỡ như đã nêu, ông Linh được ông Kiếm hối lộ nhiều lần, với tổng số tiền hơn 4,1 tỉ đồng. Ngoài ra, đầu tháng 4.2021, ngay tại phòng làm việc của mình ở Văn phòng Chính phủ, ông Linh nhận hối lộ thêm 100 triệu đồng của một chủ DN khác sau khi được phê duyệt 10 chuyến bay.
Đáng chú ý, quá trình điều tra, ông Linh trình bày về việc trong số tiền mình nhận hối lộ, đã đưa một phần cho người khác. Nội dung này sẽ được cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ, xử lý trong giai đoạn sau của vụ án.
Ở một diễn biến khác, đầu tháng 1.2023, tại kỳ họp bất thường thứ 2, Quốc hội bỏ phiếu kín quyết định việc cho thôi nhiệm vụ đại biểu Quốc hội khóa XV; phê chuẩn miễn nhiệm chức danh Phó thủ tướng đối với ông Phạm Bình Minh, theo nguyện vọng cá nhân.
Theo phân công, Bộ Y tế là một trong các cơ quan sẽ cho ý kiến về việc phê duyệt hoặc không phê duyệt kế hoạch tổ chức chuyến bay theo đề xuất của Bộ Ngoại giao. Bộ Y tế còn có thẩm quyền chấp thuận cho khách lẻ được về nước theo đề nghị của các cá nhân, DN.
Để thực hiện nhiệm vụ trên, Bộ Y tế phân công ông Đỗ Xuân Tuyên, Thứ trưởng, Phó trưởng Ban chỉ đạo, thành viên tổ công tác 5 bộ, khi nhận được văn bản xin ý kiến về chuyến bay sẽ chuyển Cục Y tế dự phòng tham mưu, đề xuất. Dự thảo văn bản trả lời gửi thông qua bị can Phạm Trung Kiên (Thư ký của ông Tuyên), tiếp đó ông Kiên trình ông Tuyên xem xét, duyệt ký.
Lợi dụng vị trí công việc, ông Kiên đã tiếp xúc, yêu cầu các DN và cá nhân liên quan đến chuyến bay phải "bôi trơn" từ 50 - 200 triệu đồng/chuyến, hoặc từ 500.000 - 2 triệu đồng/khách; riêng với khách lẻ thì từ 7 - 15 triệu đồng/người. Nếu chi tiền thì ông Kiên mới giúp đỡ, không gây khó khăn và trình sớm để cấp trên là ông Tuyên ký công văn chấp thuận chuyến bay hoặc đồng ý để khách lẻ được về nước.
Ngoài ra, ông Kiên còn cùng bị can Vũ Anh Tuấn (cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an) yêu cầu, gợi ý, chỉ dẫn để DN liên hệ, chi tiền cho ông Kiên, nhằm được Bộ Y tế chấp thuận chuyến bay, trả lời kịp thời văn bản.
Kết quả điều tra xác định, bằng thủ đoạn trên, ông Kiên nhận hối lộ hơn 250 lần, với tổng cộng gần 43 tỉ đồng. Đây cũng là bị can bị cáo buộc nhận tiền "bôi trơn" nhiều nhất trong vụ án.
Ở một diễn biến khác, hồi tháng 5.2022, tại kỳ họp thứ 15, Ủy ban Kiểm tra T.Ư quyết định khiển trách ông Đỗ Xuân Tuyên do có vi phạm liên quan đến vụ kit test Việt Á.
Vẫn theo kết luận điều tra, trong số 54 bị can bị đề nghị truy tố, ngoài hành vi đã được Cơ quan ANĐT làm rõ, nhiều người còn tự khai báo về việc đưa, nhận tiền hối lộ với một số cá nhân khác.
Điển hình như lời khai của bị can Nguyễn Quang Linh về việc đã chuyển một phần trong số tiền mình nhận hối lộ cho người khác; hoặc ngoài ông Trần Văn Tân (cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam) nhận hối lộ 5 tỉ đồng, một số cá nhân khác tại tỉnh này cũng liên quan đến việc nhận tiền từ DN; rồi việc hàng loạt chủ DN khai còn chi tiền cho nhiều cá nhân khác ngoài 21 bị can đã bị đề nghị truy tố về tội nhận hối lộ…
Cơ quan ANĐT Bộ Công an cho biết sẽ tiếp tục điều tra dấu hiệu sai phạm tại một số bộ, ngành, DN liên quan đến "chuyến bay giải cứu" ở giai đoạn sau.
