Gửi bình luận
Thời gian qua, các địa phương và ngành Giáo dục ở Đồng bằng sông Cửu Long triển khai nhiều giải pháp nhằm bảo tồn tiếng nói, chữ viết của đồng bào dân tộc Khmer.
Hiện tỉnh Trà Vinh có dân số trên một triệu người, trong đó đồng bào Khmer chiếm gần 32%. Nhiều năm qua, địa phương triển khai nhiều giải pháp, chính sách nhằm bảo tồn và phát huy tiếng nói, chữ viết của dân tộc Khmer. Nhiều trường học và chùa Phật giáo Nam tông Khmer trên địa bàn tỉnh tổ chức dạy tiếng nói, chữ viết cho đồng bào.
Trao đổi về công tác giáo dục dân tộc, bà Nguyễn Thị Bạch Vân - Giám đốc Sở GD&ĐT Trà Vinh cho biết: Ngành Giáo dục tỉnh đã đưa chương trình dạy chữ Khmer vào các cơ sở giáo dục. Mỗi năm học, toàn tỉnh có trên 100 cơ sở giáo dục phổ thông tổ chức dạy chữ Khmer với hơn 800 lớp, gần 19.000 học sinh. Riêng năm học 2023 - 2024, tỉnh có 125 trường học dạy tiếng Khmer cho gần 36.000 học sinh; trong đó, cấp tiểu học có 80 trường, THCS có 41 trường và THPT có 4 trường.
Theo lãnh đạo Sở GD&ĐT Trà Vinh, bên cạnh dạy tiếng Khmer tại trường học, địa phương còn tổ chức lớp bổ túc văn hóa tiếng Khmer tại các điểm chùa Phật giáo Nam tông Khmer. Những lớp học này do các vị sư và Achar (người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số) thông thạo tiếng Khmer đảm nhiệm. Hơn 10 năm qua, Sở GD&ĐT tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho trên 2.000 vị sư và Achar để phục vụ công tác giảng dạy. Những người tham gia giảng dạy tại điểm chùa được hỗ trợ 35.000 đồng/tiết.
Đặc biệt, các cơ sở tôn giáo có tổ chức lớp học bổ túc văn hóa tiếng Khmer được hỗ trợ sửa chữa bàn ghế cũ, bảng đen; mua sắm bổ sung bàn ghế để đáp ứng nhu cầu học tập. Sở GD&ĐT Trà Vinh đã cấp hỗ trợ hơn 1.700 bộ bàn ghế cho các điểm chùa tổ chức dạy và học trong dịp hè.
Hiện đội ngũ giáo viên dạy tiếng dân tộc thiểu số tại Trà Vinh đạt trình độ chuẩn, được đào tạo từ hệ THCS song ngữ Việt - Khmer do Trường Cao đẳng Sư phạm (thuộc Sở GD&ĐT Trà Vinh) tổ chức. Ngoài ra, các lớp đại học ngành Sư phạm Ngữ văn Khmer được Trường Đại học Trà Vinh đảm trách đào tạo.
Đến nay, trường đào tạo 17 khóa và tuyển sinh trên toàn quốc. Có hơn 500 sinh viên theo học ngành này, trong đó, Trà Vinh có hơn 300 sinh viên đã tốt nghiệp; phần lớn được tuyển dụng làm giáo viên dạy tiếng Khmer tại các trường tiểu học, THCS và THPT trên địa bàn.
Tỉnh Trà Vinh đặt mục tiêu đến năm 2025, 100% cơ sở giáo dục phổ thông cấp tiểu học đủ điều kiện sẽ tổ chức dạy tiếng Khmer; 45% giáo viên dạy tiếng Khmer đạt chuẩn theo quy định. Đến năm 2030, tổ chức dạy học tiếng Khmer tại 100% cơ sở giáo dục phổ thông cấp THCS đủ điều kiện và 100% giáo viên đạt chuẩn đào tạo.
Từ năm 2019, HĐND tỉnh Sóc Trăng ban hành Nghị quyết 17 ngày 6/12/2019, quy định chính sách đặc thù hỗ trợ người dạy tiếng và chữ Khmer vào dịp hè, cũng như tiếng và chữ Hoa tại các trường ngoài công lập trên địa bàn. Theo đó, mức chi hỗ trợ cho người đứng lớp dạy tiếng Khmer, Hoa là 40.000 đồng/tiết. Tính từ năm 2020 đến 2024, kinh phí hỗ trợ cho các hoạt động này lên đến gần 12 tỷ đồng.
Theo ông Lâm Hoàng Mẫu - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Sóc Trăng, Nghị quyết 17/2019 là chính sách thiết thực, kịp thời và được đồng bào dân tộc thiểu số đồng tình cao. Giai đoạn 2020 - 2025, toàn tỉnh có 86 chùa Phật giáo Nam tông Khmer tổ chức dạy tiếng Khmer trong dịp hè, với 1.258 lớp học, thu hút 30.532 trẻ em dân tộc Khmer. Tỉnh đã hỗ trợ hơn 9,4 tỷ đồng cho 1.258 người giảng dạy (gồm các nhà sư và Achar).
Riêng đối với tiếng Hoa, tỉnh hỗ trợ 155 giáo viên với kinh phí hơn 2,52 tỷ đồng. Ban Dân tộc tỉnh đang kiến nghị UBND tỉnh trình HĐND tiếp tục triển khai chính sách này cho giai đoạn 2025 - 2030 nhằm phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số, gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, tiếng nói, chữ viết của đồng bào.
Chia sẻ về chính sách hỗ trợ người dạy tiếng Khmer, Đại đức Sơn Phước Lợi - Trụ trì chùa Ô Chum (Ngã Năm, Sóc Trăng) cho hay: Dịp hè hằng năm, chùa mở các lớp dạy chữ Khmer cho hơn 100 học sinh. Dù hoàn cảnh gia đình còn khó khăn nhưng các em vẫn theo học nghiêm túc.
Theo thống kê của Sở GD&ĐT Sóc Trăng, đến nay, 11/11 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh có tổ chức dạy tiếng Khmer. Ngoài ra, có 86/93 chùa Phật giáo Nam tông Khmer tham gia giảng dạy tiếng Khmer cho người dân và học sinh trong 2 tháng nghỉ hè hằng năm.
Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh Sóc Trăng còn tổ chức giảng dạy, thi tốt nghiệp Pali sơ cấp (Pali Roong), kiểm tra và công nhận hoàn thành chương trình tiểu học cho các tăng sinh. Trường Bổ túc Văn hóa Pali Trung cấp Nam Bộ cũng kết hợp giảng dạy tiếng Khmer và tiếng Pali cho các tăng sinh.
Ông Danh Hoàng Nguyên - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Sóc Trăng cho biết thêm: Thời gian qua, các chế độ, chính sách đối với nhà giáo, cán bộ quản lý và học sinh vùng dân tộc thiểu số được thực hiện đầy đủ, kịp thời.
Học sinh được tạo điều kiện để đến trường; tỷ lệ học sinh người Khmer cấp THCS và THPT học tại các trường phổ thông dân tộc nội trú đạt 11,76%; tỷ lệ học sinh khá giỏi vượt 80%. Đặc biệt, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT ở các trường phổ thông dân tộc nội trú nhiều năm liền đạt 100%; tỷ lệ trúng tuyển vào đại học, cao đẳng trên 70%.
Tỉnh cũng ưu tiên nguồn lực để đầu tư kiên cố hóa trường lớp tại vùng đặc biệt khó khăn, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; thực hiện tốt chính sách cho người dạy và người học, đầu tư cơ sở vật chất cho giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời, tỉnh đang tiến hành rà soát, sắp xếp lại mạng lưới, tổ chức các cơ sở giáo dục vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt là hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú.
“Nghị quyết 17/2019 của HĐND tỉnh Sóc Trăng quy định chính sách đặc thù hỗ trợ người dạy tiếng và chữ Khmer vào dịp hè và dạy tiếng, chữ Hoa tại các trường ngoài hệ thống các trường công lập ở tỉnh. Điều này tạo điều kiện cho người dạy chữ và tiếng nói dân tộc thiểu số thêm động lực trong giảng dạy, đồng thời thể hiện sự quan tâm, tạo mọi điều kiện của chính quyền địa phương cho nhà chùa và đồng bào Khmer”. - Đại đức Sơn Phước Lợi Trụ trì chùa Ô Chum (Ngã Năm, Sóc Trăng).
