TS Hoàng Dương Tùng cho biết, tác nhân của ô nhiễm không khí vẫn đến từ các nguồn phát thải như hoạt động giao thông, xây dựng trong thành phố. Bụi bẩn thực chất vẫn luôn tồn tại bởi các nguồn phát thải chưa được giảm thiểu.
Những ngày gió mạnh giúp khuếch tán các chất bẩn lên cao, không khí trong lành. Cũng có những ngày lặng gió, chất bẩn bị nén xuống, quanh quẩn ở trong thành phố.
Các số liệu quan trắc cho thấy chất lượng không khí tại các khu đô thị ngày càng giảm, đặc biệt là bụi mịn PM 2.5. Các tỉnh miền Bắc nói chung, Hà Nội nói riêng, chất lượng không khí ô nhiễm đã xảy ra từ nhiều năm chứ không phải riêng năm nay. Tuy nhiên, ô nhiễm mức độ nào, cần đánh giá sâu hơn của các nhà khoa học, các bộ, ngành.
Nhiều quốc gia đã có công cụ dự báo chất lượng không khí dựa vào thời tiết, vào các nguồn thải và các thiết bị quan trắc. Việt Nam thời điểm hiện tại mới chỉ đưa ra các thông tin mang tính ước lượng.
Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam khuyến cáo trong những ngày chỉ số ô nhiễm không khí tăng cao, người dân nên hạn chế các hoạt động ngoài trời, kể cả việc tập thể dục vào sáng sớm. Việc cho học sinh tham gia các tiết học ngoài trời cũng cần được cân nhắc kỹ.
Theo TS Hoàng Dương Tùng, để giảm thiểu ô nhiễm không khí, cần đẩy mạnh hoạt động quan trắc và kiểm kê nguồn thải; tăng cường thanh tra, kiểm soát nguồn thải; công khai, minh bạch thông tin về quan trắc, thanh tra, ô nhiễm môi trường.
Mặt khác, tăng cường giao thông công cộng, sử dụng rộng rãi năng lượng sạch trong giao thông công cộng, quy hoạch mạng lưới đô thị, kiểm soát khí thải xe máy, nâng cao chất lượng nhiên liệu, áp dụng các tiêu chuẩn EURO 4,5; đồng thời cần đẩy mạnh nhóm giải pháp xanh như năng lượng tái tạo, chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và phát thải carbon thấp…
PGS.TS Nghiêm Trung Dũng, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, chúng ta cần quản lý giao thông, quy hoạch lại đô thị và cần kiểm soát phát thải của phương tiện giao thông cơ giới. Cố gắng đưa cộng đồng và thị trường vào mối quan tâm chung về ô nhiễm, tăng cường sử dụng biện pháp kinh tế thay vì biện pháp hành chính.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, đến ngày 15/1 sẽ có đợt không khí lạnh mạnh bổ sung xuống, đến lúc này chất lượng không khí mới được cải thiện. Từ nay đến cuối tuần, nhiều tỉnh miền Bắc duy trì tình trạng không khí ô nhiễm do bụi bẩn không phát tán được.