Gửi bình luận
Phong trào diệt giặc dốt đã thắp lên ngọn lửa tri thức, mở ra con đường thoát nghèo và xây dựng đất nước từ những con chữ đầu tiên.
Diệt “giặc dốt”
Ngay sau Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà phải đối mặt với muôn vàn khó khăn: “Thù trong giặc ngoài”, kinh tế kiệt quệ, hơn 90% dân số mù chữ.
Trong bối cảnh đó, Chính phủ xác định xóa nạn mù chữ, chấn hưng giáo dục là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, vừa để kháng chiến, vừa để kiến quốc. Phong trào Bình dân học vụ ra đời, coi “diệt giặc dốt” là nhiệm vụ hàng đầu.
Hàng triệu người dân tham gia học tập, các lớp học được mở khắp nơi, từ đình làng, nhà dân đến lán trại chiến khu, với tinh thần “học chữ Quốc ngữ là nghĩa vụ của mỗi công dân”.
Đây không chỉ là phong trào xóa mù chữ rộng lớn mà còn là cuộc vận động chính trị – xã hội sâu rộng, góp phần tuyên truyền đường lối kháng chiến, khơi dậy tinh thần dân tộc. Giáo dục kháng chiến – xây dựng công dân cho Tổ quốc từ sau Toàn quốc kháng chiến, giáo dục chuyển hướng theo phương châm “Học để kháng chiến”.
Hệ thống Bổ túc văn hóa ra đời, nâng cao tri thức cho những người đã biết chữ, hình thành thế hệ “công dân kháng chiến” vừa cầm súng bảo vệ Tổ quốc, vừa có tri thức phục vụ sản xuất. Đặc biệt, cuộc Cải cách giáo dục năm 1950 đánh dấu bước ngoặt quan trọng. Hệ thống phổ thông 12 năm được thay bằng 9 năm, gọn nhẹ và thiết thực hơn. Chương trình, sách giáo khoa được biên soạn mới theo tinh thần dân tộc hóa, khoa học hóa, đại chúng hóa, phù hợp với điều kiện kháng chiến.
Phong trào Bình dân học vụ và Bổ túc văn hóa là thành tựu rực rỡ nhất, một cuộc vận động chính trị-xã hội sâu rộng nhằm “diệt giặc dốt”.Thành tựu to lớn, ý nghĩa lịch sử trong chín năm kháng chiến (1945–1954), giáo dục Việt Nam đã chứng minh sức sống mãnh liệt. Hàng triệu người thoát nạn mù chữ, hàng vạn cán bộ, chiến sĩ và nhân dân được bồi dưỡng tri thức, khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường.
Giáo dục không chỉ góp phần quan trọng vào thắng lợi Điện Biên Phủ 1954 mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự nghiệp phát triển giáo dục Việt Nam trong các giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn 1945–1954, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, giáo dục Việt Nam thực sự trở thành một mặt trận cách mạng, mang sứ mệnh kép: Phục vụ kháng chiến và chuẩn bị cho kiến quốc. Những thành tựu rực rỡ trong xóa mù chữ, bổ túc văn hóa và cải cách giáo dục đã góp phần làm nên thắng lợi lịch sử, mở ra kỷ nguyên mới cho nền giáo dục nước nhà.
Tiếp nối trong thời bình – nâng cao dân trí
Bước vào thời bình, công tác xóa mù chữ tiếp tục được Đảng, Nhà nước quan tâm. Nhiều lớp học buổi tối được mở cho người dân chưa từng học chữ hoặc tái mù chữ, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là minh chứng cho sự quan tâm đặc biệt nhằm đảm bảo công bằng trong giáo dục, để toàn xã hội đều được tiếp cận tri thức.
Không dừng ở xóa mù chữ truyền thống, tỉnh Quảng Ngãi đang đưa tri thức đến từng thôn bản bằng mô hình học tập linh hoạt, gắn với đời sống người dân tộc thiểu số.
Ngành Giáo dục Quảng Ngãi phát triển hơn 100 bài giảng số, giúp việc học chữ trở nên dễ tiếp cận và gần gũi hơn. Không chỉ dừng lại ở tài liệu, học sinh phổ thông có thể trực tiếp tham gia hỗ trợ, mang đến những lớp học sinh động, phù hợp với từng cộng đồng dân tộc thiểu số.
Còn tại Gia Lai, ông Phạm Văn Nam, Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết, năm học 2024-2025, địa phương duy trì và nâng cao kết quả đạt chuẩn xóa mù chữ. Cụ thể, 100% đơn vị cấp xã, phường đạt chuẩn xóa mù chữ từ mức độ 1 trở lên. Trong đó có 131/135 xã, phường đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2.
Ngoài ra, sở cũng chỉ đạo các đơn vị thực hiện việc tuyên truyền, vận động người mù chữ, tái mù chữ trên địa bàn tỉnh tham gia lớp học xoá mù chữ. Bên cạnh đó, tiếp tục mở lớp xoá mù chữ theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho người học.
Kết thúc, năm học 2024-2025, tỉnh Gia Lai mở được 255 lớp xoá mù chữ với 6.894 học viên. Cùng với đó, tổ chức tập huấn cho 119 cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán của các đơn vị về công tác dạy học Chương trình xóa mù chữ, từ đó triển khai nhân rộng đến các địa phương trên toàn tỉnh. Thời gian tới, tỉnh Gia Lai tiếp tục tập huấn cho giáo viên giảng dạy Chương trình xóa mù chữ giai đoạn 2 theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT.
