Phút bình yên mong manh ở Dải Gaza

Tờ Hurriyet của Thổ Nhĩ Kỳ ngày 17/6 dẫn lời phát ngôn viên cơ quan phòng vệ dân sự tại Dải Gaza, ông Mahmud Basal, thông báo, phần lớn người dân Palestine ở Dải Gaza đã đón ngày đầu tiên của lễ Eid al-Adha linh thiêng của đạo Hồi vào ngày 16/6 trong không khí tương đối yên bình so với những ngày trước đó. Ông Basal cho biết thêm, các cuộc tập kích của Israel diễn ra với tần suất thấp hơn, chỉ được ghi nhận tại các khu vực Shujaiya và Zeitun của thành phố Gaza phía Bắc Dải Gaza, cũng như thành phố Rafah gần biên giới Ai Cập. Những diễn biến nêu trên xuất hiện trong bối cảnh quân đội Israel ngày 16/6 thông báo “tạm dừng chiến thuật” đối với các hoạt động tấn công nhằm mở lại hành lang nhân đạo từ cửa khẩu Kerem Shalom nằm giữa vùng lãnh thổ Israel kiểm soát và Dải Gaza, khu vực gần biên giới Ai Cập, đi về tuyến đường Salah al-Din chay dọc từ Nam lên phía Bắc Dải Gaza tới Khan Younis. Thời gian thực hiện từ 8h đến 19h hàng ngày (giờ địa phương). Tuy nhiên, quân đội Israel cho biết hoạt động tấn công ở thành phố Rafah, nơi Tel Aviv coi là cứ điểm quan trọng của Hamas, không hạ nhiệt đáng kể, khi các cuộc giao tranh vẫn khiến nhiều người thiệt mạng.

Người Palestine ở Dải Gaza cầu nguyện trong ngày đầu tiên của lễ Eid al-Adha hôm 16/6. Ảnh: GettyImages

Cùng ngày, văn phòng Điều phối nhân đạo của Liên hợp quốc (UNOCHA) hoan nghênh quyết định tạm dừng giao tranh của Israel, song kêu gọi nước này có biện pháp cụ thể để giải quyết những vấn đề lâu dài liên quan đến nhu cầu viện trợ của người dân Dải Gaza. Theo các hãng tin quốc tế, vì lí do an ninh, các chuyến xe chở hàng viện trợ từ phía Nam Dải Gaza vẫn chưa có dấu hiệu di chuyển về phía Bắc dải đất, nơi hàng trăm ngàn người sinh tồn trong cảnh vô cùng thiếu thốn do tác động của chiến sự. Phát ngôn viên UNOCHA cho hay, Israel cần có nhiều biện pháp cụ thể hơn nhằm giải quyết các vấn đề tồn tại lâu nay gây cản trở hoạt động hỗ trợ nhân đạo; đồng thời cảnh báo người Palestine ở Dải Gaza rất cần nước sạch, thực phẩm, nơi ở và dịch vụ y tế. UNOCHA cũng bày tỏ lo ngại sự khan hiếm hàng viện trợ và nỗi tuyệt vọng của người dân Palestine có thể dẫn đến “trật tự và luật pháp gần như bị phá vỡ”.

Hiện chưa rõ các biện pháp “tạm dừng chiến thuật” kéo dài bao lâu. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 17/6 đã chỉ trích kế hoạch ngừng bắn mà quân đội Israel đưa ra trước đó. Văn phòng Thủ tướng Israel ra tuyên bố khẳng định, ông Netanyahu không biết gì “lệnh tạm dừng chiến thuật”. Cũng trong ngày 17/6, ông Netanyahu tuyên bố giải tán nội các chiến tranh gồm 6 thành viên, động thái cho thấy những căng thẳng chính trị nội bộ Israel, khi chiến dịch ở Dải Gaza bước sang tháng thứ 9. Theo Reuters, tranh cãi nổ ra từ tuần trước khi ông Benny Gantz, thành viên nội các chiến tranh Israel, rút khỏi vị trí và cáo buộc ông Netanyahu không có chiến lược hiệu quả ở Dải Gaza.

Phong trào Hamas hiện chưa đưa ra tuyên bố chính thức liên quan đến động thái của Israel. Thủ lĩnh chính trị của Hamas Ismail Haniyeh khẳng định nhóm đã có “phản ứng phù hợp” với những nguyên tắc trong kế hoạch ngừng bắn mà Tổng thống Mỹ Joe Biden đưa ra, vốn được ủng hộ bằng một nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ. Trong một phát biểu trên truyền hình nhân dịp lễ Eid al-Adha của người Hồi giáo, ông Haniyeh nêu rõ Hamas và các phe phái Palestine đã sẵn sàng cho một thỏa thuận toàn diện bao gồm lệnh ngừng bắn, rút lực lượng Israel khỏi Dải Gaza, tái thiết cơ sở hạ tầng bị phá hủy và thỏa thuận toàn diện về trao đổi con tin cũng như những người bị giam giữ.

Từ Washington, khi gửi thông điệp tới người Hồi giáo nhân dịp lễ Eid al-Adha, Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định Washington tiếp tục thúc đẩy ngừng bắn 3 giai đoạn mà ông đưa ra cách đây vài tuần, coi đó là cách tốt nhất giúp đỡ những người dân phải chịu đựng “hoàn cảnh khủng khiếp của cuộc chiến giữa Hamas và Israel”. “Quá nhiều người vô tội đã bị sát hại, trong đó có hàng nghìn trẻ em. Nhiều gia đình đã phải rời bỏ nhà cửa và chứng kiến cộng đồng của họ bị tàn phá. Nỗi đau của họ thật khủng khiếp”, Tổng thống Biden nêu quan điểm. Theo thống kê của giới chức y tế Dải Gaza, cuộc xung đột kéo dài sang tháng thứ 9 giữa Hamas và Israel đã khiến hơn 37.000 người thiệt mạng, hầu hết là phụ nữ và trẻ em; hàng chục ngàn người khác bị thương. Cơ quan cứu trợ người tị nạn Palestine của LHQ (UNRWA) ngày 16/6 cho biết, hơn 50.000 trẻ em ở Dải Gaza cần được điều trị y tế lập tức vì tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính.