Sách giáo khoa Khoa học lớp 5 bộ Cánh Diều: “Giáo dục tình yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường”

Nội dung gần gũi với học sinh

Trước khi bắt đầu vào năm học 2024-2025, Công ty cổ phần Đầu tư Xuất bản - Thiết bị Giáo dục Việt Nam (VEPIC) đã thông tin nội dung bộ SGK lớp 5 Cánh Diều, được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt đến đến giáo viên, phụ huynh để tham khảo. Trong đó có môn Khoa học, đây là hoạt động nhằm giới thiệu sách, đồng thời tham khảo những đánh giá khách quan trước khi triển khai.

Cô Hoàng Tuyết, hiện đang là giáo viên quản lý tại một trường học tại Thanh Hóa chia sẻ: “Tôi thấy SGK môn Khoa học 5 Cánh Diều có nội dung gần gũi với học sinh. Ví dụ như các em được học về tác hại của việc chặt phá rừng sẽ gây xói mòn đất, về đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường. Kiến thức này phù hợp với địa phương vùng cao, có diện tích đồi núi như Thanh Hoá. Các đơn vị kiến thức được chia rõ ràng, có kí hiệu để các em dễ nhận biết”.

Cô Tuyết cho biết thêm, sách cũng gây được tò mò, hứng thú cho học sinh khi yêu cầu các em phải tìm hiểu về sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, mối quan hệ giữa chúng và làm các thí nghiệm để có được kiến thức. Ngoài ra, SGK Khoa học đã khuyến khích học sinh tìm hiểu về môi trường ở địa phương, nơi các em đang sinh sống. Như vậy, kiến thức từ trong sách đã đi vào thực tế.

Chị Nguyễn Thanh Hòa (Hà Đồng, Hà Nội), một phụ huynh có con chuẩn bị vào lớp 5 cho hay, chị bất ngờ vì trong sách Khoa học lớp 5 bộ Cánh Diều ngoài việc được học về môi trường, thiên nhiên, sinh vật, nội dung trong sách cũng dạy về kỹ năng sống cho học sinh.

Chị Hòa đưa ra một số nội dung như chăm sóc bản thân, phòng chống xâm hại, làm việc theo nhóm, giúp đỡ bạn bè trong học tập,… Theo chị, đó là những bài học cần thiết đối với độ lớp 5. Từ những bài học này, con chị và các bạn sẽ biết bảo vệ bản thân và giúp đỡ những người xung quanh.

Sách giúp hình thành năng lực khoa học tự nhiên cho học sinh

TS Bùi Phương Nga - Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên SGK Khoa học lớp 5 bộ Cánh Diều đưa ra những thông tin chung về sách: “Sách Khoa học 5 được biên soạn nhằm mục đích: Bước đầu hình thành, phát triển ở học sinh lớp 5 các phẩm chất chủ yếu, các năng lực chung và năng lực đặc thù theo quy định của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 môn Khoa học. Cấu trúc sách được chia làm 3 phần gồm: phần đầu (Hướng dẫn sử dụng và Mục lục), phần thân (có 6 chủ đề với 20 bài học mới và 6 bài Ôn tập chủ đề), phần cuối (Bảng tra cứu thuật ngữ)”.

Tổng Chủ biên cho biết thêm, nội dung bài học có các đơn vị kiến thức được chia thành các mục nhỏ. Mỗi mục trong bài học được trình bày theo tiến trình hoạt động, từ hình thành kiến thức đến luyện tập và vận dụng. Để giúp học sinh học tập thuận lợi và hiệu quả, trong sách có các kí hiệu chỉ dẫn các hoạt động học tập.

TS Bùi Phương Nga nhấn mạnh một số điểm nổi bật cần chú ý trong quá trình đưa sách vào giảng dạy:

Đầu tiên, học sinh được tiếp cận với tiến trình học tập khoa học tự nhiên. Các em đặt câu hỏi về một số sự vật, hiện tượng tự nhiên, về thế giới sinh vật; đưa ra dự đoán về sự vật, hiện tượng và mối quan hệ giữa các sự vật, hiện tượng; đề xuất phương án làm thí nghiệm và thực hiện các quan sát hoặc làm thí nghiệm hoặc thu thập các thông tin bằng nhiều cách khác nhau để tìm kiếm câu trả lời một cách khách quan đối chiếu với dự đoán ban đầu.

Thứ hai, sách tạo điều kiện cho giáo viên đổi mới phương pháp dạy học góp phần hình thành năng lực khoa học tự nhiên cho học sinh. Minh chứng là phương pháp học tập được áp dụng trong sách như: quan sát, thí nghiệm, dự án, bàn tay nặn bột, giáo dục STEM,…

Thứ ba, sách có thế mạnh trong việc giáo dục cho học sinh các phẩm chất yêu nước, nhân ái và trách nhiệm. Những điều này được thể hiện qua giáo dục tình yêu thiên nhiên, tinh thần trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường; giáo dục phẩm chất nhân ái, hình thành cho học sinh yêu quý, trân trọng con người; giáo dục trách nhiệm thông qua các bài học về tiết kiệm, giữ gìn vệ sinh,…

Thứ tư, góp phần hình thành ở học sinh các năng lực chung như tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.

Thứ năm, các bài học trong SGK tạo điều kiện cho giáo viên đổi mới đánh giá quá trình học tập của học sinh. Các câu hỏi, bài tập, hoạt động học tập trong bài học bảo đảm vừa là công cụ tổ chức dạy học tích cực, vừa là công cụ kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học. Hoạt động Đánh giá được thể hiện trong toàn bộ tiến trình của bài học thông qua các câu hỏi và bài tập từ hoạt động gắn kết, khám phá kiến thức mới, luyện tập, thực hành và vận dụng.