Để thị trường lành mạnh
Liên quan việc bán SGK đính kèm luôn cả sách tham khảo... ThS Bùi Khánh Nguyên - chuyên gia giáo dục độc lập, cho rằng, để có thị trường sách giáo khoa lành mạnh thì các nhà xuất bản SGK phổ thông nên là các tổ chức phi lợi nhuận và được kiểm toán độc lập để minh bạch về giá cấu thành của sách. Ví dụ NXB Giáo dục Việt Nam là công ty 100% vốn Nhà nước, nhưng cần xác định sứ mệnh là không vì lợi nhuận và phải được kiểm toán để ngăn chặn việc trả hoa hồng quá cao cho các đại lý, đơn vị phát hành sách làm tăng giá sách.
Nhà nước nên trợ giá phần lớn giá SGK hoặc cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho các thư viện của trường phổ thông để học sinh được mượn thay vì phải mua. SGK nên được dùng lại cho học sinh lớp học sau.
“Trường học có thể là điểm cung cấp SGK, nhưng không được làm đại lý bán sách, nhận hoa hồng vì sẽ dẫn tới mâu thuẫn lợi ích. Giáo viên không có lý do chính đáng nào để thực hiện việc bán sách. Giáo viên và thư viện trường chỉ có thể giới thiệu những cuốn sách phù hợp nhưng không được tiếp thị sách”, ThS Bùi Khánh Nguyên bày tỏ.
Bên cạnh đó, theo chuyên gia giáo dục độc lập Bùi Khánh Nguyên, để học sinh Việt Nam được hưởng lợi từ thành tựu giáo dục thế giới, thay vì mất quá nhiều thời gian công sức biên soạn sách giáo khoa, Việt Nam nên mua bản quyền và dịch sách giáo khoa của nước ngoài, đặc biệt cho các môn Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội. Như vậy, học sinh có cơ hội được tiếp cận khoa học ở mức tương đương với quốc gia phát triển.
Ngoài các bộ sách của tác giả trong nước, Việt Nam nên cho phép lưu hành 1 - 2 bộ SGK mua bản quyền và dịch từ sách của nước ngoài với điều kiện đáp ứng các yêu cầu về SGK cũng như chương trình khung. Điều này giúp giáo viên, học sinh có thêm tài liệu để tham khảo, so sánh nội dung dạy, học trong nước với thế giới và tiếp cận với kiến thức mới…
“Hoa hồng bán sách tham khảo cho các trường cao hơn SGK. Đây là một trong những lý do khiến tình trạng bán SGK theo kiểu “bia kèm lạc” có đất sống. Tuy nhiên, nếu không mua thì con không có sách để học, dù trong hơn 10 cuốn sách tham khảo trường giới thiệu, con chỉ sử dụng thường xuyên ba cuốn sách bài tập môn Toán, tiếng Việt và rèn chữ...” - chị Nguyễn Thị Thu (Quận 1, TPHCM) chia sẻ.