Tăng cường công tác tuyên truyền vận động để xóa mù chữ ở Tuyên Quang

Đưa con chữ đến với bản làng

Sau một ngày làm việc vất vả, nhưng đúng 19 giờ, nhiều bà con sinh sống tại xã biên giới Nghĩa Thuận, tỉnh Tuyên Quang lại rủ nhau đến nhà văn hóa để học con chữ. Học viên trong lớp có nhiều độ tuổi khác nhau nhưng họ đều có chung mong ước được biết chữ, mở mang kiến thức, để từ đó phát triển kinh tế xã hội, ổn định cuộc sống.

Nghĩa Thuận là xã biên giới của tỉnh Tuyên Quang có đường biên tiếp giáp với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Địa phương chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng sự cần cù, chịu khó của đồng bào các dân tộc, mảnh đất Nghĩa Thuận đã có sự thay đổi rõ nét. Cơ sở hạ tầng thiết yếu được đầu tư cơ bản, cuộc sống của người dân được nâng lên. Tuy nhiên, thực tế thấy rằng, trình độ dân trí của người dân còn hạn chế, tỷ lệ chưa biết chữ trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn cao.

Theo lãnh đạo xã Nghĩa Thuận cho biết, nguyên nhân tỷ lệ chưa biết chữ trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại xã vẫn còn cao là do trước đây, điều kiện kinh tế khó khăn cùng một số hủ tục ăn sâu vào tiềm thức đồng bào nên nhiều người dân không được đi học, nhất là phụ nữ. Vì vậy công tác xóa mù chữ luôn được địa phương đặc biệt quan tâm.

Ngày từ đầu năm 2025, xã đã phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang (cũ), Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận tiến hành mở 4 lớp dạy xóa mù chữ cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại các thôn Ma Sào Phố, Cốc Pục, Na Lình, Xín Cái với 134 học viên tham gia học.

Tuy nhiên, việc huy động học viên ra lớp, duy trì sĩ số học viên đi học chuyên cần cũng hết sức gian nan do đa số học viên đều là nữ và đều trong độ tuổi lao động chính của gia đình. Đặc biệt, do địa phương là miền núi, địa bàn rộng, giao thông khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số sống phân tán, rải rác, nên việc điều tra con số người mù chữ để mở lớp, vận động ra lớp và quản lý lớp học khó khăn.

Đảng ủy, Ban Chỉ huy Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận đã tổ chức, phân công Đội Vận động quần chúng cử cán bộ tham gia trực tiếp vào công tác tuyên truyền, hỗ trợ công tác giảng dạy tại các lớp học xóa mù chữ ở địa phương.

Trung tá Lương Mạnh Hùng, nhân viên Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận chia sẻ: Trong công tác vận động nhân dân tham gia lớp học xóa mù chữ, chúng tôi phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện với phương châm “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà, rà từng đối tượng”. Ban đầu, công tác vận động gặp nhiều khó khăn, đa phần người dân chưa biết đọc, biết viết chữ tiếng Việt, chủ yếu là người đã có tuổi, lao động chính trong nhà hoặc phụ nữ. Sau nhiều lần tuyên truyền “mưa dầm, thấm lâu”, phát huy vai trò của người có uy tín, già làng, trưởng bản, bí thư, trưởng thôn, bà con đã nhận ra được mục đích, ý nghĩa của việc học xóa mù chữ nên tích cực tham gia.

Bà Sân Thị Liên, sinh năm 1975, dân tộc Nùng, ở thôn Na Lình, xã Nghĩa Thuận là một trong những học viên tích cực của lớp học. Bà vui vẻ chia sẻ: Ngày đi làm nương rẫy vất vả, tối về cầm vở đi học xóa mù chữ, ban đầu tôi cũng bỡ ngỡ, e ngại vì ở độ tuổi này, mình mới đi học. Thế nhưng khi đến lớp, được cô giáo và cán bộ Biên phòng giảng dạy tận tình, tôi đã biết đọc, biết viết, biết đến các con số... Tôi vui lắm, khi thành thạo bảng chữ cái, tôi tự viết họ và tên mình lên trên giấy.

Thực hiện thường xuyên và liên tục

Các lớp xóa mù chữ tại vùng cao Tuyên Quang là những lớp học đặc biệt của các học viên với đôi bàn tay chai sần, những mái tóc đã nhuốm màu thời gian, sương gió bên ruộng đồng hay có thể là địu con trên lưng để đến lớp học chữ.

Việc xóa mù chữ được ngành Giáo dục của tỉnh Tuyên Quang thực hiện linh hoạt, sáng tạo, không chỉ dừng lại ở kỹ năng đọc, viết mà còn tăng cường cung cấp kiến thức khoa học và công nghệ, thông tin và truyền thông, cũng như các kỹ năng sống để bà con dân tộc thiểu số có cơ hội hòa nhập và tiếp cận bình đẳng với tri thức, qua đó góp phần từng bước xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững.

Công tác xóa mù chữ tại vùng cao Tuyên Quang được các cấp chính quyền xác định không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành giáo dục mà là nhiệm vụ chính trị quan trọng, có sự phối hợp nhuần nhuyễn của Đảng ủy, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tại các xã cùng với đó là phát huy vai trò tuyên truyền của đội ngũ bí thư chi bộ, trưởng thôn và lực lượng người có uy tín để vận động bà con người dân tộc thiểu số đi học các lớp xóa mù chữ.

Ngoài ra, việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo cùng cán bộ quản lý giáo dục chất lượng cao làm công tác xoá mù chữ là một yếu tố cũng đã được đặc biệt chú trọng.

Cô giáo Sân Thị Bình, chủ nhiệm lớp xóa mù chữ thôn Na Lình, xã Nghĩa Thuận là người có nhiều năm thực hiện công tác xoá mù chữ tại địa phương.

Cô Bình cho biết, lớp học xoá mù chữ thường là đồng bào dân tộc, ban đầu, các học viên còn e dè, ngại ngùng vì nhiều người đã lớn tuổi. Qua các buổi học, kết hợp linh hoạt các phương pháp sao cho bà con dễ hiểu, dễ nhớ, sử dụng “song ngữ” để giảng dạy, giải thích những thuật ngữ khó, trừu tượng cho các học viên, vì vậy các học viên đã sôi nổi hơn, trong từng tiết học, mỗi học viên đều chú ý nghe giảng nên việc tiếp thu cũng khá nhanh.

Những ánh đèn nhỏ trong lớp học đang đều đặn sáng lên mỗi tối, thắp sáng ước mơ và niềm tin vào cuộc sống tốt đẹp hơn cho bà con dân tộc thiểu số ở Tuyên Quang. Với nỗ lực của các cấp chính quyền, giáo viên cùng sự hỗ trợ từ lực lượng Bộ đội Biên phòng, tỉnh Tuyên Quang đang hướng đến mục tiêu hoàn thành các chương trình xóa mù chữ một cách hiệu quả và bền vững.