Cả ngày giảng dạy tại Phân hiệu THPT Lê Thị Hồng Gấm (phường Xuân Hòa, TPHCM), nhưng buổi tối, thầy Phan Trung Hải vẫn miệt mài đứng lớp dạy học miễn phí cho những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Tình yêu nghề, lòng nhân hậu và tinh thần thiện nguyện bền bỉ đã giúp thầy viết nên một câu chuyện đẹp về giáo dục nhân ái giữa nhịp sống đô thị.
Ít ai biết hành trình đến với nghề giáo của thầy Phan Trung Hải bắt nguồn từ người mẹ - cô Nguyễn Thị Mạnh Hòa, người đã gắn bó hơn 35 năm với lớp học tình thương ở địa bàn Quận 7 (cũ).
Ngược lại những năm tháng khi còn học THPT, Hải vốn là học sinh ham chơi, ít chú ý đến chuyện học. Hiểu rằng những trải nghiệm thực tế có sức nặng hơn lời khuyên, mỗi buổi tối người mẹ lại dẫn Hải đến lớp học tình thương. Trong căn phòng đơn sơ, hình ảnh những đứa trẻ áo quần xộc xệch, tay chân lấm lem sau một ngày dài mưu sinh nhưng vẫn chăm chú đánh vần từng con chữ đã khiến Hải nhiều lần lặng người.
“Thấy mẹ miệt mài dạy miễn phí cho các em, tôi chợt thấy xấu hổ vì sự vô tâm của mình. Chính mẹ là người dạy tôi bài học đầu tiên về lòng nhân ái và trách nhiệm”, thầy Hải xúc động nhớ lại.
Hơn 9 năm trước, khi vẫn là sinh viên năm nhất Trường Cao đẳng Giao thông Vận tải Đường thủy II, Hải xin mẹ được tham gia đứng lớp. Từ việc chấm bài, kèm học sinh yếu, ghi chép sổ lớp, Hải dần trở thành người thầy chính thức của những trẻ em kém may mắn.
Mỗi buổi tối đến lớp, nhìn ánh mắt háo hức của các em sau ngày dài mưu sinh, thầy Hải cảm nhận rõ ý nghĩa của nghề giáo - nghề vừa đòi hỏi kiên nhẫn, vừa chất chứa yêu thương. Chính những trải nghiệm giản dị nhưng sâu sắc ấy đã gieo vào lòng anh khát vọng dấn thân vào sư phạm, dù con đường phía trước còn nhiều lạ lẫm.
Đến năm 2019, tốt nghiệp Cao đẳng Giao thông Vận tải Đường thủy II và đi làm thủy thủ với mức lương hơn 10 triệu đồng mỗi tháng, Hải đứng trước lựa chọn quan trọng: Tiếp tục công việc ổn định hay gắn bó với lớp học mà mình đã coi như trách nhiệm. Anh hiểu đặc thù công việc lênh đênh theo tàu khiến mình vắng nhà cả tuần, đồng nghĩa lớp học tình thương có thể bị “bỏ trống”.
“Làm thủy thủ thì cả tuần mới về bờ. Như vậy ai lo cho lớp học, rồi tụi nhỏ sẽ ra sao? Vì thế tôi quyết định rẽ hướng theo đuổi nghề giáo. Bởi lúc đó tôi nghĩ đơn giản, công việc dạy học thực sự mang lại cho bản thân niềm vui và hạnh phúc”, thầy Hải chia sẻ.
Để hiện thực hóa quyết tâm trở thành thầy giáo, tháng 8/2020, Hải quyết tâm thi vào ngành Giáo dục chính trị, Trường Đại học Sư phạm TPHCM. Dù nhiều người bất ngờ, nhưng với sự ủng hộ của gia đình, sau 4 tháng tự ôn tập, Hải đã trúng tuyển. Tháng 10/2025, Hải chính thức trở thành viên chức của Phân hiệu THPT Lê Thị Hồng Gấm, giảng dạy môn Giáo dục kinh tế và pháp luật.
Nhận nhiệm sở tại đơn vị mới, với phong thái gần gũi, thầy Hải biến môn học vốn bị xem là “khô khan” trở nên sinh động qua tình huống thực tế, hoạt động mô phỏng và cách giải thích dễ hiểu. Thầy Hải cũng sẵn sàng hỗ trợ học trò cả trong học tập lẫn tâm lý, để các em cảm nhận rõ sự quan tâm và thấu hiểu.

Quá trình giảng dạy cho trẻ nghèo tại lớp học tình thương, thầy Hải bất chấp mọi khó khăn về thời gian, thu nhập hay điều kiện giảng dạy. Từ những ngày đầu phụ mẹ đứng lớp, Hải hiểu dạy chữ không chỉ là truyền kiến thức mà còn mở ra cánh cửa tương lai cho các em. Lớp học dù thiếu thốn cơ sở vật chất nhưng luôn sáng đèn mỗi tối với tiếng đánh vần và nụ cười rạng rỡ.
Việc dạy học không hề dễ dàng: Có em tiếp thu chậm, em lại mặc cảm nên ít nói, có em bắt đầu từ những nét chữ đầu tiên. Thế nhưng gần một thập kỷ qua, thầy Hải chưa từng bỏ cuộc. Tối nào thầy cũng chuẩn bị bài, kiên nhẫn kèm từng em và nhiều lần tự bỏ tiền túi mua dụng cụ học tập.
Đặc biệt, với những em từ 15 tuổi trở lên, thầy Hải còn hướng nghiệp và hỗ trợ học nghề cho đến khi các em vững vàng. “Có em học sửa xe, đứa học cắt tóc, đứa học điện dân dụng. Tôi lo cho tụi nhỏ đến khi ổn định nghề nghiệp”, thầy chia sẻ.
Kể từ khi trở thành viên chức ngành Giáo dục TPHCM, ban ngày thầy Hải dạy học tại trường, tối lại mang con chữ đến lớp tình thương trên địa bàn phường Phú Thuận (TPHCM). Thầy Hải cho biết điểm chung của học sinh tại lớp học tình thương hầu hết là con công nhân, người lao động nghèo.
Nhiều em theo cha mẹ từ các tỉnh miền Tây lên TPHCM mưu sinh, ban ngày nhặt ve chai, bán hàng rong hoặc phụ giúp gia đình. Không ít em quá tuổi đến trường, mất căn bản hoặc thiếu giấy tờ tùy thân. “Với học trò, tôi là thầy, là anh, là người bạn luôn sẵn sàng lắng nghe. Tôi tin lớp học tình thương giúp các em tin rằng mình xứng đáng có một tương lai tốt đẹp hơn”, thầy bộc bạch.
Chia sẻ về những trăn trở trong quá trình mang con chữ đến với trẻ em nghèo, thầy Hải thổ lộ điều khiến bản thân day dứt nhất không phải thiếu thốn cơ sở vật chất hay thu nhập eo hẹp, mà là sĩ số học sinh luôn biến động. Nhiều em đến rồi lại đi, không phải vì hết mong muốn học chữ mà bởi cuộc sống mưu sinh của gia đình quá bấp bênh.
Cha mẹ các em thường phải chuyển chỗ làm, chuyển phòng trọ hoặc rời thành phố để tìm kế sinh nhai, và những đứa trẻ nhỏ bé ấy buộc phải tạm gác việc học. “Mỗi lần một em nghỉ học giữa chừng, tôi đều thấy hụt hẫng. Nhưng tôi hiểu hoàn cảnh của các em không còn sự lựa chọn khác”, thầy Hải chia sẻ.
Nhắc đến thầy Hải, em Nguyễn Thanh Hùng (sinh năm 2009) cho biết sau 8 năm theo học tại lớp học tình thương, Hùng đã được thầy giới thiệu đi học nghề cắt tóc vào tháng 4/2025, hoàn toàn miễn học phí. Chính nhờ sự định hướng và giúp đỡ của thầy Hải mà Hùng có cơ hội tiếp cận nghề nghiệp, rèn luyện kỹ năng và tích lũy kinh nghiệm.
“Gia đình em khó khăn, hiện sống cùng cha và bà ngoại, thu nhập chính của gia đình từ nghề nhặt ve chai của cha. Vì vậy, em mong muốn trở thành thợ cắt tóc chuyên nghiệp, để tự lập và có thể giúp đỡ gia đình, cải thiện điều kiện sống”, Hùng chia sẻ.
Dù bận rộn với công việc, thầy Hải vẫn tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng. Đến nay, anh đã 21 lần hiến máu nhân đạo. Thầy cũng thường xuyên kết nối mạnh thường quân, phối hợp với các tổ chức Đoàn - Hội để trao tặng xe đạp, máy tính, nhu yếu phẩm, học bổng… hỗ trợ trẻ em nghèo tiếp bước đến trường.