Thụy Điển "sáng cửa" gia nhập NATO: Mỹ phải đồng ý với Thổ Nhĩ Kỳ một điều kiện tiên quyết

Thỏa thuận bán máy bay F-16 cho Ankara được cho là điều kiện để đổi lấy việc Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn nỗ lực gia nhập liên minh NATO của Thụy Điển, hiện đang bị đình trệ.

Tổng thống Erdogan đã "thực hiện nghĩa vụ"

Tổng thống Erdogan cho biết, ông đã thực hiện "nghĩa vụ" của mình là đệ trình quyết định gia nhập NATO của Thụy Điển lên quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 10. Giờ đây, ông kỳ vọng Quốc hội Mỹ sẽ theo đó mà chấp thuận yêu cầu của Ankara trong việc mua máy bay chiến đấu F-16 và bộ phụ tùng thay thế hiện đại trị giá hàng tỷ USD.

"Với tư cách là Tổng thống, tôi đã đệ trình đơn gia nhập NATO của Thụy Điển tới quốc hội và tôi nhận được những lời cảm ơn về điều đó. Tôi đã hoàn thành nghĩa vụ của mình, nhưng tôi cũng mong đợi điều gì đó từ phía phương Tây. Phương Tây cũng nên đồng thời thông qua một số vấn đề trên quốc hội," Tổng thống Erdogan phát biểu trước những người đồng cấp phương Tây, được truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin hôm 6/12.

Financial Times đánh giá, phát biểu của Tổng thống Erdogan nêu bật chủ trương "có qua có lại" hiện đang kéo dài yêu cầu gia nhập liên minh phương Tây của Thụy Điển.

Tổng thống Recep Erdogan (trái), Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson (phải). Ảnh: Getty

Mong muốn từ phía Ankara đối với Washington

Thổ Nhĩ Kỳ cùng với Hungary là thành viên NATO duy nhất chưa có động thái chấp nhận việc đểStockholm gia nhập khối.Các đồng minh NATO gần đây đã bày tỏ sự thất vọng trước tiến độ chấp thuận cho Thụy Điển gia nhập đang bị trì hoãn ở Ankara.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden ủng hộ yêu cầu mua F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, nỗ lực này đã vấp phải trở ngại từ Quốc hội Mỹ trong thời gian qua.

Vấn đề trở nên phức tạp hơnkể từ cuộc tấn công của Hamas vào Israel hôm 7/10, mối quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ trở nên căng thẳng. Mỹ ủng hộ mạnh mẽ "quyền tự vệ" của Israel, trong khi ông Erdogan cáo buộc Israel phạm "tội ác chiến tranh" ở Gaza.

Vào tuần trước, Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Brain Nelson đã có cuộc gặp với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ. Tại đây, Washington bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Thổ Nhĩ Kỳ tạo điều kiện cho lực lượng Hamas tiếp cận nguồn tài chính quốc tế. Mỹ cũng bày tỏ thất vọng về sự gia tăng tái xuất khẩu hàng hóa của Nga ở nước này.

Washington cho rằng việc chấp thuận yêu cầu vào NATO của Thụy Điển là ưu tiên của Mỹ. Nước láng giềng của Thụy Điển là Phần Lan đã gia nhập liên minh vào tháng 4/2023.