Tổng quan về chế độ ăn GAPS - Phần 2

Làm thế nào để thực hiện chế độ ăn kiêng GAPS?

Tuân theo chế độ ăn kiêng GAPS cần loại bỏ ngũ cốc, đường, đậu nành, các chế phẩm từ sữa, rau củ chứa nhiều tinh bột và thực phẩm chế biến công nghiệp ra khỏi chế độ ăn. Đây cũng là một trong những chế độ ăn rất giới hạn.

Có ba giai đoạn trong chế độ ăn kiêng GAPS:

1. Giai đoạn giới thiệu

Trước khi tuân theo một chế độ GAPS đầy đủ thì người ăn được khuyên nên ăn theo một chế độ giới thiệu để làm quen với GAPS.

Tuy là một chế độ ăn rất giới hạn, giai đoạn này nhằm mục đích chữa lành ruột và giảm nhanh các triệu chứng tiêu hóa. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài tuần đến thậm chí là 1 năm.

Giai đoạn giới thiệu được chia thành sáu giai đoạn nhỏ. Mỗi giai đoạn được bổ sung một loại thực phẩm mới. Người ăn không nên chuyển sang giai đoạn tiếp theo nếu gặp các triệu chứng về tiêu hóa bao gồm:

• Bệnh tiêu chảy
• Chướng bụng
• Đầy hơi
• Táo bón
• Đau bụng

Giai đoạn 1

Ở giai đoạn 1, chế độ ăn bao gồm:

• Nước dùng xương tự làm
• Thịt hoặc cá luộc
• Rau nấu chín
• Men vi sinh, chẳng hạn như nước rau quả lên men, sữa chua, và váng sữa lên men
• Trà gừng hoặc trà hoa cúc với mật ong
• Nước lọc

Giai đoạn 2

Giai đoạn 2 có thể bổ sung các loại thực phẩm sau:

• Lòng đỏ trứng gà
• Thịt hầm với thịt và rau
• Bơ tự làm

Giai đoạn 3

Trong giai đoạn 3, thêm các loại thực phẩm sau:

• Quả bơ
• Dưa cải bắp và các loại rau củ muối
• Bánh pancake theo tiêu chuẩn GAPS
• Trứng chưng với bơ tự làm, hoặc mỡ gia cầm
• Bổ sung men vi sinh

Giai đoạn 4

Các loại thực phẩm sau có thể được thêm vào giai đoạn này gồm:

• Thịt nướng
• Dầu ô liu ép lạnh
• Nước ép cà rốt
• Milkshake theo tiêu chuẩn GAPS
• Bánh mì theo tiêu chuẩn GAPS

Giai đoạn 5

Trong giai đoạn 5, thêm các loại thực phẩm sau:

• Puree táo nấu chín
• Rau sống, như rau xà lách và dưa chuột bỏ vỏ
• Nước ép trái cây

Giai đoạn 6

Trong giai đoạn 6, thêm các loại thực phẩm sau:

• Táo gọt vỏ
• Trái cây tươi
• Mật ong
• Các loại bánh nướng có trái cây sấy khô

Sau khi hoàn thành giai đoạn giới thiệu này, nhiều người sẽ chuyển sang một chế độ ăn GAPS đầy đủ.

2. Chế độ ăn GAPS đầy đủ

Trong chế độ ăn GAPS, cần tránh tất cả các loại ngũ cốc, đường, rau củ nhiều tinh bột, carbohydrate tinh chế và thực phẩm chế biến sẵn công nghiệp. Giai đoạn này thường kéo dài khoảng 1,5-2 năm.

Các loại thực phẩm được chấp nhận bao gồm:

• Trứng
• Thịt, cá và động vật có vỏ (tươi hoặc đông lạnh)
• Rau quả tươi
• Tỏi
• Chất béo tự nhiên, chẳng hạn như dầu ô liu, dầu dừa và bơ tự làm
• Một lượng vừa phải các loại hạt
• Bánh nướng làm bằng bột của các loại hạt

Chế độ ăn kiêng GAPS cũng khuyến nghị mọi người:

• Sử dụng thực phẩm hữu cơ càng thường xuyên càng tốt
• Tránh tất cả các thực phẩm chế biến và đóng gói sẵn
• Ăn thực phẩm lên men với mỗi bữa ăn
• Uống nước canh xương với mỗi bữa ăn
• Tránh ăn trái cây trong bữa ăn
• Kết hợp các loại thực phẩm giàu protein với rau

3. Giai đoạn giới thiệu lại

Sau ít nhất 6 tháng tiêu hóa bình thường, mọi người có thể chọn chuyển sang giai đoạn giới thiệu lại.

Giai đoạn cuối cùng của chế độ ăn kiêng GAPS liên quan đến việc giới thiệu lại dần các mặt hàng thực phẩm trong vài tháng.

Chế độ ăn uống khuyến nghị bắt đầu với khoai tây và ngũ cốc lên men. Nên bắt đầu với khẩu phần nhỏ và tăng dần khẩu phần, miễn sao không xảy ra vấn đề về tiêu hóa. Sau đó có thể bổ sung thêm các loại rau củ nhiều tinh bột, ngũ cốc và các loại đậu đỗ.

Danh sách thực phẩm ăn kiêng GAPS

Mọi người có thể ăn các loại thực phẩm sau đây trong chế độ ăn kiêng GAPS:

• Nước hầm xương
• Thịt, tốt nhất là không có hormone hoặc được cho ăn cỏ tự nhiên
• Cá
• Động vật có vỏ
• Chất béo động vật
• Trứng
• Trái cây tươi và rau củ không chứa tinh bột
• Thực phẩm và đồ uống lên men
• Phô mai tự nhiên
• Dừa, nước cốt dừa và dầu dừa
• Các loại hạt
• Đậu thận trắng
• Rượu vang khô

Những thực phẩm cần loại bỏ trong chế độ ăn GAPS bao gồm:

• Đường và chất tạo ngọt nhân tạo
• Các loại siro
• Rượu, nhưng người lớn có thể thỉnh thoảng uống một ly rượu vang khô
• Thực phẩm chế biến và đóng gói sẵn
• Các loại ngũ cốc như gạo, ngô, lúa mì và yến mạch
• Các loại rau củ có tinh bột, chẳng hạn như khoai tây và khoai mỡ
• Sữa
• Các loại đậu đỗ, ngoại trừ đậu trắng và đậu xanh
• Cà phê
• Trà đặc
• Các chế phẩm từ đậu nành

Kế hoạch bữa ăn mẫu GAPS

Bắt đầu một ngày với một trong những điều sau đây:

Một ly nước chanh

Một ly nước ép trái cây và rau quả tươi

Bữa sáng:

Bánh pancake phủ bơ hoặc mật ong

Một tách trà chanh với gừng

Bữa trưa:

Thịt hoặc cá với rau

Nước hầm xương

Đố ăn muối, chẳng hạn như kim chi, dưa cải bắp, sữa chua

Bữa tối:

Rau được nấu với nước hầm xương

Món ăn có lên men, chẳng hạn như kim chi, dưa cải bắp, sữa chua

Tóm lại

Chế độ ăn GAPS tuyên bố rằng giúp điều trị bệnh tự kỷ và các vấn đề về hành vi và tâm lý khác. Tuy nhiên, không có kết quả nghiên cứu đáng tin cậy bổ trợ những tuyên bố này.

Vì vậy tại thời điểm này, GAPS dường như là để quảng cáo chứ chưa có một thống kê xác thực nào về việc điều trị tự kỉ..

Nên tiến hành thận trọng...

Những ai đang quan tâm đến việc thử chế độ ăn GAPS trước hết có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng rồi đưa ra quyết định. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thực hiện chế độ ăn Keto bạn cần biết 4 điều này

Ngân Hà - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medical News Today