Gửi bình luận
Theo nghiên cứu mới đây, các loại hoa súng trắng, xanh, tím đều có hoạt tính kháng oxy hóa, có thể sử dụng làm nguyên liệu để sản xuất trà.
Nhóm nghiên cứu gồm: Trần Thị Ánh Tuyết, Nguyễn Thị Thuận, Nguyễn Thị Đông Phương, Võ Công Tuấn, Trường Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng vừa thực hiện thành công đề tài “Nghiên cứu và phát triển sản phẩm trà hoa súng”.
Theo TS Trần Thị Ánh Tuyết, hoa súng từ xa xưa đã được biết đến như một nguyên liệu dùng trong các bài thuốc chữa bệnh. Trong hoa súng có nhiều thành phần như flavonoid, carotenoid, saponin, tannin, nymphasterol, nymphayol... có tác dụng dược lý như hạ đường huyết, chống lão hóa, giảm căng thẳng, giảm đau, kháng viêm, giảm cholesterol và bảo vệ tim mạch. Ngoài ra, hoa súng còn có tác dụng giảm mất ngủ, tăng cường hệ miễn dịch và giải độc cơ thể.
Tại Việt Nam, tuy đã có một số sản phẩm trà hoa súng được thương mại hóa, nhưng chưa có nghiên cứu nào về hoạt tính sinh học của nó được công bố. Các nhà khoa học thế giới đã nghiên cứu và công bố có 16 loại flavonoid có mặt trong dịch trà được chế biến từ cánh hoa của 33 giống hoa súng.
Mục tiêu của nhóm nghiên cứu là định tính một số hợp chất tự nhiên trong trà hoa súng có lợi cho sức khỏe; Khảo sát chế độ sấy lạnh để trà hoa súng có hàm lượng kháng oxy hóa cao nhất; So sánh hoạt tính kháng oxy hóa của trà hoa súng từ các loài khác nhau từ đó đề xuất quy trình công nghệ sản xuất trà hoa súng nhằm phát triển một số sản phẩm tiềm năng có lợi cho sức khỏe.
Hoa súng trắng với số lượng vượt trội so với các loài hoa súng khác được chọn làm đối tượng nghiên cứu. Hoa được thu hái từ 6 - 9 giờ sáng ở xã Hòa Khương, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng, sau đó tiến hành xử lý sơ bộ bằng cách cắt bỏ cuống hoa và thân.
Để khảo sát ảnh hưởng của điều kiện sấy (nhiệt độ và thời gian) đến chất lượng của trà, mẫu hoa súng trắng được sấy lạnh ở các nhiệt độ 30 độ C, 35 độ C, 40 độ C, xác định độ ẩm ở 12, 16, 20, 24, 28 giờ.
Để chiết dịch, cho 1 gam hoa súng trắng sau sấy đã nghiền nhỏ vào bình tam giác 100mL. Bổ sung dung môi ethanol nồng độ 70% vào theo tỉ lệ hoa súng/dung môi là 1/40. Tiến hành chiết hỗ trợ siêu âm trong các khoảng thời gian 40 phút. Cuối cùng, sử dụng giấy lọc để thu dịch chiết.
Nhóm cũng tiến hành tương tự với mẫu súng tím, súng xanh được thu hái tại vườn để đánh giá hoạt tính kháng oxy hóa của các loài hoa súng khác nhau. Kết quả, sau sấy 30 độ C trong 24 giờ, hàm lượng chất kháng oxy hóa của ba loài hoa không có khác biệt, nghĩa là có thể dùng cả ba loài hoa để phát triển sản phẩm trà.
Theo TS Trần Thị Ánh Tuyết, nghiên cứu của nhóm cho thấy, hàm lượng flavonoid, chất chống oxy hóa mạnh, của mẫu hoa sau sấy tại 30 độ C và 35 độ C cao hơn so với hàm lượng flavonoid tổng của hoa cúc vạn thọ hay của dịch chiết rễ chanh trong cùng điều kiện chiết.
Flavonoid là chất chống oxy hóa mạnh chống lại các gốc tự do nhờ khả năng cho hydro của chúng. Ngoài ra, flavonoid ức chế quá trình peroxid hóa ở lipid, tính thấm, tính dễ vỡ của mao mạch, hoạt động của enzym lipoxygenase và cyclo-oxygenase.
Do đó, flavonoid đã được nghiên cứu có nhiều tác dụng sinh học như chống viêm, kháng khuẩn, kháng virus, chống dị ứng, chất chống ung thư, điều trị bệnh thoái hóa thần kinh, tác dụng giãn tĩnh mạnh.
Ngoài ra, tanin là một hợp chất hữu cơ có nhiều tác dụng sinh học hữu ích như kháng khuẩn, kháng virus, chống oxy hóa, co mạch và cầm máu. Khi tiếp xúc với vùng da tổn thương, tanin sẽ tạo một lớp màng mỏng giúp bảo vệ niêm mạc.
Kết quả, hàm lượng tanin trước và sau 24 giờ sấy của mẫu tăng từ 1,78 đến 1,94 lần so với hoa súng tươi. Hàm lượng tanin sau sấy 30 độ C tương ứng với hàm lượng tanin của trà xanh.
Do đó, nhóm nghiên cứu chọn chế độ sấy 30 độ C trong 24 giờ để giúp mẫu hoa súng sau sấy đạt giá trị cảm quan về độ chát giống trà. Nhiệt độ sấy ảnh hưởng trực tiếp đến hàm lượng tanin của nguyên liệu. Nhiệt độ sấy cao 40 độ C thì hàm lượng tanin giảm 0,11 lần. Kết quả cũng tương tự với nghiên cứu trên mẫu trà lá vôi, ở nhiệt độ này hàm lượng tanin cũng giảm 0,9%.
Sản phẩm có độ trong đặc trưng của trà, màu sáng tương đối, mùi thơm tự nhiên, hấp dẫn, có vị dễ chịu, có hậu vị, được người tiêu dùng ưa thích. Công thức phối trộn trà hoa súng trắng với cỏ ngọt theo tỷ lệ 95%:5% là phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng.
Theo nhóm nghiên cứu, sau khi xem xét các tiêu chí, loại bao bì được sử dụng để bao gói trực tiếp cho sản phẩm là bao bì plastic vì có tính chống thấm oxy, có tính bền cơ học cao, chống thấm nước.
