Bà Vù Phí Tư kể cho con cháu về thầy giáo Bôn. |
Người Hà Nhì ở Mường Tè có khoảng 9.000 người, sinh sống ở 28 bản, tập trung chủ yếu ở các xã: Mù Cả, Tá Bạ, Thu Lũm, Ka Lăng. Học sinh người Hà Nhì có nhận thức tốt, tỷ lệ chuyên cần cao. Hằng năm, tỷ lệ học sinh giỏi cấp huyện dân tộc Hà Nhì đạt trên 22%, học sinh giỏi cấp tỉnh đạt trên 17%. Ông Hà Đình Nhuận
Lớp lớp thế hệ học sinh Hà Nhì của thầy Bôn đều trưởng thành và có vị thế trong xã hội. Lứa học trò đầu tiên của thầy năm ấy có 35/40 người học hành đỗ đạt, đóng góp công sức trong việc xây dựng mảnh đất Mường Tè, Lai Châu.
Bà Pờ Go Sừ - nguyên đại biểu Quốc hội khóa XII, nguyên Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lai Châu cũng là học trò của thầy Bôn. Bà Sừ chia sẻ: “Thầy Bôn đã chỉ đường, dẫn lối cho bà con người Hà Nhì chúng tôi phấn đấu học tập kinh nghiệm từ nơi khác để phục vụ xây dựng quê hương của mình”.
Mặc dù không được học trực tiếp thầy Bôn, tuy nhiên qua những câu chuyện kể về thầy của ông bà, bố mẹ cùng với tinh thần hiếu học của gia đình, dân tộc mình, chị Lỳ Phương Duyên đã nỗ lực vượt khó, phấn đấu trở thành PGS, Tiến sĩ đầu tiên của đồng bào Hà Nhì. Hiện, chị Duyên giảng dạy tại Học viện Tài chính Hà Nội.
“Không phải riêng tôi mà tất cả người dân Hà Nhì đều coi thầy Bôn là động lực để phấn đấu học tập và rèn luyện. Kết quả ngày hôm nay không chỉ là nỗ lực của bản thân, mà còn nhờ sự truyền lửa từ thầy Bôn và các thế hệ cha ông”, chị Lỳ Phương Duyên chia sẻ.
Nhiều năm trở lại đây, Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú THCS Mù Cả (ngôi trường mà thầy Bôn đã sáng lập) được đánh giá là một trong những ngôi trường có phong trào học tập thuộc tốp đầu của huyện Mường Tè. Tỷ lệ học sinh giỏi luôn đạt cao qua các năm (chiếm 47%).
Thầy giáo Trần Quang Dũng - Hiệu trưởng nhà trường - chia sẻ: “Noi gương thầy Bôn, nhiều thế hệ học sinh người Hà Nhì ở đây đã nỗ lực học tập. Tỷ lệ học sinh khá giỏi được nâng lên, chất lượng học sinh khá giỏi đạt tốp đầu của huyện. Năm học 2021 - 2022, đã có 10 em đạt học sinh giỏi cấp huyện, 3 em đạt học sinh giỏi cấp tỉnh. Số học sinh tham gia cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật ngày một tăng”.
Khi bắt đầu khai sáng con đường học tập tại xã vùng biên nơi thượng nguồn sông Đà, thầy Bôn phải vận động học sinh ra lớp và xóa bỏ tư tưởng sinh con ra để lấy nhân lực lao động, duy trì giống nòi. Nhưng giờ đây, học tập đã trở thành nhu cầu của mỗi người. Học sinh trong độ tuổi được chăm lo học tập, rèn luyện đầy đủ, được ăn ở bán trú.
“Sự nghiệp giáo dục của xã vùng cao Mù Cả ngày càng phát triển. Các nhà trường trên địa bàn luôn chú trọng giáo dục cho học sinh về tấm gương Anh hùng Lao động Nguyễn Văn Bôn nhằm khích lệ tinh thần học tập của các em” - ông Lỳ Gia Tư – Phó Chủ tịch UBND xã Mù Cả chia sẻ.
Ông Hà Đình Nhuận - Phó Trưởng phòng GD&ĐT huyện Mường Tè - cho biết: “Nền móng đề cao vấn đề học tập của dân tộc Hà Nhì luôn được quan tâm. Người dân tạo mọi điều kiện cho con em được đến trường đầy đủ. Sự cố gắng, nỗ lực ấy được thể hiện, ghi nhận qua các kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh”.
“Di sản” mà nhà giáo Nguyễn Văn Bôn để lại không chỉ là một xã vùng cao đầu tiên xóa mù chữ cách đây gần 60 năm. Ông còn để lại niềm tin về sự hy sinh quên mình để dám sống cho lý tưởng tốt đẹp và là biểu tượng tinh thần cho những người đi gieo chữ ở vùng cao đến tận hôm nay.
Thế hệ học sinh đầu tiên và cả sau này mãi nhớ ơn thầy giáo, Anh hùng Lao động Nguyễn Văn Bôn - người đã gắn bó cả tuổi thanh xuân vì cộng đồng người Hà Nhì. Lớp lớp học sinh Hà Nhì sẽ luôn như những “cây rừng” mọc thẳng, hiên ngang trên mảnh đất biên viễn xa xôi này.