Trong cảnh thiếu nước sinh hoạt ở trường lớp, thầy Nguyễn Quốc Việt, Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Tả Gia Khâu (Mường Khương, Lào Cai) chia sẻ: Trường có 145/204 học sinh bán trú. Nước sinh hoạt mùa khô chỉ đủ cho những hoạt động thiết yếu nhất như nấu ăn, rửa bát, vệ sinh mặt mũi chân tay, đánh răng vào sáng, tối.
Việc tắm giặt được nhà trường yêu cầu bố mẹ nhắc trò thực hiện khi về nhà giữa tuần và cuối tuần. Nếu giữa tuần có mưa, học sinh có thể tranh thủ tắm giặt tại trường không phải về. Giáo viên cũng bố trí thay phiên nhau về nhà giữa tuần để tắm giặt. Đáng nói, đa số giáo viên ở trung tâm huyện, cách trường 30km. Học sinh ở thôn gần nhất cũng cách trường 5-7km, một số ít cách 10-15km nên việc đi lại trong tuần để tắm cũng bất tiện.
“Nguồn nước sinh hoạt đều lấy nhờ từ nhà dân nhưng mùa khô hanh nước cũng ít. Để đảm bảo nước cho hoạt động cơ bản, giáo viên, học sinh đều phải tiết kiệm tối đa. Việc trồng cây xanh tạo cảnh quan trường lớp cũng chọn loại cây thích nghi cao với đất khô cằn…”, thầy Việt khẳng định.
Học sinh Trường PTDTBT Tiểu học Bát Đại Sơn (Quản Bạ, Hà Giang) được dạy kỹ năng sử dụng nước tiết kiệm từ khi vào trường. Ảnh: NTCC |
Thầy Nguyễn Văn Hoài, Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học Bát Đại Sơn chia sẻ: Việc trông chờ vào nguồn từ thiện, nhà hảo tâm rất khó vì trường ở vùng xa, ít người biết tới. Nếu có thì cơ bản hỗ trợ trực tiếp cho học sinh về quần áo, sách vở, chăn màn, đồ ăn... Kinh phí để đầu tư cơ sở vật chất lớn, các đoàn khó huy động.
Hiện trường tăng cường xin hỗ trợ bể inox để tích trữ nước mưa. Cùng đó, kết hợp với bơm nước hàng ngày từ hủm và khe núi và hồ treo lên sử dụng. Lượng nước dùng trong ngày luôn phải cân đối, tiết kiệm để làm sao đảm bảo với lượng nước bơm về. Mặt khác, trường chú trọng củng cố hệ thống đường dẫn và máy bơm nước từ các hủm, hồ treo để tăng cường lượng nước sinh hoạt hàng ngày.
Đặc biệt, để tiết kiệm nước đi vào ý thức, hành động học sinh dù ở lứa tuổi nhỏ, trường tăng cường dạy học sinh kỹ năng tiết kiệm nước sinh hoạt nhưng đảm bảo vệ sinh. Giáo viên trực bán trú hướng dẫn trò tiết kiệm nước từ quá trình sinh hoạt đến tắm giặt..; Cùng đó, lồng ghép trong một số tiết sinh hoạt, môn học để dạy nguồn tài nguyên nước, cách sử dụng nước tiết kiệm…
Trường PTDTBT THCS Tả Gia Khâu tăng cường liên hệ với nhân dân để bổ sung nguồn nước sinh hoạt. Mặt khác, báo cáo, tham mưu cùng lãnh đạo trong việc đầu tư cơ sở vật chất (bể ngầm, téc nước) để chứa nước. Huy động tối đa các nguồn lực, xã hội hóa để đầu tư nguồn dẫn nước về trường…
Trước thực trạng trên, Phòng GD&ĐT Mường Khương (Lào Cai) đã tham mưu cho huyện trong việc đầu tư bể và bồn chứa nước cho các nhà trường. Mặt khác, qua các nguồn đầu tư, xã hội hóa sẽ chú trọng vào các hạng mục cơ sở vật chất cần thiết nói trên để tăng cường số lượng và chất lượng nước sinh hoạt...
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Vinh, Trưởng phòng GD&ĐT Mường Khương (Lào Cai), trong bối cảnh khó khăn chung hiện nay, phòng vẫn kêu gọi, khuyến khích các trường, giáo viên chủ động tích trữ nguồn nước mưa. Các giải pháp đưa nước từ nguồn về trường cũng cần được nghiên cứu, học hỏi để có thể áp dụng khi điều kiện phù hợp…
Tại trường học vùng cao, vào mùa khô hạn, 100% thầy cô dùng nước mưa để sinh hoạt, nấu ăn hàng ngày. Tiết kiệm nước trở thành phản xạ, ý thức đối với từng giáo viên, học sinh… Do đó, mong mỏi, khát khao lớn nhất thầy trò vùng đất “khát” là được hỗ trợ xây thêm bể ngầm chứa nước, tặng téc đựng nước inox...